Viễn thị có khác lão thị? Nguyên nhân và cách điều trị mắt bị tật viễn thị

Viễn thị là một tật khúc xạ có thể di truyền, dấu hiệu của bệnh là có thể nhìn gần xa rõ nhưng nhìn gần lại rất khó khăn. Nghe qua có vẻ giống như lão thị nhưng chúng là hai bệnh khác nhau. Vậy viễn thị là gì và khác lão thị như thế nào? Hãy cũng Nhà thuốc An Khang tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Viễn thị là gì?

Tên gọi tiếng Anh của viễn thị là: Hypermetropia, Farsightedness

Viễn thị là tình trạng khi mắt không thể nhìn rõ các vật ở gần nhưng lại có thể nhìn rõ các vật thể ở xa do các tia sáng song song hội tụ sau võng mạc, ảnh hưởng đến khả năng tập trung của mắt. Có một số trường hợp viễn thị nghiêm trọng, mắt chỉ có thể nhìn những thứ ở khoảng cách rất xa.

Viễn thị có 3 loại:

• Viễn thị nhẹ: Nhỏ hơn 2 Diop.
• Viễn thị trung bình: Từ 3 – 5 Diop.
• Viễn thị nặng: Trên 5 Diop.

Trẻ em khoảng 3 tuổi thường bị viễn thị trung bình > 2 Diop, sau đó trong quá trình phát triển của trẻ, trục nhãn cầu dài ra, con mắt có kích thước bình thường và trở thành chính thị vào khoảng 15 tuổi. Do đó, viễn thị cũng là một giai đoạn phát triển của mắt trước khi thành chính thị.

Viễn thị có nguy hiểm không?

Viễn thị không phải là một bệnh nguy hiểm, có thể khắc phục và điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, khi tình trạng bệnh viễn thị diễn ra quá lâu mà không được can thiệp ngăn chặn sẽ có thể dẫn đến một số biến chứng và thường gặp nhất là lé, nhược thị.

Khi viễn thị tiến triển với một mức độ đáng kể sẽ dẫn đến lé (thường là lé hướng vào trong do mất cân bằng quy tụ và điều tiết). Nếu tình trạng bệnh nặng, hai mắt có độ viễn không đều thì bệnh nhân có thể bị nhược thị – đây là tình trạng bệnh không thể phục hồi được.

Ngoài ra, viễn thị còn ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống học tập và làm việc, nguy hiểm hơn là có thể gây tai nạn khi lái xe hoặc vận hành các thiết bị nặng.

Viễn thị khác lão thị như thế nào?

Viễn thị và lão thị có điểm chung đều là tình trạng khúc xạ mà khi đó mắt có thể nhìn rõ các vật ở xa nhưng lại gặp khó khăn khi nhìn các vật ở gần. Sự khác nhau của hai bệnh này đến từ nguyên nhân và độ tuổi mắc bệnh.

• Đối với viễn thị thì đây là một tật khúc xạ có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào và nguyên nhân là do giác mạc quá dẹt hay trục trước – sau của cầu mắt quá ngắn khiến cho hình ảnh không được hội tụ tại võng mạc mà lại hội tụ sau võng mạc. Bệnh có khả năng di truyền trong gia đình.
• Đối với lão thị, đây không phải là tật khúc xạ mà là một hiện tượng xảy ra do sự lão hóa của cơ thể, điều này chỉ xảy ra với người trên 40 tuổi.

Nguyên nhân chính xác dẫn đến bệnh hiện vẫn chưa được làm rõ nhưng điều dễ nhận ra là khi về già sẽ xuất hiện tình trạng xơ cứng thủy tinh thể từ đó làm giảm sự đàn hồi của võng mạc. Dẫn đến hình ảnh khi nhìn gần sẽ rất kém, còn nhìn xa thì hình ảnh có thể khá hơn.

Nguyên nhân bị viễn thị

Nguyên nhân gây ra viễn thị có thể do:

• Do di truyền: Nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh viễn thị thì tỷ lệ bị viễn thị của bạn sẽ cao hơn.
• Do bẩm sinh: Do trục nhãn cầu quá ngắn hoặc do công suất hội tụ của giác mạc và thủy tinh thể yếu.
• Không giữ đúng khoảng cách nhìn trong vệ sinh học đường, thường xuyên nhìn xa khiến thể thủy tinh luôn xẹp xuống, lâu dần mất tính đàn hồi, mất dần khả năng phồng.
• Ở người lớn tuổi, thể thủy tinh bị lão hóa, mất tính đàn hồi.
• Có thể do các nguyên nhân khác như bệnh võng mạc, khối u mắt, mổ lấy thể thủy tinh bị đục, giác mạc bị dẹt do sẹo… gây ra viễn thị.

