U não

Bệnh u não là gì?

Tên gọi khác: brain tumor, brain cancer.

U não là bệnh lý khi trong não xuất hiện các khối mô được tạo ra bởi các tế bào tăng trưởng nhanh không kiểm soát. U não có thể là lành tính hoặc ác tính. Khối u lành tính cũng có thể gây nguy hiểm khi nó làm tăng áp lực nội sọ hay tràn dịch não.

Ung thư có thể là ung thư não nguyên phát khi nó bắt nguồn từ não (mô não, mãng nào, dây thần kinh sọ, tuyến yên,…) hoặc là ung thư não thứ phát trong một số trường hợp do di căn từ các cơ quan khác qua đường máu/hệ bạch huyết. Trừ ung thư tế bào đáy của da, các loại ung thư khác (đặc biệt là phế quản và vú) đều có khả năng di căn đến não.

Nguyên nhân bệnh u não

– Do yếu tố di truyền: những người có tiền sử mắc các bệnh rối loạn di truyền nhiễm sắc thể thường như trong xơ cứng rải rác, bệnh xơ hóa thần kinh và trong hội chứng Hippel – Lindau có khả năng cao bị u não.

– Do hóa chất và virus: có thể có mối liên quan giữa nhiễm hóa chất, virus với u não.

– Do tia xạ: ở trẻ đã bị nhiễm tia xạ có nguy cơ cao khi lớn xuất hiện khối u hệ thần kinh trung ương.

– Bệnh rối loạn miễn dịch.

– Chấn thương.

Triệu chứng của u não

Não là một bộ phận đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Não kiểm soát trí nhớ, sự nhận thức, các giác quan, xúc cảm và những bộ phận khác như các cơ, các cơ quan và mạch máu. Bệnh u não ảnh hưởng đến các chức năng của não bộ, gây ra các triệu chứng:

– Nhức đầu thường xuyên và nhức đầu nặng.

– Buồn nôn hoặc ói mửa.

– Rối loạn thị lực, cảm giác nhìn đôi.

– Mất cảm giác hoặc yếu liệt vận động tay, chân.

– Khi đi dễ bị té, dễ mất thăng bằng, yếu mệt.

– Nói lắp.

– Lơ đễnh, giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung, hay nhầm lẫn.

– Thay đổi ở tính cách hoặc hành vi.

– Động kinh, co giật.

Chẩn đoán khối u não

– CT Scan não/ MRI não: Giúp chẩn đoán có u trong não, vị trí, số lượng, ….

– Trong trường hợp nghi ngờ là ung thư di căn lên não, bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm các xét nghiệm để tìm khối u nguyên phát. Việc chẩn đoán này rất quan trọng, giúp quyết định điều trị cũng như tiên lượng cho bệnh nhân.

Điều trị bệnh u não

Điều trị phụ thuộc vào nguồn gốc, vị trí và kích thước của u, bao gồm các phương pháp điều trị: phẫu thuật cắt bỏ, hóa trị, xạ trị.

– Phẫu thuật: tiến hành cắt bỏ hoàn toàn khối u khi u ở ngoài trục (như u màng não, u dây thần kinh số VIII). Phẫu thuật giúp giảm áp lực nội sọ, giảm triệu chứng. Phẫu thuật rất hiệu quả trong việc dẫn lưu não thất khi não úng thủy.

– Điều trị phóng xạ: được tiến hành cho trường hợp u tế bào thần kinh đệm ác tính và có kết hợp với điều trị hoá chất trước mổ, giúp tăng tỷ lệ sống thêm cho người bệnh.

– Hóa trị: truyền dịch Dexamethason và truyền Mannitol trong trường hợp thoát vị não. Thuốc chống động kinh được sử dụng để điều trị triệu chứng cho bệnh nhân.

Phòng ngừa bệnh u não

Chẩn đoán, phát hiện sớm và điều trị các khối u có khả năng di căn lên não giúp làm giảm nguy cơ u não di căn.

Một số biện pháp có thể áp dụng như:

– Châm cứu.

– Ngồi thiền.

– Thôi miên.

– Liệu pháp âm nhạc.

– Tập các bài thể dục thư giãn.

(Hình ảnh tổng hợp từ ancient-code.com, Elsevier, google,…)

Thạc sĩ Lê Thị Huỳnh Trang
Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM