Văn mẫu lớp 12: Dàn ý phân tích sức sống tiềm tàng của Mị (5 Mẫu) Sức sống tiềm tàng của Mị trong Vợ chồng A Phủ

Dàn ý sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân mang đến 5 mẫu chi tiết, ngắn gọn kèm theo sơ đồ tư duy. Qua dàn ý phân tích sức sống tiềm tàng của Mị giúp các em học sinh lớp 12 có thêm nhiều tài liệu học tập, nắm được các luận điểm, luận cứ quan trọng để biết cách viết bài văn phân tích đầy đủ các ý.

Nhân vật Mị trong Vợ chồng A Phủ là người tiêu biểu cho sức sống tiềm tàng của con người miền núi. Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị giúp chúng ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn tiềm tàng, ẩn giấu sau những số phận bi thảm của những người lao động miền núi dưới ách thống trị của bọn thực dân, chúa đất. Bên cạnh đó các bạn xem thêm bài văn mẫu phân tích nhân vật Tràng, phân tích nhân vật vợ nhặt.

Sơ đồ tư duy sức sống tiềm tàng của Mị

Dàn ý phân tích sức sống tiềm tàng của Mị

I. Mở bài

• Tô Hoài rất nhạy cảm với cảnh sinh hoạt, phong tục tập quán của con người các vùng miền, tác phẩm của ông hấp dẫn người đọc bởi vốn hiểu biết sâu sắc.
• Tiêu biểu cho phong cách của Tô Hoài là truyện ngắn Vợ chồng A Phủ. Đặc biệt, hình tượng nhân vật Mị đã trở thành biểu tượng đẹp cho sức sống tiềm tàng của người phụ nữ bị áp bức.

II. Thân bài

– Sức sống tiềm tàng là sức sống vốn có của con người nhưng bị hoàn cảnh bên ngoài tác động làm che khuất đi, nhưng luôn thường trực, chờ cơ hội trỗi dậy.

1. Sức sống vốn có của Mị trước khi làm dâu nhà thống lí Pá Tra

– Trước khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra:

• Mị là cô gái người Mông trẻ trung, hồn nhiên, có tài thổi sáo “thổi lá cũng hay như thổi sáo có biết bao nhiêu người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị”
• Mị đã từng yêu, từng được yêu, luôn khao khát đi theo tiếng gọi của tình yêu.
• Hiếu thảo, chăm chỉ, ý thức được giá trị cuộc sống tự do nên sẵn sàng làm nương ngô trả nợ thay cho bố.

2. Sức sống tiềm tàng của Mị bị khuất lấp trong cảnh làm con dâu gạt nợ

• Khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra: bị “cúng trình ma” nhà thống lí, bị bóc lột sức lao động, “không bằng con trâu con ngựa”, “đàn bà trong cái nhà này chỉ biết vùi đầu vào công việc” , bị đày đọa nơi địa ngục trần gian, bị đánh, bị phạt, bị trói, …
• Mị dần trở nên chai sạn với nỗi đau: một cô gái lúc nào cũng vậy dù quay sợi, thái cỏ ngựa, … đều cúi mặt “mặt buồn rười rượi”, không quan tâm đến thời gian “lỗ vuông bằng bàn tay …không biết là sương hay nắng”.
• Mị sống lầm lũi “như con rùa nuôi trong xó cửa”, “ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi”.

3. Sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy

– Khi bị rơi vào cảnh làm con dâu gạt nợ Mị có ý định tự tử bằng lá ngón, không chấp nhận cuộc sống mất tự do.

– Trong đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài, sức sống của Mị đã trỗi dậy:

• Âm thanh cuộc sống bên ngoài (tiếng trẻ con chơi quay, tiếng sáo gọi bạn tình, ..) ùa vào tâm trí, đánh thức những kỉ niệm trong quá khứ của Mị.
• Mị lẩm nhẩm lời bài hát, trong khoảnh khắc tâm hồn trở về với thanh xuân tươi đẹp, khao khát tình yêu hạnh phúc.
• Mị ý thức được sự tồn tại của bản thân “thấy phơi phới trở lại”, “Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”, với khát khao tự do, chấm dứt sự tù đày.
• Khi A Sử trói, lòng Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo, tiếng hát của tình yêu đến những đám chơi. Lúc vùng dậy cô chợt tỉnh trở về với hiện thực.

– Nhận xét: Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy luôn âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ có cơ hội để bùng lên mạnh mẽ.

– Trong đêm mùa đông, khi A Phủ bị trói:

• Ban đầu Mị dửng dưng bởi sau đêm tình mùa xuân, cô trở lại là cái xác không hồn.
• Khi thấy giọt nước mắt của A Phủ khiến Mị đồng cảm, chợt nhớ đến hoàn cảnh của mình trong quá khứ, Mị lại biết thương mình và thương cho kiếp người bị đày đọa “có lẽ ngày mai người kia sẽ chết, chết đau, … phải chết”.
• Bất bình trước tội ác của bọn thống lí, Mị cắt dây đay cởi trói cho A Phủ
• Mị sợ cái chết, sợ nỗi khổ sẽ phải gánh chịu trong nhà thống lí, cô chạy theo A Phủ tìm lối thoát vượt ra khỏi địa ngục trần gian.

– Nhận xét: Mị là người con gái lặng lẽ mà mạnh mẽ, tiềm tàng sức sống, hành động của Mị đã đạp đổ cường quyền, thần quyền của bè lũ thống trị miền núi.

III. Kết bài

• Nêu suy nghĩ về hình tượng nhân vật Mị.
• Nghệ thuật: ngôn ngữ đậm chất miền núi, lối trần thuật linh hoạt với sự dịch chuyển điểm nhìn trần thuật, miêu tả thành công tâm lí nhân vật và hình ảnh thiên nhiên.
• Tác phẩm chứa đựng giá trị nhân đạo sâu sắc: sự cảm thông với số phận đau khổ của những con người chịu áp bức, tố cáo lên án bọn thống trị miền núi, bọn thực dân, ngợi ca vẻ đẹp, sức sống tiềm tàng trong mỗi con người Tây Bắc.

Xem thêm: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện Vợ chồng A Phủ

Dàn ý sức sống tiềm tàng của Mị

1. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm, vấn đề: sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân.

2. Thân bài:

a. Khái quát chung về tác giả, tác phẩm:

*Tác giả:

• Tô Hoài là một nhà văn có số lượng tác phẩm kỉ lục trong văn học hiện đại Việt Nam
• Ông có hiểu biết phong tục, tập quán của nhiều vùng trên đất nước.
• Các tác phẩm của ông thường được trần thuật rất hóm hỉnh, sinh động, vốn từ giàu có, bình dân, thông tục, rất hấp dẫn và lôi cuốn người đọc.

*Tác phẩm Vợ chồng A Phủ:

• Vợ chồng A Phủ được sáng tác năm 1952 sau khi nhà văn cùng đồng đội giải phóng vùng Tây Bắc, được in trong tập Truyện Tây Bắc.
• Nội dung: Phản ánh cuộc sống tăm tối, cực nhục của những người đồng bào dân tộc miền núi và hành trình tự vùng lên giải thoát của họ.

b. Phân tích:

* Hoàn cảnh của Mị:

– Mị là cô gái xinh đẹp, tài hoa và hiếu thảo.

– Cha mẹ của Mị mượn tiền của nhà thống lý Pá Tra, không trả được nên Mị bị bắt trở thành “con dâu gạt nợ” nhà thống lý, trở thành vợ A Sử.

– Mang tiếng là con dâu nhưng thực chất Mị là thân phận nô lệ trong gia đình chồng:

• Mị phải làm việc quần quật suốt cả năm.
• Mị còn bị đày đọa về tinh thần khi bị tước đoạt tự do, hạnh phúc, tình yêu, bị hành hạ cả về thể xác và tinh thần.

* Sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân:

– Từ khi lấy chồng, Mị sống trầm lặng, cam chịu, nhưng Tết năm nay khi nghe tiếng sáo gọi bạn yêu, cùng men rượu đã đánh thức tâm hồn Mị.

-Tiếng sáo và men rượu đưa Mị trở lại những ngày xưa, ngày còn tự do và hạnh phúc:

• Tiếng sáo gọi bạn yêu đã khiến tâm hồn Mị hồi sinh, bừng sáng.
• Mị hồi sinh ý thức về quyền sống của mình, Mị ý thức được tuổi trẻ của mình “Mị trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ”.
• Đánh thức cả khao khát được đi chơi xuân của Mị: “Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng vẫn đi chơi ngày Tết”.
• Những điều đó chứng tỏ tâm hồn Mị vẫn tràn đầy khát vọng tự do, tình yêu, hạnh phúc.