Triệu chứng viễn thị

Viễn thị có các triệu chứng thường gặp như:

• Không nhìn rõ các vật thể ở khoảng cách gần, cần nheo mắt để nhìn rõ
• Đau quanh vùng mắt, nhức mỏi mắt, đau đầu khi đọc sách
• Có thể bị lác mắt.
• Chóng mặt, mệt mỏi.

Vì cơ địa mỗi người khác nhau nên triệu chứng bệnh này không giống nhau ở một số trường hợp. Do đó nếu có bất kỳ dấu hiệu nào như người bệnh nên đi đến bác sĩ để được chẩn đoán bệnh và tư vấn về cách điều trị phù hợp nhất.

Cách điều trị viễn thị

Ở trẻ em bị viễn thị với số Diop nhất định thường không cần điều trị vì mắt của trẻ lúc này khá linh hoạt và bệnh sẽ được cải thiện từ từ khi trẻ lớn dần, nhưng nên dưới sự theo dõi của bác sỹ nhãn khoa, vì trẻ dễ bị nhược thị nếu phát hiện viễn thị trễ hoặc vì được mang kính trễ.

Với người lớn có thể mang kính hoặc phẫu thuật để trị viễn thị.

• Kính: có thể mang kính gọng, contact lens hoặc chỉnh hình giác mạc bằng Ortho K.
• Phẫu thuật có thể không an toàn như đeo kính vì có khả năng mang đến số biến chứng: nhiễm trùng, khô mắt, tầm nhìn bị điều chỉnh quá mức, nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn, hoặc có thể bị mù. Phẫu thuật có thể là phẫu thuật giác mạc hoặc thủy tinh thể tùy từng trường hợp cụ thể.

Các lưu ý khi bị viễn thị

Một số điều bạn cần lưu ý khi bị viễn thị như sau:

• Luôn nhớ sử dụng kính để đảm đảm bảo an toàn sinh hoạt và công việc nếu kính là phương pháp điều trị bạn lựa chọn.
• Cần mang kính có độ thích hợp ở người lớn. Còn trẻ em nên được khám và theo dõi ở cơ sở y tế , trong trường hợp cần phải mang kính để tránh bị nhược thị.
• Cần cẩn thận trong đi đứng, sinh hoạt hàng ngày: Việc bạn không nhìn rõ những vật gần xung quanh sẽ có thể gây khó khăn trong sinh hoạt thậm chí nguy hiểm nếu bạn va vào hoặc dẫm phải những vật như đinh, dao, vật sắc nhọn,… có thể gây tổn thương cho bạn.
• Đi thăm khám bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị ngay sau khi phát hiện bệnh.
• Viễn thị có thể di truyền trong gia đình, triệu chứng của bệnh này khá giống với lão thị ở người lớn tuổi.

Cách phòng ngừa viễn thị

Một số bước để bảo vệ đôi mắt và tầm nhìn:

• Khám mắt định kỳ và thường xuyên
• Chú ý điều trị các bệnh mạn tính (như đái tháo đường, tăng huyết áp) có thể ảnh hưởng đến tầm nhìn khi không được kiểm soát.
• Nắm rõ các triệu chứng của viễn thị phát hiện sớm và điều trị sớm. Lập tức đến bác sĩ khi có các triệu chứng của bệnh này để được tư vấn cụ thể.
• Bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách đeo kính mát chặn tia cực tím đặc biệt khi ở dưới ánh mặt trời trong thời gian dài hoặc đang dùng thuốc làm tăng độ nhạy cảm các tia cực tím.
• Học tập và làm việc trong môi trường có đầy đủ ánh sáng. Đồng thời ăn thực phẩm lành mạnh, chế độ ăn khoa học, ăn nhiều trái cây và rau quả chứa vitamin A và beta carotene.

Trên đây là bài viết khái quát về bệnh viễn thị và sự khác nhau giữa viễn thị và lão thị. Hy vọng qua bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và nếu thấy hay thì hãy chia sẻ cho những người thân của mình bạn nhé.

Nguồn: Mayoclinic

Bác sĩ chuyên khoa 1 Mai Thị Hương Thảo
Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh (Cơ sở 2)