Ý nghĩa của Tam Cương Ngũ Thường là gì?

Trải qua hàng nghìn năm đô hộ, văn hóa Trung Hoa cũng như Nho giáo đã có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người Việt Nam. Chúng ta có lẽ không còn quá xa lạ gì với cụm từ “tam cương ngũ thường”, thế nhưng, chúng ra hiểu về nó rất mơ hồ hoặc hoàn toàn không hiểu được. Vậy nên, trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về Tam cương Ngũ thường.

Nếu nữ giới có tam tòng tứ đức thì nam giới cũng có tam cương ngũ thường. Đây là những chuẩn mực được Khổng Tử đặt ra, buộc nam giới phải làm theo. Một xã hội duy trì được tam cương ngũ thường là một xã hội bình an, và hạnh phúc.

1. Tam cương là gì?

“Cương” có nghĩa là “giềng mối”. Cương là đầu mối của cái lưới đánh cá, giúp liên kết các mối dây lại với nhau giúp cho lưới chắc chắn hơn. Nếu ta nắm được cương thì có thể nắm được toàn bộ các mắt lưới. Có thể hiểu cương chính là mối chính liên kết các mối khác lại với nhau. Trong cuộc sống, nó chính là các mối quan hệ chủ đạo, từ đó điều chỉnh các mối quan hệ khác.

Như vậy, tam cương chính là ba mối quan hệ chính trong xã hội, bao gồm:

• Quân thần cương: Mối quan hệ vua – tôi
• Phụ tử cương: Quan hệ cha – con
• Phu phụ cương: Mối quan hệ giữa vợ – chồng

Theo tam tự kinh, mối quan hệ giữa vua – tôi quan trọng nhất là cái nghĩa, mối quan hệ cha con với nhau nằm ở cái tình, mối quan hệ giữa vợ chồng, cốt ở sự đồng thuận. Những người bề trên (vua, cha, chồng) phải có trách nhiệm yêu thương chăm sóc, bao bọc người dưới (thần, con, vợ). Ngược lại, người dưới phải có trách nhiệm tôn trọng, yêu thương, phục tùng, hiếu thuận với người trên.

2. Ngũ thường là gì?

Ngũ là năm, thường là thường có, thường xuất hiện trong cuộc sống của con người. Như vậy, ngũ thường chính là 5 điều thường có ở đời, nó góp phần hình thành nên đạo đức ở mỗi con người. Năm đạo đức mà một con người thường có và nên có:

• Nhân: Nhân là người, học cách làm người. Là con người, phải có lòng yêu thương đối với muôn loại vạn vật. Trước khi thành tài thì phải học cách làm người.
• Lễ: Lễ trong từ lễ độ, lễ phép. Từ đó răn con người ta phải thể hiện sự tôn trọng, hòa nhã trong khi cư xử với mọi người xung quanh.
• Nghĩa: Nghĩa trong từ chính nghĩa, tình nghĩa thể hiện sự công tâm, công bằng. Chữ nghĩa răn con người phải cư xử với mọi người công bằng, theo lẽ phải, theo cái tình, cái lý.
• Trí: Trí trong trí tuệ, trí khôn, thể hiện sự sáng suốt, minh bạch. Người có trí là người thông biết lý lẽ, phân biệt thiện ác, đúng sai, phải trái.
• Tín: Tín là sự tin tưởng, tín nhiệm, niềm tin, phải biết giữ đúng lời, đáng tin cậy.

Như vậy, tam cương ngũ thường chính là việc đối xử giữa bề trền với bề dưới, lòng yêu thương đối với vạn vật. Việc cư xử với mọi người phải công minh, theo lẽ phải, mang tính tôn trọng, hòa nhã trong khi cư xử với mọi người, phân biệt được lẽ phải, thiện ác và giữ đúng lời hứa với những gì mình đã hứa với người khác.

Trên đây là toàn bộ kiến thức về Tam cương ngũ thường được Pgdphurieng.edu.vn sưu tầm và đúc kết lại để gửi đến các bạn. Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu hơn về chuẩn mực vừa lạ, vừa quen này.