– Khát vọng và ý thức sống trỗi dậy là lúc Mị có ý thức phản kháng:

• Mị đau khổ vì phải sống trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc: “Không có lòng với nhau mà phải ở với nhau”.
• Mị muốn tìm đến cái chết như một sự giải thoát khỏi nỗi khổ đau: “Nếu có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay”.
• Nghĩ đến cái chết, sự giải thoát, mong muốn được sống trong yêu thương, hạnh phúc của Mị, đây là biểu hiện cho sức sống, cho ý thức về quyền sống của con người tuổi trể

– Vượt qua suy nghĩ về cái chết, Mị “vào buồng”, “lấy váy” và chuẩn bị đi chơi

– Khi bị A Sử phát hiện và “trói đứng” ở góc nhà, sức sống trong tâm hồn Mị vẫn không vơi cạn:

• Khi bị A Sử trói, thân thể Mị “đau nhức”, chân tay “đau không cựa được” nhưng tâm hồn Mị vẫn đang “lơ lửng” theo tiếng sáo.
• Tiếng sáo đưa Mị “đi theo những cuộc chơi, những đám chơi”.

c. Đánh giá nội dung, nghệ thuật:

– Nội dung:

• Sức sống tiềm tàng của Mị – một người lao động miền núi dù bị vùi dập, nhưng vẫn vươn lên mạnh mẽ
• Lời ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của người lao động.
• Ca ngợi vẻ đẹp của con người lao động, ngòi bút của Tô Hoài mang giá trị nhân đạo sâu sắc

– Nghệ thuật:

• Nghệ thuật xây dựng nhân vật và miêu tả tâm lý xuất sắc:
• Tô Hoài đã miêu tả từng bước diễn biến tâm lý phức tạp của Mị một cách tinh tế, sâu sắc, hợp lý.
• Nhân vật được xây dựng trong cảm hứng lãng mạn.

3. Kết bài:

– Khẳng định vẻ đẹp của người lao động, giá trị của tác phẩm.

Dàn ý sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân

I. Mở bài

– Giới thiệu về nhà văn Tô Hoài và tác phẩm Vợ chồng A Phủ.

– Giới thiệu về nhân vật Mị và tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân.

II. Thân bài

* Trước đêm tình mùa xuân

– Mị bị đày đoạ và áp chế nên sống như một người vô hồn, hoàn toàn mất đi ý thức.

– Mị sống lầm lũi qua ngày nhưng không có nghĩa là mất hẳn đi sức sống. Sức sống vẫn tiềm tàng trong con người Mị và chỉ cần có cơ hội là nó sẽ bùng cháy lên mạnh mẽ.

* Trong đêm tình mùa xuân

– Bối cảnh bên ngoài tác động lên tâm trạng của Mị. Mùa xuân nhiều màu sắc và rộn rã âm thanh khiến Mị muốn ra ngoài.

– Mị uống rượu đến say khướt. Trong cơn say Mị nhớ lại những ngày còn được tự do.

– Thế giới được đánh thức trong lòng Mị đối lập với cuộc sống thực tại.

– Mị có ý định giải thoát mình, giải thoát khỏi cuộc sống như ngục tù.

– Mị không thực hiện được ý định vì đã bị A Sử bắt lại.

– A Sử trói thân xác Mị nhưng tâm trí của Mị vẫn lạc ra ngoài kia.

=> Mị dù không tự giải thoát được thân xác nhưng Mị đã giải thoát được tâm tưởng của mình.

III. Kết luận

– Nêu cảm nhận của em về tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân

Lập dàn ý phân tích sức sống tiềm tàng của Mị

I. Mở bài

• Tô Hoài là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn xuôi Việt Nam đương đại. “Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất của ông, được viết sau chuyến đi thực tế Tây Bắc năm 1953. Truyện được giải nhất cửa Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955.
• Tác phẩm là bức tranh bi thảm của người dân nghèo miền núi dưới ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến, thực dân và là bài ca về phẩm chất, vẻ đẹp, về sức sống mãnh liệt của người lao động. Nhân vật chính kết tinh được phẩm chất cao đẹp và thể hiện rõ giá trị hiện thực và tư tưởng nhân đạo của tác phẩm và nhân vật Mị.

II. Thân bài

* Trước khi làm dâu gạt nợ, Mị là một cô gái hầu như tập trung được những vẻ đẹp tiêu biểu của người phụ nữ miền núi: Mị vừa đẹp người, vừa đẹp nết, cần cù, đảm đang, hiếu thảo, giàu đức hi sinh vị tha, ham sống, yêu đời và rất mực tài hoa.

* Khi về làm con dâu cho nhà thống lí, Mị đã phản kháng bằng nước mắt: “Có đến hàng mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc”. Cao hơn một mức nữa, Mị đã định tự hủy diệt cuộc đời mình bằng nắm lá ngón. Nhưng lòng hiếu thảo – vì thương bố còn khổ hơn bây giờ bao nhiêu lần, đã níu kéo Mị trở về kiếp sống ngựa trâu. Dưới mấy tầng áp bức của cường quyền, thần quyền, những hủ tục phong kiến nơi miền núi, Mị gần như tê liệt hết về sức sống, Mị thờ ơ với sự chảy trôi của thời gian, sắc màu cuộc sống của Mị trở nên mờ nhạt. Nó được biểu tượng bằng “Một chiếc cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay”, “lúc nào cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng”.

Mị trở thành con người cam phận sống cuộc sống “thân phận con rùa”, “Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”.

* Đoạn đời thứ 3: Sức sống của Mị trỗi dậy mãnh liệt trong đêm tình mùa xuân và hành động cởi trói cho A Phủ. Họ cùng nhau trốn khỏi Hồng Ngài, tìm đến khu du kích Phiềng Sa.

a. Mùa xuân về trên rẻo cao, đặc biệt là đêm tình mùa xuân với tiếng sáo, tiếng khèn của trai làng gọi bạn tình có ý nghĩa như “một hoàn cảnh điển hình” làm cho sức sống tiềm tàng trong con người Mị trỗi dậy một cách mãnh liệt.

– Ngày Tết, Mị cũng uống rượu: “Mị… cứ uống ừng ực từng bát. Rồi say”. Với những tác động của ngoại cảnh và men rượu, Mị đã thoát khỏi tâm trạng dửng dưng bấy lâu để trở thành con người thức tỉnh, vươn tới những ý nghĩ và khát vọng đẹp đẽ. Chú ý phân tích diễn biến tâm lí của Mị trong đêm tình mùa xuân: “Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng” -> lòng Mị đang phơi phới sống về những ngày trước. Mị thấy “trong lòng đột nhiên vui sướng… Mị trẻ lắm… Mị muốn đi chơi” -> Ý thức về bản thân trỗi dậy, Mị phẫn uất mãnh liệt và thấm thía nỗi tủi nhục của mình, Mị muốn chết -> trong khi đó, tiếng sáo, biểu tượng của khát vọng tự do và tình yêu tuổi trẻ “đang rập rờn” trong đầu Mị -> Mị khêu to ngọn đèn cho sáng như thể khêu ngọn lửa của lòng ham sống, của sự khát khao -> Hành động này thúc đẩy hành động khác, không thể kìm nén được nữa. Nó là sự thôi thúc của trái tim như muốn phá vỡ những xiềng xích tàn bạo trong nhà thống lí Pá Tra, thách thức mọi ràng buộc khắt khe của nhà Pá Tra, của người chồng tàn ác: “Mị quấn lại tóc, với tay lấy chiếc váy hoa” chuẩn bị đi chơi ngày Tết. Nhưng giữa lúc lòng ham sống trong Mị trỗi dậy, dâng lên mãnh liệt như sóng trào thì cũng là lúc Mị bị vùi dập một cách khắc nghiệt, lạnh lùng. A Sử, chồng Mị thản nhiên “trói đứng Mị vào cột nhà” -> “Như không đang biết mình đang sợ bị trói… Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi”, quên mọi đau đớn về thể xác, “Mị đã vùng dậy bước đi”. Điều đó chứng tỏ sức sống tiềm ẩn trong con người Mị mãnh liệt biết nhường nào.

b. Sức sống trỗi dậy trong con người Mị còn được thể hiện rõ nét ở hành động cởi trói cho A Phủ, cùng nhau trốn khỏi Hồng Ngài.

• Bên cạnh bếp lửa, nhìn thấy A Phủ bị trói đứng một cách thảm khốc, mấy đêm đầu Mị vẫn thản nhiên vì chuyện đánh người, trói người ở nhà Pá Tra xảy ra như cơm bữa. Vả chăng, Mị cũng chỉ là một nạn nhân bất lực.
• Nhưng đêm nay, dưới ánh lửa “bập bùng” trông thấy hai hàng nước mắt “lấp lánh” bò xuống hai hõm má đã “xám đen lại của A Phủ”, Mị càng thương mình, càng thương người. Tình thương, niềm đồng cảm giữa những con người cùng cảnh ngộ ấy đã lấn át nỗi sợ và lớn hơn cái chết, nó đã dẫn đến hành động táo bạo: cắt dây trói giải thoát cho A Phủ, cùng nhau trốn khỏi Hồng Ngài.
• Đây là hành động tuy tự phát nhưng là kết quả của một quá trình, nó minh chứng sức sống tiềm tàng, âm ỉ không ngừng trong con người Mị. Nó là một bước ngoặt trong tính cách và cuộc đời Mị. Ý thức được nỗi khổ của kiếp sống tủi nhục của mình, Mị đã vượt qua nhà ngục thống lí Pá Tra với biết bao thế lực hà khắc của cường quyền, hủ tục, lễ giáo phong kiến (con gái Mèo lấy chồng, suốt đời là cái đuôi con ngựa của chồng, chồng chết lại phải lấy anh hoặc em chồng).

III. Kết luận:

• Qua cuộc đời và số phận của Mị, Tô Hoài bày tỏ thái độ bênh vực quyền sống cho người lao động, đặc biệt là người phụ nữ miền núi. Đồng thời, tác giả cũng cất lên bài ca ca ngợi phẩm giá cao đẹp của họ. Đó là ý nghĩa nhân đạo cơ bản của tác phẩm.
• Mị là một nhân vật rất thành công của văn xuôi hiện đại. Có được điều này là nhờ cái nhìn trân trọng, thương yêu đối với nhân vật của tác giả, đặc biệt là khả năng phân tích tâm lí sâu sắc, tinh tế của Tô Hoài.

Xem thêm: Cảm nhận về nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Dàn ý sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

I. Mở bài sức sống tiềm tàng của Mị

– Đôi nét về tác giả, tác phẩm:

• Tô Hoài là một trong những tác gia lớn nhất của thế kỷ 20, thuộc thế hệ vàng của văn chương hiện đại.
• Tác phẩm Vợ chồng A Phủ là bài ca về sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị trong việc giải phóng bản thân trước những áp bức thần quyền và cường quyền.

– Giới thiệu nhân vật Mị và sức sống tiềm tàng trong cô :

• Mị là nhân vật tiêu biểu cho những con người phải chịu muôn vàn đắng cay, tủi cực
• Mị luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt để khi bị chà đạp đến tận cùng đã trỗi dậy mạnh mẽ.

II. Thân bài phân tích về sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

* Luận điểm 1: Sức sống vốn có của Mị trước khi làm dâu nhà thống lí Pá Tra

– Trước khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra:

• Mị là cô gái trẻ, đẹp, yêu đời, có tài thổi sáo hay, có bao nhiêu trai làng mê đắm.
• Mị được yêu và cũng đang yêu.
• Hiếu thảo, chăm chỉ làm việc, ý thức được giá trị cuộc sống tự do.

* Luận điểm 2: Sức sống tiềm tàng của Mị bị khuất lấp trong cảnh làm con dâu gạt nợ

– Khi mới về làm dâu

• “Hàng mấy tháng trời, đêm nào Mị cũng khóc.”
• Có ý định tự tử.

– Sau một thời gian làm dâu

• Mị không thể chết bởi còn số nợ phải trả.
• Mị đã chết về tâm hồn: không còn nghĩ đến việc tự tử, chấp nhận kiếp sống trâu ngựa,…

=> Vậy là sự đày đọa về thể xác và tinh thần đã bóp nghẹt sức sống trong Mị. Trong con mắt của cha con nhà thống lí Pá Tra, những người như Mị đâu còn là con người.

* Luận điểm 3: Sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy trong đêm tình xuân

– Cuộc trỗi dậy đầu tiên (đêm mùa xuân)

• Chính không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết đã đánh thức sức sống tiềm tàng trong Mị. Tiếng sáo đã chạm vào nỗi nhớ trong tâm hồn cô.
• Mị uống rượu, Mị say và khi đó, Mị nhớ về ngày trước.
• Mị muốn đi chơi. Mị có hành động cụ thể nhưng bị A Sử ngăn lại, A Sử trói Mị.
• Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cử động được. Lòng Mị đau đớn, thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa…”

– Cuộc trỗi dậy thứ hai (đêm cởi trói cho A Phủ và bỏ trốn)

• Những đêm đầu Mị thấy A Phủ bị trói đứng nhưng cô vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay.
• Khi thấy A Sử khóc, Mị như thấy lại hình ảnh của chính mình.
• Mị thương cho A Phủ như thương cho chính mình, nhưng cô không dám cởi trói vì còn sợ cha con nhà thống lý sẽ giết cô mất.
• Song Mị cởi trói cho A Phủ và đứng lặng trong bóng tối.
• Chính ngay lúc ấy, trong lòng Mị mọi chuyện xảy ra rất nhanh. Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Vì ở đây thì chết mất.

III. Kết bài sức sống tiềm tàng của Mị

– Cảm nhận của bản thân về sức sống tiềm tàng của Mị.