Tỷ lệ Ca/P (Canxi/ Phốt pho) là gì?

Vai trò của Canxi và Phốt pho trong cơ thể

Phân bố

Canxi và phốt pho hiện diện trong cơ thể với số lượng lớn.

Với cơ thể nặng khoảng 50 kg, tổng lượng trung bình của canxi là 750 mg (1.5% trọng lượng cơ thể) và phốt pho là 500 mg (1% trọng lượng cơ thể). Trong đó:

– 99% canxi ở xương và răng, 1% ở dịch ngoại bào.
– 70% phốt phat ở xương và răng, 29% ở tế bào và 1% ở dịch ngoại bào (Phốt pho trong cơ thể người tồn tại dưới dạng phốt phat).

Vai trò

– Canxi: Góp phần duy trì hoạt động bình thường của các sợi cơ và sợi thần kinh; giải phóng các chất  thần kinh; tham gia vào cơ chế tác dụng của hormone; cơ chế co cơ.

Nó còn tạo độ cứng chắc cho xương và điều hòa nồng độ canxi ngoại bào. Canxi tham gia hầu hết vào các giai đoạn của quá trình đông máu.

– Phốt pho: Là thành phần cấu tạo của xương và răng, tham gia vào điều hòa pH máu.

Phốt pho còn là thành phần cấu thành nên DNA và RNA quan trọng trong thông tin di truyền và khống chế tế bào cơ thể hoạt động trao đổi chất bình thường, đồng thời tham gia vào trao đổi năng lượng bên trong cơ thể, trao đổi axit amin và hình thành protein, lipid phốt pho.

Tỷ lệ Ca/P có vai trò gì với sức khỏe?

Có mối liên quan giữa lượng canxi và phốt pho ăn vào với quá trình hấp thụ canxi và phốt pho trong cơ thể. Mối liên quan này được biểu hiện bằng tỷ lệ Ca/P.

– Ở người trưởng thành bình thường để cho sự hấp thụ canxi và phốt pho đạt hiệu quả tốt, tỷ lệ Ca/P nên xấp xỉ 1/1.

– Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tỷ lệ này nên là 2/1 (người ta đưa ra tiêu chuẩn này dựa trên kết quả phân tích nồng độ Ca/P trong sữa mẹ là 1.93%). Theo Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc – Bác sĩ Hồi Sức cấp cứu, Khoa Hồi sức cấp cứu – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc, tỷ số Ca/P mong muốn đối với mọi lứa tuổi là tối thiểu là > 0,8, tốt nhất là 1 – 1,5, đặc biệt đối với trẻ em.

Nếu một trong hai yếu tố tăng, ví dụ lượng canxi ăn vào tăng tương đối so với phốt pho thì sự hấp thu phospho sẽ giảm và sự bài tiết phốt pho sẽ tăng. Việc tăng hàm lượng phốt pho trong khẩu phần ăn sẽ làm cho nồng độ canxi giảm xuống và tăng bài xuất chất khoáng này qua nước tiểu.

Vì vậy việc cân bằng tỷ lệ này là khá cần thiết để đảm bảo lợi ích và hoạt động của chúng trong cơ thể. Tỷ lệ Ca/P thích hợp nhất nên nằm trong khoảng 1 – 1.5, nhưng khẩu phần ăn hàng ngày của chúng ta thường không đạt được nên cần các chất điều chỉnh đặc hiệu mà vitamin D là quan trọng nhất.

Cách bổ sung Canxi và Phốt pho hợp lí

Trẻ em và người lớn cần khoảng 12.5 – 20 mM Ca++/ngày, nhu cầu này tăng cao hơn bình thường ở các nhóm đối tượng: dậy thì, phụ nữ cho con bú, phụ nữ mãn kinh và ở khoảng 25 – 37.5 mM/ngày.

Đặc biệt thời kỳ cho con bú nhu cầu canxi tăng cao hơn nhiều so với lúc mang thai để đáp ứng nhu cầu cho cơ thể người mẹ và cả em bé qua sữa mẹ. Nếu không cung cấp đủ, cơ thể sẽ kém phát triển, hoặc gây còi xương, nhuyễn xương và loãng xương.

Trẻ em và nhất là trẻ nhỏ thì nhu cầu canxi hàng ngày tính theo cân nặng cao hơn người trưởng thành. Trẻ sơ sinh và nhũ nhi cần 0.4 – 0.6 mg/ngày, trẻ lớn cần 0.7 – 1.4 mg/ngày.

Cơ thể nhận canxi và phốt pho qua các nguồn:

– Canxi: chủ yếu là từ sữa và các sản phẩm của sữa; có nhiều trong lòng đỏ trứng, các loại đậu, cải, bắp…

– Phốt pho: hiện diện trong tất cả các loại thức ăn, đặc biệt có nhiều trong thịt.

Để canxi được hấp thụ hiệu quả thì cần nhiều yếu tố, nhưng trong đó cần thiết nhất là sự có mặt của vitamin D và tỷ lệ của phốt pho dung nạp so với lượng canxi (Ca/P).

Chọn sữa cho trẻ phát triển chiều cao, hãy quan tâm tới tỷ lệ Ca/P

Quan tâm tới hàm lượng canxi của sản phẩm sữa định chọn cho bé là điểm chung của các mẹ muốn con phát triển chiều cao tốt. Nhưng thực tế như đã nêu ở trên thì quá nhiều canxi cơ thể cũng không thực sự hấp thụ hết và tốt, còn làm xáo trộn hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.

Thực tế để xem xét 1 loại sữa nào đó giúp phát triển chiều cao hay không thì cần quan tâm tới tỷ lệ Ca/P trong sữa đó là bao nhiêu, vì tỷ lệ này góp phần tạo nên cấu trúc xương. Canxi nếu có hấp thụ mà không theo tỷ lệ tốt thì cũng không có tác dụng nhiều, nhất là giai đoạn 0 – 12 tháng tuổi.

Theo tiêu chuẩn của WHO/FAO thì tỷ lệ Ca/P tốt cho trẻ là từ 1.2 – 2. Vì vậy chọn sữa cho bé với mong muốn giúp bé phát triển chiều cao hãy quan tâm xem xét tỷ lệ Ca/P của sản phẩm dinh dưỡng định chọn nhé.

Tỉ lệ Ca/P đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bé phát triển chiều cao, răng và xương chắc khỏe. Vì thế nên bổ sung lượng canxi và phốt pho hợp lí nhé.

Nguồn: Vinmec

Đón xem thêm nhiều bài viết hay và thú vị tại Khỏe đẹp mỗi ngày

Kinh nghiệm hay Pgdphurieng.edu.vn