Tố Hữu’s Best Poems

Nếu ví nền văn học Việt Nam là một bầu trời đầy sao thì Tố Hữu là một ngôi sao sáng trên bầu trời sao ấy. Thật vậy, Tố Hữu cái nôi không chỉ của thơ ca mà còn là kim chỉ nam, là một trong những nhà thơ nổi Tiếng đi đầu trong hoạt động cách mạng thời bấy giờ. Trong suốt thời gian hoạt động cách mạng, những vần thơ của ông là nguồn sống, khơi dậy tinh thần cách mạng của toàn dân tộc với những tập thơ đã đi vào lịch sử nước nhà như tập thơ: Từ Ấy(1946), Việt Bắc (1954), Gió Lộng (1961), Ra Trận (1972), Máu và Hoa(1977), Một Tiếng Đờn(1992). Những vần thơ của Tố hữu tố cáo xã hội lúc bấy giờ với mong muốn xóa bỏ áp bức, bóc lột, xây dựng một đất nước với hạnh phúc, độc lập và nhân ái.

Dưới đây, Pgdphurieng.edu.vn.vn đã tổng hợp những bài thơ hay nhất của Tố Hữu để chúng ta cùng nhìn lại những dòng thơ bất hủ để lại cho nhân loại nước nhà như sự khẳng định hùng hồn về sự tự do, độc lập muôn đời.

Bài thơ số 1: Mồ côi

Con chim non rũ cánh

Đi tìm tổ bơ vơ

Quanh nẻo rừng hiu quạnh

Lướt mướt dưới dòng mưa.

Con chim non chiu chít

Lá động khóc tràn trề

Chao ôi buồn da diết

Chim ơi biết đâu về.

Gió lùa mưa rơi rơi

Trên nẻo đường sương lạnh

Đi về đâu em ơi

Phơi thân tàn cô quạnh!

Em sưởi trong bàn tay

Cho lòng băng giá ấm

Lìa cành lá bay bay

Như mảnh đời u thảm!

Con chim non không tổ

Trẻ mồ côi không nhà

Hai đứa cùng đau khổ

Cùng vất vưởng bê tha

Rồi ngày kia rã cánh

Rụi chết bên đường đi…

Thờ ơ con mắt lạnh

Nhìn chúng: “Có hề chi!”.

Huế, tháng 10-1937

 

Bài thơ số 2: Hai đứa trẻ

Tôi không dám mời anh đi xa lạ

Tìm đau thương trong xã hội điêu tàn

Kể làm sao cho hết cảnh lầm than

Lúc trái ngược đã tràn đầy tất cả!

 

Này đây anh một bức tranh gần gũi:

Nó thô sơ? Có lẽ. Nhưng trung thành.

Nó tầm thường? Nhưng chính bởi hồn anh

Chê chán kẻ bị đời vui hắt hủi.

 

Hai đứa bé cùng chung nhà một tuổi

Cùng ngây thơ, khờ dại, như chim con

Bụi đời dơ chưa vẩn đục hồn non

Cùng trinh tiết như hai tờ giấy mới.

 

Ồ lạ chửa! Đứa xinh tròn mũm mĩm

Cười trong chăn và nũng nịu nhìn me.

Đứa ngoài sân, trong cát bẩn bò lê

Ghèn nhầy nhụa, ruồi bu trên môi tím!

 

Đứa chồm chập vồ ôm li sữa trắng

Rồi cau mày: “Nhạt lắm! Em không ăn!”.

Đứa ôm đầu, trước cổng đứng treo chân

Chờ mẹ nó mua về cho củ sắn!

 

Đứa ngây ngất trong phòng xanh mát rượi

Đây ngựa nga, đây lính thổi kèn Tây.

Đứa kia thèm, giương mắt đứng nhìn ngây

Không dám tới, e đòn roi, tiếng chưởi!

 

Vẫn chưa hết những cảnh đời đau khổ

Nhưng kể làm chi nữa, bạn lòng ơi!

Hai đứa kia như sống dưới hai trời

Chỉ khác bởi không cùng chung một tổ:

 

Đứa vui sướng là đứa con nhà chủ

Và đứa buồn, con mụ ở làm thuê.

 

Bài thơ số 3: Tương tri

Anh không hỏi từ đâu

Em lạc loài trôi tới

Hỏi mà chi em hỡi

Càng thêm tủi lòng nhau!

 

Anh đã biết rằng em

Sống rày đây mai đó

Trong bụi đời sương gió

Bên xó chợ chân thềm.

 

Chiều hôm nay gió lạnh

Đẩy em tới buồng anh

Em ơi nghèo không bánh

Anh chỉ có chút tình…

 

Anh nhìn em không nói

Nhẹ nhẹ để bàn tay

Trên đầu non tóc rối

Rũ rợi xõa ngang mày.

 

Nhìn anh không chớp mắt

Em chẳng nói năng gì

Hai đứa con phiêu bạt

Bữa ni thành tương tri…

Bài thơ số 4: Đi đi em

Rứa là hết! Chiều ni em đi mãi

Còn mong chi ngày trở lại Phước ơi!

Quên làm sao, em hỡi, lúc chia phôi

Bởi khác cảnh, hai đứa mình nghẹn nói.

 

Em len lét, cúi đầu, tay xách gói

Áo quần dơ, cắp chiếc nón le te

Vẫn chưa thôi, lời day dứt nặng nề

Hàng dây tiếng rủa nguyền trên miệng chủ!

 

Biết không em, nỗi lòng anh khi đó ?

Nó tơi bời đau đớn lắm  em ơi!

Bàn chân em còn luyến tiếc không rời

Nơi em đã cùng anh vui phút chốc.

 

Những đêm tối, anh viết bài em học

Cho em quên bớt nỗi nhọc ban ngày

Nơi bao nhiêu âu yếm tuổi thơ ngây

Anh đã trút cho lòng em tất cả!

 

Em ngoái cổ nhìn anh ta chỉ trả

Thầm cho nhau đôi mắt ướt ly sầu!

Biết làm sao, em hỡi, nói cùng nhau ?

Tiếng chưởi mắng vẫn phun hoài, nhục nhã!

 

Thì em hỡi! Đi đi, đừng tiếc nữa!

Ngại ngùng chi ? Nấn ná chỉ thêm phiền!

Đi đi em, can đảm bước chân lên

Ừ đói khổ đâu phải là tội lỗi!

 

Anh mới hiểu: càng ngậm ngùi khổ tủi

Càng dày thêm uất hận của lòng ta

Nuôi đi em, cho đến lớn, đến già

Mầm hận ấy trong lồng xương ống máu

 

Để thêm nóng mai kia hồn chiến đấu

Mà hôm nay anh đã nhóm trong lòng!

 

Bài thơ số 5: Tháp đổ

Ai lẩn thẩn đem màu tươi hoa lá

Rắc trên cành khô chết nhựa trong cây ?

Ai khờ dại nhặt từng viên gạch rã

Băng bó sườn cổ tháp đã lung lay ?

 

Cây dù gượng xanh lại ngày xuân cũ

Tháp dù mong hàn lại vết phong sương

Mộng ảo tất! Gió lùa cây xiêu đổ

Tháp chênh vênh tan sập dưới chân tường

 

Thi sĩ hỡi! Đi tìm chi vơ vẩn

Trong hồn già đã chết những yêu mơ ?

Có lành đâu vết thương đầy oán hận

Có tan đâu khi uất tự bao giờ ?

 

Này hãy nghe cả lâu đài xã hội

Chuyển rung trong biển máu ngập tràn trề.

Này hãy nghe một thời đang hấp hối

Trong mồ đêm dĩ vãng sắp lui về.

 

Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát

Những sắc tàn vị nhạt của ngày qua

Nâng đón lấy màu xanh hương bát ngát

Của ngày mai muôn thuở với muôn hoa.

 

Bài thơ số 6: Hãy đứng dậy

Người ta lớn bởi vì ngươi cúi xuống

Hỡi nhân dân hãy đứng thẳng lên!

(Ma-rat)

 

Người ta lớn bởi vì ngươi quỳ xuống

Có gì đâu ta cầu khẩn van lơn?

Có gì đâu ta ôm mối căm hờn?

Hãy đứng dậy, ta có quyền vui sống!

 

Ai đi gõ vào cửa lòng lạnh ngắt

Và thiết tha năn nỉ với hồn say

Trên muôn thây, tiệc rượu máu tràn đầy?

Không! Không thề sống như bầy hành khất!

 

Hãy đứng dậy! Ta có quyền vui sống!

Cứ tan xương, cứ chảy tuỷ, cứ rơi đầu!

Mỗi thây rơi sẽ là mỗi nhịp cầu

Cho ta bước đến cõi đời cao rộng.

 

Bài thơ số 7:  Hồn chiến sĩ

Em hãy vặn dây đàn lên tí nữa

Và hãy cao giọng hát khúc sầu bi

Đưa ngón tay nhỏ mềm, em hãy lựa

Tiếng đàn sao cho nức nở, lâm ly!

 

Em không khóc, nhưng sao anh muốn khóc

Em không than, anh lại những buồn đau

Con chim non không đợi chờ cánh mọc

Cơ khổ em mới ngần ấy tuổi đầu!

 

Vui sao được, hở em, thân gầy gõ

Ôm đàn đi chưa vững trên đường mòn

Trí vẩn vơ nghĩ đến đàn em nhỏ

Vây quan giường mẹ ốm ngóng chờ con.

 

Trẻ nhà sang nô đùa trong bóng mát

Em lạnh lùng nhìn chúng, bước chân qua

Em mạnh bạo chống bất công, tàn ác

Không cầu xin, không cất tiếng kêu ca

 

Em sẵn có linh hồn người chiến sĩ

Ngạo nghễ cười với nắng sớm sương đêm

Buông tiếng dây não nùng em mai mỉa

Cả một thời dưới ách nặng, nằm im!

 

Bài thơ số 8:  Ly rượu thọ

Mã Chiếm Sơn buông cương và ngẫm nghĩ

Ngựa rung đầu hí lạnh giữa tàn quân

Đồi phong xa bốc khói, đỉnh non gần

Đã khuất phục dưới lá cờ binh Nhật.

Trán kiêu hãnh lần đầu trông xuống đất

Mã nghẹn ngào: “Thôi hết, Mãn Châu ơi!”

Và quân binh cúi lặng chẳng nên lời…

 

Rồi từ đó, và gươm vàng võ phục

Và cừu hận và lòng sôi rửa nhục

Mã chôn sâu trong một cõi trời riêng

Buông hồn đau, liễu rủ suối ưu phiền.

Cốt oanh liệt đã khoác màu ẩn sĩ

Rượu cứ rót cho say sưa lạc hỉ

Đàn ca lên cho át tiếng đầu rơi

Dưới gươm bay vun vút loáng xanh trời.

Mãn Châu quốc đang những giờ hấp hối

Gượng kêu lên, hỡi ôi lời trăn trối:

“Chiếm Sơn đâu, cứu nước, Chiếm Sơn ơi!”

Thì nơi kia Mã vén trướng, tươi cười

Cúi lạy mẹ chúc mừng ly rượu thọ.

Đào xuân thắm dâng hương vào cửa sổ

Bạc xuân trong rắc trắng mái hành lang.

 

Mẹ ngồi yên, như cốc nước e tràn

Không dám động – và nhìn con lặng lẽ

Nhưng mắt yếu bỗng rưng rưng ngấn lệ

Trán nhăn nheo bỗng ửng máu tim già

Và bàn tay run rẩy đỡ ly ngà

Bỗng quật xuống nền hoa: ly rượu vỡ!

Ly rượu vỡ tan tành. Ôi bỡ ngỡ

Ôi hãi hùng. Mã tướng run toàn thân!

Lần đầu tiên, Mã tướng run toàn thân!

Ngoài chiến địa, Chiếm Sơn hằng ngạo nghễ

Trông lửa đạn là trò chơi con trẻ

Mà hôm nay Mã tướng run toàn thân

Mà hôm nay Mã tướng chết hai phần!

Nét nghiêm khắc cong vòng cung môi mỏng

Nghe sôi sục cả linh hồn nóng bỏng.

Người mẹ già thét lớn: “Mã Chiếm Sơn!”

(Mã run lên) “Đâu giọt rượu căm hờn?

Mãn Châu quốc nghe không mày, rên rỉ

Dưới gót sắt của Phù Tang ích kỷ

Đang mang quân giày xéo cả Trung Hoa

Nước Trung Hoa yêu dấu của lòng ta

Đã thống khổ bởi bao xiềng ngoại quốc!

Chưa vừa ư những tai ương thảm khốc

Đã đè trên dân tộc nước non mày!

Có chi vui sông núi đỏ tràn thây

Mà Mã tướng ngày nay dâng rượu cúc?

Rượu cúc ấy, Chiếm Sơn, là rượu nhục!”

 

Rừng phương xa loáng bạc nắng lung lay

Hoa đào bay, trước cửa, hoa đào bay

Trong hoa tuyết trắng ngần rơi lả tả…

Và xuân ấy năm nghìn quân của Mã

Đánh tan xương của Nhật, một sư đoàn.

 

Bài thơ số 9: Xuân lòng

Nắng xuân tưới trên thân dừa xanh dịu

Tàu cau non lấp loáng muôn gươm xanh

Ánh nhởn nhơ đùa quả non trắng phếu

Và chảy tan qua kẽ lá vườn chanh.

 

Gió nhè nhẹ, hương cỏ cây nhè nhẹ

Thoảng bay lên, hương mạ dưới đồng xa

Tự đâu đó, hương muôn hoa mới hé

Như khói trầm từ đỉnh rộng bao la.

 

Hơi xuân ấm trả cho trời đất lặng

Tiếng reo ca nhí nhảnh và ngây thơ

Của đàn sáo say phơi mình dưới nắng

Chim nghệ vàng rỉa cánh trên nhành tơ…

 

Xuân trong sáng, xuân thơm, xuân ríu rít

Nhưng xuân đâu tươi đẹp, không xuân lòng ?

Ôi xuân nay chỉ là xuân lạnh chết

Trong buồn đau phẫn uất của công nông!

 

Xuân nay chỉ một mùa tang đẫm máu

Lòng người đang thét nỗi bi ai

Đứng phắt dậy ? Hỡi muôn hồn phấn đấu

Phá bất bình, mưu sống cho ngày mai…

 

Rồi xuân ấy, cả nhân quần vui vẻ

Nắm tay nhau, tuy khác tiếng, màu da

Giẩm chân lên những núi sông chia rẽ

Và ôm nhau thân ái cùng vang ca.

 

Bài thơ số 10: Dửng dưng

Du khách bảo đây vườn kín đáo

Với hương dìu dịu, ý ngàn xưa

Thời mây xanh nhạt màu hư ảo

Đây xứ mơ màng, đây xứ thơ…

 

Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng,

Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai

Ven bờ sông phẳng con đò mộng

Lả lướt đì về trong gió mai…

 

Thành quách trăm năm sầm mặt lạnh

Ngọn cờ uể oải vật vờ lay

Lâu đài đường bệ màu kiêu hãnh

Áo gấm hài nhung cánh phượng bay.

 

Ta nện gót trên đường phố Huế

Dửng dưng không một cảm tình chi

Không gian sặc sụa mùi ô uế

Mà nước dòng Hương mãi cuốn đi…

 

Ý chết đã phơi vàng héo úa

Mùa thu lá sắp rụng trên đường

Mơ chi ảo mộng ngàn xưa nữa ?

Cây hết thời xanh đến tiết vàng!

 

Ai tưởng ngàn năm nương đất ấy

Mầm non thêm nhựa, lá thêm tươi

Ôi mỉa mai hồn ta chỉ thấy

Rêu hèn sống gửi nhánh khô thôi.

 

Ai tưởng thiên đường sao nhấp nhánh

Tài hoa tinh kết, ngọc long lanh

Ta chỉ thấy nơi đây mồ lạnh

Chôn linh hồn đắm đuối hư danh.

 

Việt Bắc(1954)

Bài thơ số 1: Đêm xanh

A! Tiếng hát

Ngọt như đường cát

Của các em

Êm êm

Thanh thanh…

Đêm nay xanh

Trăng cao vòi vọi

Sông nước mênh mang

Anh đi trên bờ Hương Giang

Lòng nghe tiếng hát

Thơm mát

Của các em

Lòng anh bất giác cũng thèm thèm…

Ơi các em, những người lính mới!

Đi, đi, đi! Ôi nhịp đời phơi phới

Trong sáng, đường dài

Ta đều chân: Một! Hai!

Ta đều ca

Lời ca bất tuyệt:

Ôi đất Việt

Yêu dấu

Ngàn năm…

 

Bài thơ số 12: Tình khoai sắn

Ngày xưa khoai sắn sống lang bang

Bãi cát nghèo khô, mé núi hoang

Như chẳng đòi chi, hồn giản dị

Quanh năm bè bạn, chị em làng

 

Một bữa, cờ son lên đổi ngôi

Sao thiêng nghiêng xuống những lưng đồi

Sắn khoai hăm hở về dinh chiếm

Quyền sống trên miền rối cỏ hôi

 

Rồi từ hôm đó, bọc hoàng cung

Lớp lớp khoai xanh mượt vạn vồng

Lòng đất kiêu kiêu nghe nặng củ

Khách dừng âu yếm, ngẩn ngơ trông…

 

Khoai mãn mùa đi, đến sắn về

Say màu hương mới, dậy hồn quê

Rướn thân lên trải ngàn tay rộng

Như những chàng trai đón bốn bề

 

Những buổi mai hường, nắng mới tinh

Bên đường sương mát, lá rung rinh

Ta đi trong gió thơm khoai sắn

Lòng nhẹ, vui vui, bát ngát tình…

 

Bài thơ số 3: Trường tôi

Tặng các chiến sĩ bình dân học vụ

Trường tôi kiểu cách gì đâu

Không ham mái ngói, chẳng cầu tương vôi

Nhà tranh vách đất đủ rồi

Đình quang chiếm chật, được ngồi là hay

Trường tôi vui giữa luống cày

Bến sông, bãi chợ, bóng cây, lưng đồi

Trường tôi vui giữa biển khơi

Chữ reo mặt sóng, chữ ngời ghe câu

Trường tôi vui giữa rừng sâu

Chữ theo đuốc lửa, đêm thâu tiếng người.

 

Lại đây, ơi bạn mình ơi!

Trường tôi vang vọng rồn lới nước non

Ta nghèo, không mực thì son

Bút tre phấn gạch, bà con tạm dùng.

 

Nghiêng đầu trên tấm bảng chung

Phơ phơ tóc bạc, bạn cùng tóc xanh

Này em, này chị, này anh

Chen vai mà học, rách lành sao đâu!

I tờ mớm chữ cho nhau…

 

Bài thơ số 4: Lạnh lạt

Anh đúng bên cầu

Im lặng

Trưa nặng

Trên đầu

Nắng nồng rát mặt

Đôi mi lim dim

Anh nghe con chim

Ngẩn ngơ huýt sáo

Trên cành long não…

Buồn lắm, chim ôi!

 

Anh nhìn con sông trôi

Nước Hương Giang hiền lành, thanh tịnh

Con đò đủng đỉnh

Căng buồm về đâu?

Trưa hôm nay

-Như bao nhiêu trưa trước-

Khách bước

Qua cầu…

Sao mà nghe như guốc gõ trên đầu!

Anh đứng đó, đã bao nhiêu phiên gác

Gian truân luân lạc

Mình biết riêng mình…

Người đi qua

Rảo gót lặng thinh

Mặc người lính lạ.

Không ai ngó, khôn ai cười chi cả

Người phu xe nghiêng nón đi qua

Em bán nước, chị hàng quà

Lạnh lạt!

 

Anh đứng đó như tấm bia thủng nát

Giữa muôn tên nguyền rủa âm thầm

Từ thâm tâm

Người Việt.

Anh đứng đó, như một cây khô chết

Xa quê hương

Khát tình thương

ôi buồn biết bao nhiêu!

Bóng ngả sang chiều…

 

Bài thơ số 5: Cá nước

Tôi ở Vĩnh Yên lên

Anh trên Sơn Cốt xuống

Gặp nhau lưng đèo Nhe

Bóng tre trùm mát rượi.

 

Anh là Vệ quốc quân

Tôi là người cán bộ

Hai đứa mỏi nhừ chân

Nghỉ hơi ngồi một chỗ.

 

Gặp nhau mới lần đầu

Họ tên nào có biết?

Anh người đâu, tôi đâu

Gần nhau là thân thiết.

 

Một thoáng lặng nhìn nhau

Mắt đã tìm hỏi chuyện

Đôi bộ áo quần nâu

Đã âm thầm thương mến

 

Giọt giọt mồ hôi rơi

Trên má anh vàng nghệ

Anh vệ quốc quân ơi

Sao mà yêu anh thế!

 

Tôi nhích lại gần anh

Người bạn đường anh dũng

Anh chiến sĩ hiền lành

Tì tay trên mũi súng

 

Anh kể chuyện tôi nghe

Trận chợ Đồn, chợ Rã

Ta đánh giặc chạy re

Hai đứa cười ha hả

 

Rồi Bông Lau, Ỷ La

Ba trăm thằng tan xác

Cành cây móc thịt da

Thối inh rừng Việt Bắc.

 

Tàu giặc đắm sông Lô

Tha hồ mà uống nước

Máu tanh đến bây giờ

Chưa tan mùi bữa trước.

 

Mồm anh nở rất tươi

Mặt anh vàng thắm lại

Cánh đồng quê tháng mười

Thơm nức mùa gặt hái…

 

Xa xôi đầu xóm tre xanh

Có bà ru cháu nằm khoanh lòng giã:

“Cháu ơi cháu lớn vái bà

Bố mày đi đánh giặc xa chưa về

 

Cháu ngoan cháu ngủ đi nhe

Mẹ mày ra chợ bán chè bán rau

Bố đi đánh giặc còn lâu

Mẹ mày cày cấy ruộng sâu tối ngày”

 

Anh có nghe thấy không

 

Ơi người anh Vệ quốc?

Chắc có lúc lòng anh

Nhớ nhà anh nhớ lắm

Ơi người bạn hiền lành

Mắt nhìn xa đăm đắm…

 

Trưa nay trên đèo cao

Ta say sưa vài phút

Chia nhau điếu thuốc lào

Nào anh hút tôi hút.

 

Rồi lát nữa chia đôi

Anh về xuôi tôi ngược

Lòng anh và lòng tôi

Mang nặng tình cá nước…

 

Bài thơ số 6: Giữa thành phố trụi

Ðến làm chi đây? Ta đã biết

Ðô thành ta phá hết, lâu rồi!

 

Tìm chi đây giữa đống gạch vôi

Hoang tàn đổ nát?

Ta đi trên đường đá rát

Ðông lạnh ghê người

Chiếc lá vèo rơi xuống cỏ

Tường xiêu loét đỏ

Mái gãy sườn đen

Mảng buồng son kính vỡ rêu lên

Ô cửa mắt tròn thăm thẳm

Ai lên tiền tuyến đường muôn dặm?

 

Lại ngồi dưới gốc di lăng

ở đây còn có ai chăng với mình?

– Có!

– Ai nói đó?

A! các anh chiến lũy!

Sắt gỗ giăng thành

Cả các anh

Những di lăng, sấu, gạo

Không tiếc lá cành xanh

Vật ngang đường cản giặc

Các anh nữa, những dòng chữ sắc

– Thân cây tảng đá góc phòng –

Phá tan tấn công Mùa Ðông của Pháp

Bằng than bằng gạch bằng sơn

Nét muôn tay hằn vạn đại căm hờn.

 

Ta lại bước đi trên đường đá rát

Gõ gót vui nghe tiếng hát

Của mỗi hòn gạch nát mỗi cành khô:

Ngày mai về lại Thủ đô

Ngày mai sống lại từng mô đất này,

Ngày mai xanh lại từng cây

Ngày mai lại đẹp hơn rày hơn xưa,

Mùa đông dài lạnh sẽ qua

Phố ta lại dựng, nhà ta lại về,

Bàn tay đã nắm lời thề

Ra đi quyết phá, ngày về sẽ xây

Từ trong đổ nát hôm nay

Ngày mai đã đến từng giây từng giờ…

 

Bài số 7: Sợ

Đêm lạnh lều rơm không liếp cửa

Hai đứa mình ôm nhau trên sàn nứa

Nằm bên nhau, nghe má ấm trong tay

Sợ tiếng gà gáy sáng, hết đêm nay…

 

Bài số 8: Phá đường

Rét Thái Nguyên rét về Yên Thế

Gió qua rừng Đèo Khế gió sang…

 

Em là con gái Bắc Giang

Rét thì mác rét nước làng em lo

Nhà em phơi lúa chưa khô

Ngô chửa vào bồ, sắn thái chưa xong

Nhà em con bế con bồng

Em cũng theo chồng đi phá đường quan

Con ơi con ngủ cho ngoan

Sang canh trăng lặn, buổi tan mẹ về…

Trên đồi quê

Trăng non mới hé

Đường thì dài, hố xẻ chưa sâu

Chưa sâu thì cuốc cho sâu

Có anh có chị cùng nhau ta đào!

 

Hì hà hì hục

Lục cục lào cào

Anh cuốc em cuốc

Đá lở đất nhào!

Nào anh bên trai

Nào em bên nữ

Ta thi nhau thử

Ai nào hơn ai vi!

Anh tài thì em cũng tài

Đường dài ta xẻ, sức dai ngại gì.

Đường đi ngoắt ngoéo chữ chi

Hố ngang hố dọc chữ i chữ tờ.

Thằng Tây mà cú vẩn vơ

Có hố này chờ chôn sống mày đây.

Ớ anh ớ chị nhanh tay

Nhanh tay ta cuốc, chôn thây quân thù!

Đêm nay gió rét trăng lu

Rộn nghe tiếng cuốc chiến khu phá đường…

 

Bài thơ số 9: Bà mẹ Biệt Bắc

Đêm nay trên sàn

Bập bùng ngọn lửa

Mé kể nguồn cơn

Chuyện nhà chuyện cửa:

 

Con mé có ba

Trai hai gái một

Gái gả chồng xa

Trai còn đứa rốt.

 

Thằng hai ngày trước

Trốn vào chiến khu

Nó đi cứu nước

Làm lính cụ Hồ.

 

Một hôm lính lệ

Theo thằng quan châu

Đến nhà hoạnh hoẹ:

“Con mày đi đâu ?”

 

Tôi sợ khiếp quá

Lạnh chân lạnh tay

Đứng trơ như đá

Hồn bay vía bay!

 

Ông Ké lắc đầu

Một hai không biết

Nó đỏ mũi trâu:

“Nói không, ông giết!”

 

Nó giật mái tranh

Nó tìm lục khắp

Lấc láo nhìn quanh

Như thằng ăn cắp

 

Nó tung bát đĩa

Nó đập héc vài

Nó gầm nó quát

Đá đít tạt tai.

 

Suốt ngày nó phá

Nó chẳng thấy gì

Nó trói thằng cả

Lôi ông Ké đi

 

Nó khảo nó tra

Bố con nhừ tử

Rồi tha ông già

Còn con nó giữ

 

Nó nộp cho Tây

Đày đâu không biết

Biền biệt lâu ngày

Nghe đồn nó chết…

 

Nó lành như đất

Tội nghiệp con tôi

Tây nó giết mất

Con ơi, con ơi!”

 

Phên nan gió lọt lạnh lùng

Ngọn lửa bập bùng, mé khóc rưng rưng

Nghẹn ngào chuyện cũ nửa chừng…

 

“Từ đó ở nhà

Gieo neo túng quá

Hai ông bà già

Vợ thằng con cả.

 

Rồi ông Ké mất

Nhà lại còn hai

Mẹ con quần quật

Kiếm ăn qua ngày.

 

Bữa đói bữa no

Chạy quanh chẳng đủ

Ngày đôi bát ngộ

Lên rừng đào củ…

 

Tưởng rồi chết tất

Biết đâu có ngày

Trời còn có mắt

Cụ Hồ về ngay

 

Cụ Hồ ra lệnh

Đuổi Nhật đuổi Tây

Cụ Hồ cho đánh

Lấy hết châu này.

 

Thằng châu con chó

Cúp đuôi chạy dài

Mả bố nhà nó

Nịnh Tây hết thời

 

Ôi trời, sướng quá

Dân kéo về châu

Rầm rập hể hả

Mổ bò mổ trâu

 

Cờ treo đỏ chói

Trên nóc trên cây

Pí lè  inh ỏi

Suốt đêm suốt ngày

 

Cụ Hồ mở nước

Chia thóc cho dân

Tôi cũng lĩnh được

Tôi cũng có phần!

 

Rồi ba tháng sau

Thằng hai ngày trước

Chẳng biết ở đâu

Chạy về bất chợt.

 

Thoạt trông thấy nó

Tôi chẳng biết ai

Nó cao hơn bố

Tôi chỉ bằng vai.

 

Bộ nó rõ oai

Vai thì đeo súng

Ngực chéo hai quai

Áo thì thắt bụng

 

Đầu  nó đội mũ

Có cái sao vàng

Trước nó lam lũ

Bây giờ thấy sang!

 

Tôi ôm lấy nó

Tôi kể trước sau

Nỗi nhà mất bố

Nỗi anh chết tù…

 

Mắt nó đỏ nọc

Nó cầm tay tôi:

“Mé ơi đừng khóc

Nước độc lập rồi!”

 

Tôi bảo con tôi:

“Mày đi  tao nhớ

Tuổi đã lớn rồi

Liệu mà cưới vợ”.

 

Nó chỉ cười khì

“Vợ con gì gấp!

Con còn phải đi

Giữ gìn độc lập!”

 

Ở chơi ít bữa

Nó hát cả ngày

Dọn nhà sửa cửa

Xới vườn luôn tay.

 

Rồi nó xung phong

Vào Nam đánh giặc,

“Bao giờ giặc xong

Lại về Việt Bắc!”

 

Tôi bảo: “Mày đi

Mày lo cho khoẻ

Đừng nghĩ lo gì

Ở nhà có mé…”

 

Từ ấy đến nay

Ngày đêm tôi khấn

Tôi mong có ngày

Nó về thắng trận…”

 

Bài thơ số 10: Bà Bủ

Bà Bủ nằm ổ chuối khô

Bà Bủ không ngủ bà lo bời bời…

Đêm nay tháng chạp mồng mười

Vài mươi bữa nữa Tết rồi hết năm.

Bà Bủ không ngủ bà nằm

Bao giờ thằng út về thăm một kỳ

Từ ngày nó bước ra đi

Nó đi giải phóng đến khi nào về ?

Bao giờ hết giặc về quê ?

Đêm đêm Bà Bủ nằm mê khấn thầm…

 

Bà Bủ không ngủ, bà nằm

Càng lo càng nghĩ, càng căm càng thù

Ngoài hiên gió núi ù ù

Mưa đêm mưa tự chiến khu mưa về…

Đêm nay bộ đội rừng khe

Mưa ướt dầm dề, gió buốt chân tay

Nó đi đánh giặc đêm nay

Bước run, bước ngã, bước lầy, bước trơn

Nhà còn ổ chuối lửa rơm

Nó đi đánh giặc đêm hôm sưởi gì ?

Năm xưa cơm củ ngon chi

Năm nay cơm gié nhà thì vắng con!

 

Bà Bủ gan ruột bồn chồn

Con gà đã gáy đầu thôn sáng rồi…

 

Bài thơ số 11: Mưa rơi

Mưa rơi đầm lá cỏ

Mái tóc em ướt rồi,

Đôi má em bừng đỏ

Muốn hôn quá… mà thôi

Sợ em mình xấu hổ

Cầm hai bàn tay nhỏ

Xa nhau, chẳng muốn rời.

 

Em đi, đường đất mưa rơi

Bùn non son quánh chân đồi Phù Ninh

Em đi anh nhớ dáng hình

Cái khăn mỏ quạ, cái mình áo nâu

Chiều nay heo hút rừng sâu

Mưa nguồn suối lũ biết đâu mà tìm?

Ước gì anh hoá thành chim

Bay theo em, hót cho tim đỡ buồn!

 

Gió lộng (1961)

Bài thơ số 1:  Xưa… nay

Xưa là rừng núi, là đêm

Giờ thêm sông biển, lại thêm ban ngày

Ta đi trên trái đất này

Dang tay bè bạn, vui vầy bốn phương

 

Trên bãi Thái Bình dương sóng gió

Phơi phới bay cờ đỏ sao vàng

Chúng ta đứng thẳng hiên ngang

Sáng ngời một ngọn hải đăng hòa bình.

 

Cảm ơn Người, Hồ Chí Minh vĩ đại

Bốn nghìn năm, ta lại là ta.

Việt Nam dân chủ cộng hòa

Hôm nay mười tuổi cầm hoa tặng Người.

 

Bài thơ số 2: Quê mẹ

Huế ơi, quê mẹ của ta ơi!

Nhớ tự ngày xưa, tuổi chín mười

Mây núi hiu hiu, chiều lặng lặng

Mưa nguồn gió biển, nắng xa khơi…

Tiếng hát đâu mà nghe nhớ thương!

Mái nhì man mác nước sông Hương

Hà ơi, tiếng mẹ ru nhè nhẹ

Cay đắng bao nhiêu nỗi đoạn trường!

 

Ôi những đêm xưa, tối mịt mùng

Con nằm bên mẹ, ấm tròn lưng

Ngoài hiên nghe tiếng giày đi rỏn

Mẹ bấm con im: Chúng nó lùng

Con hỏi vì sao chúng nó tìm

Tìm ai, con hỏi, mẹ rằng: Im!

Mẹ ơi, đời mẹ buồn lo mãi

Thắt ruột mòn gan, héo cả tim

Mẹ không còn nữa, còn đây Huế

Con lớn lên, con biết lẽ rồi:

Nước mất nhà tan, đời khổ thế

Không làm nô lệ đứng lên thôi!

Con lớn lên, con tìm Cách mạng

Anh Lưu, anh Diểu dạy con đi

Mẹ không còn nữa, con còn Đảng

Dìu dắt con khi chửa biết gì.

Huế không buồn nữa, Huế ta ơi

Mắt ướt trăm năm đã hé cười

Nghìn mảnh tương lai về phấp phới

Truyền đơn cờ đỏ gió tung trời.

Roi điện cùm xai toé máu tươi

Xà lim không thể khoá hồn người

Bừng bừng tiếng hát rung song sắt

Tiếng hát ta bay lộng giữa đời…

Tháng Tám vùng lên Huế của ta

Quảng – Phong ơi, Hương Thuỷ, Hương Trà

Phú Vang, Phú Lộc đò lên Huế

Đỏ ngập dòng sông rộn tiếng ca

Từ ấy, xa quê mẹ đến rày

Lắng nghe từng buổi, nhớ từng ngày

Giặc về giặc chiếm đau xương máu

Đau cả lòng sông, đau cỏ cây!

Cắn răng gian khổ tám năm trời

Huế của ta không một bước lùi

Huế của ta đây cầm vững súng

Chúng bay không thể có đường vui

Chúng bay không thể có ngày mai

Chết dưới chân bay vạn bẫy gài

Chết xuống đầu bay từng hốc núi

Hải Vân thăm thẳm huyệt đêm ngày!

Làng ta giặc đốt mấy lần qua

Mà đất Phù Lai vẫn tốt cà

Mà quít Hương Cần ta vẫn ngọt

Nhớ anh du kích trấn Dương Hoà

 

Chí ta như núi Thiên Thai ấy

Đỏ rực chiều hôm dậy cánh đồng

Lòng ta như nước Hương Giang ấy

Xanh biếc lòng sông những bóng thông…

Lửa chiến tranh nay đã tắt rồi

Mà lòng ta vẫn cháy không nguôi

Mẹ ơi dưới đất còn chua xót

Những tiếng giày đinh đạp núi đồi!

Ôi Huế ngàn năm, Huế của ta

Đường vào sẽ nối lại đường ra

Như con của mẹ về quê mẹ

Huế lại về vui giữa Cộng hoà.

 

Bài thơ số 3: Hai anh em

Triều Tiên và Việt Nam

Ta là hai anh em

Sinh đôi cùng một mẹ

Thương nhau từ thuở bé

Nay đều khoẻ lớn lên.

 

Viêt Nam với Triều Tiên

Ta thành hai đồng chí

Ta thành hai chiến sĩ

Ta thành hai anh hùng

Ta thành hai chiến luỹ

Cùng  bảo vệ non sông

Cùng bảo vệ phương Đông

Cùng bảo vệ hoà bình.

 

Kim Nhật Thành – Hồ Chí Minh

Hai chúng ta là một

Qua Trung Hoa

Chúng ta liền khúc ruột

Với Liên Xô

Chúng ta một mái nhà.

Bây giờ ta đến thăm ta

Nhịp vui chiến thắng,

Tiếng ca ân tình…

Trông nhau mỗi tháng, mỗi hình

Tưởng như soi bóng thấy mình khác chi?

 

Nhìn nhau nhớ lúc gian nguy

Những ngày bom giội, những khi giặc tràn

Bầy thú dữ dã man hung rợ

Đốt làng ta, giết vợ con ta

Thương nhau tấc đất mái nhà

Thương nhau ngọn cỏ cành hoa tan tành

Cây tre xanh Việt Nam giặc chém

Thương cây thông Triều Tiên cháy sém

Cây thông nhựa chảy ròng ròng

Thương cây tre đứt ruột đứt lòng!

 

Nhưng chúng ta quyết không khuất phục

Chúng ta không một lúc cúi đầu!

Chúng ta chiến đấu bên nhau

Tâm giao một tổ, trước sau một đường.

Ta quyết giữ quê hương Triều-Việt

Cho chúng ta cho cả loài người

Quang vinh Việt Bắc, Tháp Mười

Quang vinh Trường Bạch, đỉnh đồi Thượng Cam!

 

Triều Tiên với Việt Nam anh dũng

Đất nước ta dù im tiếng súng

Đường bạn còn đi đến tế Châu

Đường chúng tôi còn đến cà Mau

Ta lại bước, bên nhau lại bước

Đi tới trước, cùng nhau tới trước

Như giông tố, không hề ngăn được!

 

Bây giờ ta với ta đây

Việt Nam với Triều Tiên anh dũng

 

Hôm nay hãy ôm hai vòng tay

Hôm nay hãy hôn đôi nòng súng

 

Giữ hoà bình, Tổ quốc chúng ta

Và ngàn năm Triều-Việt một nhà!

 

Bài thơ số 4: Quang Vinh tổ quốc chúng ta

Thuở ta tiến quân về Hà Nội

Áo quần nâu, chân đất súng thô

Những phố chợ gầy đen hấp hối

Bỗng tuôn trào nước mắt hoan hô!

 

Và muôn cánh sao vàng tung nở

Cờ đỏ sông, đồng lúa, bờ tre

Cả đất nước tươi màu rực rỡ

Giữa mùa thu, đón Bác Hồ về.

 

Ta thuở ấy, đương còn rất bé

Như thiếu niên tuổi mới mười lăm

Nhưng chí quyết không làm nô lệ

Khổ trăm năm, cực mấy nghìn năm

 

Ta đứng dậy, hai tay giải phóng

Giành lại trời đất rộng bao la

Trước mắt Thái Bình Dương vỗ sóng

Đây, Việt Nam Dân chũ Cộng hoà!

Lũ đế quốc nhìn ta đứng đó

Như một bầy cú vọ trong đêm

Mắt đỏ nọc, máu thèm lên cổ

Tưởng mồi ngon, một miếng là êm.

 

Và cả lũ kêu nhau đến cắn

Đứa đè đầu, đứa chặn đằng chân

Ta như thuở xưa thần Phù Đổng

Vụt lớn lên, đánh đuổi giặc Ân.

 

Sức nhân dân khoẻ như ngựa sắt

Chí căm thù rèn thép làm roi

Lửa chiến đấu ta phun vào mặt

Lũ sát nhân cướp nước hại nòi.

 

Tổ quốc ta quyết không mất nữa!

Phố làng đây, nhà cửa ta đây

Dù tan nát, cháy thành than lửa,

Máu hy sinh phải rửa thù này!

 

Mỗi góc núi xây thành chiến luỹ

Mỗi đầu thôn thành một pháo đài

Mỗi viên đạn, một đời thằng quỷ

Mỗi lối đi, một hố chông gài.

 

Mỗi người chung một cánh tay

Ta giăng thành lưới sắt dày ngày đêm

Mỗi ngày lại lớn thêm một thước

Mỗi đêm thêm một bước tiến lên.

 

Sức ta là sức thanh niên

Thế ta là thế đứng trên đầu thù.

 

Giặc có mắt, phải mù hai mắt

Giặc có chân, phải chặt hai chân

Chùng dù mấy chục vạn quân

Cũng không thể chiến lòng dân một người.

Đàn tép mà ép biển khơi?

Quạ đen mà chiếm mặt trời được chăng?

Những thằng cướp hung hăng áo sắt

Mặt vẫn xanh trước mặt quân ta.

Những quân giết trẻ hại già

Vẫn run sợ cả vườn hoa cánh đồng!

Ta dù lúc tay không khẩu súng

Gậy tầm vông đâm thủng bao thằng

Đuốc người đốt cháy kho xăng

Một thân mà đuổi xe tăng chạy cuồng!

 

Giặc trước mặt phải xông mà giết

Thù sau lưng, phải triệt chẳng tha

Những quân cướp ruộng cướp nhà

Những quân đè cổ lột da giống nòi

Bọn địa chủ cắm vòi hút máu

Phải vùng lên, mà đấu thẳng tay!

 

Thực dân địa chủ một bầy

Chúng là thú vật, ta đây là người.

Quyết phải sống trên đời làm chủ

Không thể dung lũ thú hoành hành.

 

Quyết giành đất rộng đồng xanh

Không cho lũ vật hôi tanh bám hoài.

Nhìn tới trước tương lai chiến thắng

Ngọn cờ ta vươn thẳng tiến lên!

 

Sức ta là sức thanh niên

Thế ta là thế đứng trên đầu thù.

 

Cả đất nước: chiến khu vĩ đại

Bước chân ta khắp bãi chiến trường

Quét Cao – Lạng, mở biên cương

Mênh mông gió lớn bốn phương thổi vào.

Đường tiến công ào ào chiến dịch

Hầm Hoà Bình, bức địch chạy xa.

Đánh sang giải phóng sông Đà

Đánh vào tả ngạn, khu Ba mở vùng.

Đánh vang động Kon Tum, Đồng Tháp

Đánh An Khê, dồn dập Hải Vân

Kinh hồn lũ quỷ thực dân

Bắc Nam búa sét oai thần, chạy đâu?

Giáng một trận dập đầu quỷ dữ

Sáng nghìn năm lịch sử Điện biên.

 

Sức ta là sức thanh niên

Thế ta là thế đứng trên đầu thù.

 

Anh chị em ơi, mùa thu lại tới

Mùa thu vui thắng lợi hoà bình

Việt Nam anh dũng quang vinh

Năm châu bè bạn quanh mình hát ca…

 

Trông lại quãng đường qua đỏ máu

Trải mười năm chiến đấu gian lao

Trông mình, nay đã lớn cao

Hai mươi lăm tuổi, hồng hào sức xuân.

Bước trường chinh, bắp chân đã vững

Gánh sơn hà vai cứng đảm đang!

 

Đã tan, khói lửa chiến trường

Đường đi, mới nửa đoạn đường, còn xa

Đường còn xa nhưng

 

Sức ta đã mạnh

Người ta đã đông

Chí ta đã quyết

Lòng ta đã đồng!

 

Dù ai chia núi ngăn sông

Cũng không thể cắt được lòng Việt Nam

Chúng ta đã quyết thì làm

Đã đi phải đến hoàn toàn thành công!

 

Bước chân ta vững như đồng như sắt

Anh chị em ơi, cờ đỏ phất lên cao!

Anh chị em ơi, hai mươi lăm triệu đồng bào

Tiến lên!

muôn vạn

vì sao

dẫn đường!

 

Bài thơ số 5: Chị là người mẹ

Chị là người mẹ bốn con

Hỡi ôi thân chị, bụng còn mang thai

Còn ba con dại gái trai

Bỗng mồ côi mẹ còn ai bế bồng!

 

Nửa đêm chúng vào buồng bắt chị

Lôi chị đi, súng gí vào tai

Thịt rơi, máu chảy đêm dài

Ai nghe tiếng chị kêu hoài: “Con ơi!”

 

Chị là cô giáo hiền tươi

Bàn tay chăm chút như người mẹ yêu

Hỡi ôi, sớm sớm chiều chiều

Còn đâu tay chị dắt dìu tay em!

 

Nửa đêm chúng vào buồng bắt chị

Lôi chị đi, súng gí vào tai

Thịt rơi, máu chảy đêm dài

Ai nghe tiếng chị kêu hoài: “Em ơi!”

 

Chị đang thêu tiếp cuộc đời

Hoà bình trở lại, ngời ngời xuân xanh

Tưởng là hoa lại liền cành

Hỡi ôi chăn gối tan tành mộng êm!

 

Nửa đêm chúng vào buồng bắt chị

Lôi chị đi, súng gí vào tai

Thịt rơi, máu chảy đêm dài

Ai nghe tiếng chị kêu hoài: “Anh ơi!”

 

Đang tay chúng giết chị rồi

Những thằng dạ chó tanh hôi mặt người

Những con thú, Mỹ nuôi béo mã

Khát máu người, cắn cả bào thai!

 

Ôm chân liếm gót giặc ngoài

Chém cha cái lũ vô loài bất nhân

Biết chi tình nghĩa ái ân

Biết chi là nước là dân là nòi!

 

Bay đã giết một đời trong trắng

Máu oan hồn quyết chẳng dung tha

Hồn kêu trên mái muôn nhà

Hồn kêu trai gái trẻ già đứng lên!

 

Phải cứu những mẹ hiền con dại

Những người yêu không phải chết oan!

Gia đình không phải nát tan

Nghĩa tình không phải cách ngăn đôi đường.

 

Bọn cướp Mỹ với phường đĩ Diệm

Phải ngừng tay gian hiểm sát nhân!

Bắc – Nam ruột thịt tay chân

Nước non không thể chia phân một ngày!

Chị Diệu ơi!

Chị mất rồi, còn chúng tôi đây

Đã nghe tiếng chị kều hoài suốt đêm

Căm thù cháy mãi trong tim!

 

Bài thơ số 6: Trên miền Bắc mùa xuân

Tôi chạy trên miền Bắc

Hớn hở giữa mùa xuân

Rạo rực muôn màu sắc

Náo nức muôn bàn chân.

 

Đường nhựa dài óng ả

Đồng chiêm mạ xanh rờn

Ga mới hồng đôi má

Cầu mới thơm mùi sơn.

 

Bà con đi đâu vậy

Vui hơn cả hội hè?

Trống đánh cờ bay dậy

Sôi sục khắp đồng quê.

 

Đi đi ra trường đấu

Quật địa chủ cường hào!

Ruộng đất, ta làm chủ

Chấp chới đỏ cờ sao.

 

Đi đi ra chống hạn

Thay trời, ta làm mưa

Vui sao tiếng nước lên đồng cạn

Vui sao tiếng hát trên đồng bừa!

 

Tôi đi dưới nắng trưa

Mùa xuân ấm áp

Nghe hơi thở của đồng quê mập mạp

Bãi phù sa xanh mượt ngô non

Những đàn trâu Việt Bắc béo tròn

Đủng đỉnh về xuôi quê hương mới lạ

Rực rỡ những làng vàng tươi mái rạ

Gạch mới nung, đá trắng chất bên đường

Khói lò bay quanh những phố phường

Sắt sáng chói những bể dầu xưởng máy

Và trường học đã mọc lên từng dãy…

 

Sướng vui thay, miền Bắc của ta

Cuộc sống tưng bừng đổi sắc thay da

Ta nghe rõ: Mỗi giờ mỗi phút

Cả đất nước đang tiến lên vùn vụt

Như cỗ xe trăm mã lực khổng lồ

Mà bàn tay thần diệu của Bác Hồ

Cầm chắc lái, bay trên đường vạn dặm

Đường gai góc đang nở đầy hoa thắm…

 

Giữa mùa xuân vững bước tới tương lai

Tôi vui đi, mê mải… một hai

Giật mình nghe tiếng còi dài gióng giả

Trên đường sắt, chuyến tàu trưa hối hả

Chạy về Nam. Như một đạo quân

Chuyển rầm rầm trên miền Bắc mùa xuân.

 

Bài thơ số 7: Hoa tím

Thuỷ chung tình bạn chùm hoa tím

Hôn hít hoa thơm, tưởng Huế gần

Bữa mô mời bạn vô chơi Huế

Cồn Hến buồm giong ngược bến Tuần.

 

Bài thơ số 8: Qua Liễu Châu

Tàu qua ga Liễu Châu

Bác xưa tù nơi đâu?

Đêm rét, tê xiềng xích

Thương nước, dài tóc nâu.

 

Bài thơ số 9: Phạm Hồng Thái

Sống, chết, được như Anh

Thù giặc, thương Nước mình

Sống, làm quả bom nổ

Chết, như dòng nước xanh.

 

Bài thơ số 10: Đường sang nước bạn

Đường sang nước bạn chiều xuân

Con tàu liên vận vui chân dặm trường

Đồng Đăng đây, nọ Bằng Tường

Song song đôi mặt như gương với hình

Bên ni biên giới là mình

Bên kia biên giới cũng tình quê hương…

 

Chào Trung Quốc, giang sơn hùng vĩ

Quê Hồng quân vạn lý trường chinh!

Hôn các anh xưa, những người chiến sĩ

Đầu đỏ ngôi sao, không sợ thác ghềnh

Từ Giang Tây lên Thiểm – Cam – Ninh

Ăn tuyết nằm sương, mặt đầy máu bụi

Lòng mạnh hơn sông, gan to hơn núi

Vai làm thang, lưng làm cầu

Không thể gì ngăn được!

Ôi tiếng sáo của Ly Quê thuở trước

Hồng quân đi đến đâu

Sông phải rẽ nước

Núi phải cúi đầu!

 

Các anh đi, lay động địa cầu

Từ thuở ấy, nước tôi làm nô lệ

Máu Xô-viết mới đầm đìa đất Nghệ

Tôi lớn lên, nhưng chưa được làm người

Thèm một quê hương, một mảnh đất, khoảng trời

Vời vợi Diên An, mộng mười sáu tuổi!

Từ ấy, đã biết bao đèo suối

Chúng tôi đi, theo lối các anh đi

Mười lăm năm cách mạng trường kỳ

Chín năm lại trường kỳ kháng chiến

Như các anh, đã đi, đã đến

Như các anh, giành biển, giành trời

Hai ngọn cờ đỏ máu thơm tươi

Chiến thắng ôm nhau, biên cương mở hội.

Hôm nay tôi đi từ Hà Nội

Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà

Con tàu đưa tôi đến Trung Hoa:

Bốn hướng mênh mông, bao la trời đất

Ồ tất cả của ta đây, sướng thật!

Bánh xe quay trong gió, bánh xe quay

Cuốn hồn ta như tỉnh như say

Như lịch sử chạy nhanh trên đường thép

Đưa ta đến một ngày tuyệt đẹp.

 

Ôi, buổi bình minh dậy dọc đường

Mướt xanh bờ liễu, vút hàng dương

Trắng phau nội cỏ cừu phơi tuyết

Ngào ngạt đồng xuân mịn phấn hường

Vui nhỉ tiếng cười quanh giếng máy

Hoa đào đôi bím nở trong sương

Làng hay phố đó, tường vôi mới

Băng đã tan trên dòng Trường Giang…

Mặt trời lên, nắng chói lưng đồi

Hết khổ rồi em nhỉ, Hỉ Nhi ơi!

Em mặc áo hoa, em đi hài gấm

Em nói em cười, má em đỏ thắm

Em đẹp em thơm như quả táo đầu cành

Phơi phới đời em cao vút như dương xanh

Trung Quốc đó. Sức thanh xuân bừng dậy

Có phải chăng xưa nàng tiên nữ ấy

Mấy nghìn năm đầy đoạ tháp Lôi Phong

Vươn mình lên, rực rỡ dưới cờ hồng!

Trung Quốc đó. Bàn tay nào huyền diệu

Đã nắn lại cả dung nhan dáng điệu:

Mặt đồng khô xoá sạch những bờ ngăn

Như mặt người tươi dãn những đường nhăn.

Gót chân bước trên đường xanh nhún nhảy

Như nhịp trống ương ca, như biển ngời sóng chạy!

 

Văn Thiên Tường ơi!

Nếu anh sống lại

Đến bên bờ Bột Hải

Thăm Sơn Hải Quan

Anh sẽ không còn khóc mãi

Nàng Mạnh Khương xưa mùa đông

Bơ vơ đi mang áo rét cho chồng

Đắp Trường thành vạn lý!

Tôi đã gặp Mạnh Khương nhiều chị

Khắp công trường rộn rã như ong

Vui chồng vui vợ

Vai gánh vai gồng

Bạt núi khơi sông

Mùa đông không lạnh nữa

Tưng bừng đuốc lửa thâu đêm

Cướp thời gian, tay búa tay liềm!

Ôi hai chữ tự do: đôi hài vạn dặm

Đôi cánh thần tiên bay lên xanh thẳm

Tôi đã trông, tôi đã thấy: nơi đây

Hai mươi năm nhảy vọt một ngày

Sáu trăm triệu bàn tay: một núi

Thép gang luyện từ bùn lầy, than bụi!

Quang vinh thay, Đảng những con người

Cờ đỏ giương cao, đứng dậy làm Trời

Tia lửa nhỏ đốt cháy đồng cỏ rộng!

Tôi đã thấy: ngày xưa, đâu đó

Một tia lửa nhỏ

Trong xóm Tương Đàm

Cháy lan dần, đỏ khắp Hồ Nam

Thành ngọn lửa hôm nay: Trung Quốc

Soi sáng phương Đông, châu Phi, châu Úc

Lửa dâng cao Cách mạng tháng Mười

Rát mặt loài lang nhưng ấm dạ loài người!

 

Sáng thêm nữa, đời đời, ngọn lửa

Của Trung Hoa, của chúng ta, tất cả!

Của chúng ta, muôn ngọn lửa hãy lên cao

Cho cả địa cầu thành một ngôi sao!

 

Bài thơ số 10: Mục Nam Quan

Ai lên ải Bắc ngày xưa ấy

Khóc tiễn cha đi mấy dặm trường

Hôm nay biên giới mùa xuân dậy

Núi trắng hoa mơ cờ đỏ đường…

 

Ra trận (1972)

Bài thơ số 1: Tâm sự

– Bạn hỏi vì sao đất nước này

Ngày đêm khói lửa vẫn hăng say

Tóc tang lòng vẫn không cay đắng

Gánh nặng đường xa chẳng chuyển lay?

 

Có lẽ nghìn năm đã dạn dày

Anh hùng xưa để giống hôm nay

Khổ đau nhiều mới yêu thương lắm

Quen vượt trùng dương lái vững tay.

 

– Thù bạn đời nay có khác xưa,

Nghĩa tình e sớm nắng chiều mưa?

Chợ trời thật giả đâu chân lý?

Hàng hoá lương tâm cũng thiếu thừa?

 

Tôi kể ngày xưa chuyện Mỵ Châu

Trái tim lầm chỗ để trên đầu

Nỏ thần vô ý trao tay giặc

Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu…

 

Chuyện cô du kích xóm Lai Vu

Rắn quấn bên chân vẫn bắn thù:

“Mỹ hại trăm nhà, lo diệt trước

Rắn, mình em chịu, có sao đâu!”

 

Chân lý, mặt trời soi sáng mãi

Lỗi lầm âu cũng bóng mây qua

Lương tâm đều vẫn trong như ngọc

Tình nghĩa anh em lại một nhà.

 

Bài thơ số 2: Có thể nào yên

Tôi muốn viết những dòng thơ tươi xanh

Vẫn muốn viết những dòng thơ lửa cháy.

 

Có thể nào yên? Miền Nam ơi, máu chảy

Tám năm rồi. Sáng dậy, giữa bình minh

Tim lại đau, nhức nhối nửa thân mình.

 

Hôm nay, buổi mai hè, tháng sáu

Phượng đỏ bờ đê, ve kêu hàng sấu

Hà Nội dập dìu, rịu rã đường vui

Nghe tin ra, dạ lại ngùi ngùi!

 

Có thể nào nguôi? Từng viên đạn Mỹ

Bắn miền Nam. Nát thịt da xương tuỷ

Của mẹ cha, đồng chí, vợ con

Anh chị em ta, ai mất ai còn ?

 

“Hôm nay, sáng mai trong, trời lặng

Hai mươi tám máy bay lên thẳng

Của lục quân, lính thuỷ Mỹ, đi càn

Cách Sài Gòn 35 dặm phía Nam…”

 

“Hôm nay, mấy trung đoàn tinh nhuệ

Đang hành quân lên hướng Tây thành phố…”

Lại hôm nay… cứ thế… hôm nay

Tin miền Nam, máu chảy ngày ngày.

 

Có thể nào khuây ? Cỏ cây vẫn nhắc

Từng ngọn cỏ, cành cây miền Bắc

Vẫn rung rinh theo gió tự miền Nam

Cả đôi miền xao xuyến tiếng ve ran!

 

Có thể nào quên? Hỡi miền sâu thẳm

Của lòng ta! Hỡi ngày xanh thẳm

Nắng quê hương rười rượi đường dừa

Ngọt tiếng hò đưa những chuyến đò xưa…

 

Xuồng ai đó, bơi trong lau lách

Áo bà ba, súng nách, tay chèo?

Hỡi đồng chí dọc ngang sông rạch

Hãy cho hồn ta ruổi ruổi theo!

 

Cho ta lại trở về quê cũ

Bờ sông Hương hay bến sông Bồ

Cùng các mẹ, các o, các chú

Giành lại từng mảnh đất thành đô!

 

Cho ta được làm kho mìn nổ

Đèo Hải Vân, quật đổ quân thù

Cho ta được làm cây chông miệng hố

Đâm chết bầy giặc bố chiến khu!

 

Ôi đất mẹ hiền từ, yêu quý

Có nơi đâu, trên trái đất này

Như miền Nam, đắng cay, chung thuỷ

Như miền Nam, gan góc, dạn dày!

 

Đầu Tổ quốc, chính đây tiền tuyến

Mũi Cà Mau, nhọn hoắt mũi chông

Xưa, xung kích, tầm vông kháng chiến

Nay, hiên ngang, một dải Thành Đồng!

 

Miền Nam đó, ngọn đèn mặt biển

Giữa đêm giông, đỏ lửa đưa đường

– Hãy nhằm hướng phương Đông mà tiến

Hỡi những tàu trên các đại dương!

 

Bài thơ số 3: Bài thơ Bến Tre

Anh,

Phải chi em đến được cùng anh

Chỉ một ngày thôi, kể ngọn ngành!

Thư viết đôi trang, lòng cuộn cuộn

Như dòng sông cuốn lá tre xanh…

 

Anh ạ, từ hôm Tết tới nay

Giặc đi ruồng bố suốt đêm ngày

Thới Lai, Thới Thuận, liền hai trận

Ba bốn ngàn quân, bảy máy bay.

 

Biết không anh? Giồng Keo, Giồng Trôm.

Thảm lắm anh à, lũ ác ôn

Giết cả trăm người, trong một sáng

Máu tươi lênh láng đỏ đường thôn.

 

Có những ông già, nó khảo tra

Chẳng khai, nó chém giữa sân nhà

Có chị gần sinh, không chịu nhục

Lấy vồ nó đập, vọt thai ra.

 

Anh biết không? Long Mỹ, Hiệp Hưng

Nó giết thanh niên, ác quá chừng.

Hầm sáu đầu trai bêu cọc sắt

Ba hôm mắt vẫn mở trừng trừng!

 

Có em nhỏ nghịch, ra xem giặc

Nó bắt vô vườn, trói gốc sau

Nó đốt, nó cười… em nhỏ hét:

“Má ơi, nóng quá, cứu con mau!”

 

Ôi kể làm sao hết được anh!

Bao nhiêu máu chảy, bấy dòng kênh

Phải chi em gởi cho anh được

Nắm đất đang nồng lửa đấu tranh!

 

Anh ở ngoài kia, anh có nghe

Quê ta sông dậy tiếng chèo ghe

Ghe đưa trăm xác đi đời mạng

Rầm rập ngày đêm đi Bến Tre?

 

Người chết đi cùng người sống dậy

Tử sinh một dạ, trả thù này.

Võ trang mấy trận, vang Bình đại

Cờ phất, bừng tươi đất Mỏ Cày.

 

Anh ạ, quê ta khá lại rồi

Như cây dừa cháy lại xanh chồi

Khổ thì vẫn khổ, nhưng tan giặc

Nhà lại xây nhà, vui lại vui!

 

Xin anh hãy tưởng, ở quê hương

Mía mọc xanh um đất mật đường

Ghe máy từng đoàn săn đuổi cá

Tưng bừng mặt biển buổi tinh sương.

 

Trống cờ “giải phóng” vui đêm hội

Ngói đỏ bờ kênh những mái trường

Vẫn đậm, như xưa, tình kháng chiến

Lại về, những tiếng hát yêu thương…

 

Ôi nói làm sao được hở anh

Buồn vui muôn nỗi của quê mình!

Phải chi em gởi cho anh được

Những ảnh hình ghi những tâm tình…

 

Anh ở ngoài kia, có mạnh không?

Nhớ anh, em vẫn để trong lòng

Như con sông nhỏ ngày đêm ấy

Cứ chảy, trăm năm chẳng đổi dòng.

 

Em ở trong này, em vẫn trông

Cao cao ngoài đó, có mây hồng

Có anh đi đó, bên em đó…

Em đó, bên mình, anh thấy không?

 

Bài thơ số 4: Giữa ngày xuân

Giữa ngày xuân nắng trải mênh mông

Chúng tôi đi, trên một bãi sông Hồng

Người con gái, lượn quanh đồng, hớn hở;

Quê em đó! Hàm răng em trắng nở.

 

Ôi quê em, tươi đẹp bãi nâu non

Sông vòng quanh như đôi cánh tay tròn

Ôm con nhỏ, ru trong lòng mát rượi.

Lúa lên mật, thân tím màu áo cưới

Đồng ngô non, phơi phới tuổi xuân xanh

Quê hương em đây, mùa ngọt lành.

Người con gái đi nhanh trên đê nhỏ

Bước chân sào, tóc lồng giữa gió

Bỗng nghiêng đầu, như chim lắng trời cao

Tiếng máy cầy reo đâu đó, xôn xao

Và rúc rích tiếng ai cười trong mía…

 

Tôi muốn hỏi, như một chàng thi sĩ

Ngẩn ngơ nhìn bát ngát dải phù sa

Rằng: Đất trời, sông nước bao la

Và xuân đó, người đây, từ bao giờ đẹp vậy?

 

Tôi muốn hỏi từng cây ngô mía ấy

Bãi sống này, đã mấy đau thương ?

Ôi những ngày xưa… sống ngâm da, chết ngâm xương

Câu hát cũ, tái tê lòng đất nước!

 

Nhưng cứ lặng, trông người con gái bước

Hai cánh tay đưa trước, đánh đường xa

Như con thuyền quen vượt những phong ba

Gương ngực nở, đi đến bờ bến mới…

Hỡi em gái, hãy hát mùa xuân tới!

 

Bài thơ số 5: Miền Nam

Nếu tâm sự cùng ta, bạn hỏi

Tiếng nào trong muôn ngàn tiếng nói

Như nỗi niềm nhức nhói tim gan ?

– Trong lòng ta hai tiếng: Miền Nam!

 

Khi âu yếm cùng anh, em hỏi

Tên nào trong muôn ngàn tên gọi

Như mối tình chung thuỷ không tan ?

– Trong lòng anh, tên ấy: Miền Nam!

 

Nếu con hỏi quê nào đẹp nhất ?

Bóng dừa xanh quanh sóng biển lam

Óng xanh lúa chan hoà mặt đất

Xanh ngát trời… Quê ấy: Miền Nam!

 

Ôi miền Nam, vì sao mỗi lúc

Mây chiều xa bay giục cánh chim

Đêm khuya một tiếng bầu, tiếng trúc

Một câu hò… cũng động trong tim ?

 

Vì sao chẳng ngày vui trọn vẹn

Như bâng khuâng việc hẹn chưa làm ?

Vì sao miếng cơm ăn bỗng nghẹn ?

Một nửa còn cay đắng: Miền Nam!

 

Có ai biết ba ngàn đêm ấy

Mỗi đêm là biết mấy thân rơi!

Có ai biết bao nhiêu máu chảy

Máu miền Nam, hơn chín năm trời!

 

Vì sao, hỡi miền Nam yêu dấu

Người không hề tiếc máu hy sinh ?

Vì sao, hỡi miền Nam chiến đấu

Người hiên ngang không chịu cúi mình ?

 

Có ai hỏi vì sao không nhỉ

Ở miền Nam còn lửa chiến tranh ?

Có phải ở miền Nam, giặc Mỹ

Đang cùng ta chung sống hoà bình ?

 

Xin hãy trồng những đôi mắt nhỏ

Đôi tròng đen lặng ngó, rưng rưng.

Rào gai thép giam em bé đó

Và quanh em lửa đỏ bừng bừng!

 

Hãy trông những người con gái ấy

Người ta yêu, khuôn mặt trái xoan

Một sáng sớm mùa xuân, thức dậy

Bỗng giội tràn bom cháy, thành than!

 

Hãy nghe tự miền Nam, tiếng rú

Xé “trời xanh”, lũ “phượng hoàng” bay

Bầy chó dữ, những con người – thú

Ăn gan người, uống máu no say!

 

Hãy nghe tiếng những người đang sống

Như biển động, ầm ầm tiếng sóng

Và hãy nghe cả tiếng người xưa

Như gió khơi reo vọng rừng dừa!

 

Tất cả nói một lời: Giải phóng!

Cứu miền Nam! Cứu miền Nam!

Ôi cửa Phật cũng dầu sôi lưa bỏng

Dẫu thiêu mình làm đuốc, vẫn cam!

 

Có phải, hỡi miền Nam anh dũng!

Khi ta đứng lên cầm khẩu súng

Ta vì ta, ba chục triệu người

Cũng vì ba ngàn triệu trên đời!

 

Ta tha thiết tự do dân tộc

Không chỉ vì một dải đất riêng

Kẻ đã rắc trên mình ta thuốc độc

Giết màu xanh cả trái đất thiêng!

 

Ôi Tổ quốc giang sơn hùng vĩ

Đất anh hùng của thế kỷ hai mươi!

Hãy kiêu hãnh: trên tuyến đầu chống Mỹ

Có miền Nam anh dũng tuyệt vời.

 

Miền Nam trong lửa đạn, sáng ngời!

Bài thơ số 6

Tiễn đưa

Đưa tiễn anh đi mấy dặm đường

Nặng tình đồng chí lại đồng hương!

Đã hay đâu cũng say tiền tuyến

Mà vẫn bâng khuâng mộng chiến trường!

Dẫu một cây chông trừ giặc Mỹ

Hơn nghìn trang giấy luận văn chương

Đi đi, non nước chờ anh đó!

Tiền tuyến cần thêm? Có hậu phương…

 

Bài thơ số 7: Hãy nhớ lấy lời tôi

Có những phút làm nên lịch sử

Có cái chết hoá thành bất tử

Có những lời hơn mọi bài ca

Có con người từ chân lý sinh ra.

 

Nguyễn Văn Trỗi!

Anh đã chết rồi

Anh còn sống mãi

Chết như sống, anh hùng, vĩ đại.

 

Hỡi người Anh, đã khép chặt đôi môi

Tiếng Anh hô: “Hãy nhớ lấy lời tôi!”

Đã vang dội. Và ánh đôi mắt sáng

Của Anh đã chói ngời trên báo Đảng.

 

Nghìn năm sau sẽ nhớ lại hôm qua

Một sáng mùa thu, giữa khám Chí Hoà

Anh đi giữa hai tên gác ngục

Và sau chúng, một người linh mục.

 

Anh bước lên, nhức nhói chân đau.

Dáng hiên ngang vẫn ngẩng cao đầu

Quần áo trắng một màu thanh khiết

Thân gầy yếu mạnh hơn cái chết

 

Bầy giết thuê là lũ viết thuê

Hai hàng đen, súng cắm lưỡi lê

Anh bước tới, mắt nhìn, bình thản

Như chính Anh là người xử án.

 

Cỏ trong vườn mát dưới chân Anh

Đời vẫn tươi màu lá rau xanh

Đây miếng đất của Anh đòi giải phóng

Đây máu thịt của Anh đòi cuộc sống.

 

Anh thét to: “Ta có tội gì đây?”

Chúng trói Anh vào cọc mấy vòng dây.

Mười họng súng. Một băng đen bịt mắt

Anh thét lên: “Chính Mỹ kia là giặc!”

 

Và tay Anh giật phắt mảnh băng đen

Anh muốn thiêu, bằng mắt, lũ đê hèn

Với cái chết. Anh muốn nhìn giáp mặt

Như ngọn lửa không bao giờ dập tắt!

 

Chúng run lên, xông trói chặt Anh hơn

Đôi mắt Anh đã khô cháy căm hờn:

Phải chiến đấu như một người cộng sản

Trái tim lớn không sợ gì súng đạn!

 

Lệnh: Hàng đầu quỳ xuống! Một giây thôi.

Anh thét lớn: Hãy nhớ lấy lời tôi:

Đả đảo đế quốc Mỹ!

Đả đảo Nguyễn Khánh!

Hồ Chí Minh muôn năm!

Hồ Chí Minh muôn năm!

Hồ Chí Minh muôn năm!

Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần!

 

Súng đã nổ. Mười viên đạn Mỹ

Anh gục xuống. Không, Anh thẳng dậy

Anh hãy còn hô: Việt Nam muôn năm!

Máu tim Anh nhuộm đỏ đất Anh nằm!

 

Mắt đã nhắm, không một lời rên rỉ

Anh chết vậy, như thiên thần yên nghỉ.

Chẳng cần đâu, cây thánh giá sắt tây

Của tay người linh mục ném bên thây!

 

Anh đã chết, Anh Trỗi ơi, có biết

Máu kêu máu, ở trên đời, tha thiết!

Du kích quân Ca-ra-cát đã vì Anh

Bắt một tên giặc Mỹ giữa đô thành

 

Anh đã chết, Anh chẳng còn thấy nữa

Lửa kêu lửa, giữa miền Nam rực lửa

Như trái tim Anh, ôi lửa nào bằng

Phút cuối cùng, chói lọi khối sao băng…

 

Hãy nhớ lấy lời tôi!

Nguyễn Văn Trỗi

Lời Anh dặn, chúng tôi xin nhớ:

Hãy sống chết quang vinh

Trước kẻ thù không sợ

Vì Tổ quốc hy sinh

Như lời Anh, người thợ.

 

Bài thơ số 8: Chiếc áo xanh

Em lại nhuộm cho anh

Chiếc áo màu lá xanh

Vì em ơi chiến tranh

Không chịu màu áo trắng

 

Anh lại đi mưa nắng

Súng trên vai lên đường

Với màu xanh chiến thắng

Của miền Nam yêu thương

 

Giữa bom rơi đạn nổ

Những ngày đêm chiến trường

Anh sẽ quên gian khổ

Với màu xanh quê hương

 

Áo em nhuộm cho anh

Dù rách lành vẫn ấm

Vẫn tươi mãi màu xanh

Của tình yêu đằm thắm…

 

Bài thơ số 9: Những ngọn đèn

Không gì thương bằng đôi mắt đen

Của người yêu nhìn ta đăm đắm

Không gì thân bằng những ngọn đèn

Trên đường đêm canh trời thăm thẳm.

 

Một túp lều rơm giữa cánh đồng

Mái chòi xơ xác gác ven sông

Đôi cành tre tạm che mưa gió

Những ngọn đèn treo, đỏ ấm lòng.

 

Đã mấy đêm rồi, xuân lại đông

Ngọn đèn như mắt của ai trông

Ngọn đèn như trái tim thương nước

Soi bóng ta đi rực lửa hồng

Ôi biết bao tình, bạn nhớ không ?

Ngọn đèn đồng chí giữa cơn dông

Tôi không rõ mặt người em ấy

Chỉ thấy trong đêm một bóng hồng…

 

Bài thơ số 10: Đường vào

Đường vào khu Bốn, vào Thanh

Không đi thì nhớ không đành, phải đi

Lắng nghe…như biển rầm rì

Đường ra tiền tuyến lắm khi giục lòng!

 

Đường đi vào đó miền trong

Đường về Nam ấy, ai mong cũng là

Đường về xứ Huế quê ta

Mấy sông cũng lội, mấy xa cũng gần…

 

Đêm nay trăng lặn cuối tuần

Còn thu hay đã lạnh dần hết thu ?

Gió se man mác sương mù

Mà nghe nóng rực chiến khu rộn ràng

 

Quân đi rung lá ngụy trang

Xôn xao như sóng trường giang trùng trùng

Đường ta đi, đẹp vô cùng

Nghìn năm luyện bước anh hùng đấy trăng?

 

Đường vui, không đợi mùa trăng

Ta đi, làm ánh sao băng giữa đời

Người đi, không thấy mặt người

Vẫn nghe ríu rít tiếng cười tuổi xuân

 

Chào anh bộ đội hành quân!

đêm có định dừng chân nới nào?

Giặc đang bắn giết đồng bào

Phải mau đến đó, phải vào tận kia!

 

Xóm làng đang dậy gà khuya

Đường xa gánh nặng ai chia với mình ?

– Đã cùng hai chữ tử sinh

Nào ai có nghĩa có tình, lại đây!

 

Tiếng ai hát đó đêm này ?

Nghe như chim sáng gọi bầy, hỡi em!

 

Máu và hoa (1977)

Bài thơ số 1:  Xin gửi miền Nam

Tôi lại làm thơ, như mọi lần

Nghe ấm trời, lất phất mưa xuân

Con chim chích nhớ mùa táo chín

Rúc rích về ăn trái ngoài sân

 

Con chim reo… con chim reo, rộn rã

Những niềm vui vừa lạ vừa thân

Đất nước cả hai miền giục giã

Một mùa hoa trái mới tới gần…

 

Lúa bỗng nhớ mình xuân hớn hở

Trải xanh đồng màu mỡ phù sa

Con sông Hồng lại về xuôi, êm ả

Thắng lũ rồi, ta thêm vững tin ta.

 

Vui biết ba, bài ca năm tấn

Ấm rừng hoang ánh lửa công trường

Tuổi xuân hát bài ca ra trận

Mỗi chàng trai, một Lê Mã Lương.

 

Những cô gái thương Lê Hồng Gấm

Tải đạn về giải phóng quê hương

Tổ quốc ơi! Nguồn vui vô tận

Hồ Chí Minh, đẹp nhất con đường!

 

Ôi! Cái vui đồng chí, đồng bào

Giữa ngày xuân, tiền tuyến xôn xao…

Phải bao máu thấm trong lòng đất

Mới ánh hồng lên sắc tự hào!

 

Tình bạn, thêm nồng qua lửa đạn

Đường xa, càng vững chí anh hùng

Tự do, không phải hàng mua bán

Sẽ đến ngày mai, trận cuối cùng!

 

Xin gửi miền Nam khúc hát xuân

Đứa con xa mợ được về gần

Như trong vườn táo, con chim chích

Ríu rít mừng theo lịch tiến quân…

 

Bài thơ số 2: Cây hồng

Nhà anh có một cây hồng

Quả son nhún nhẩy đèn lồng cành tơ

Cây hồng như thực như mơ

Khách qua đường những ngẩn ngơ… ghé nhìn.

Ai tri âm, hãy đến tìm

Quả hồng như thể trái tim giữa đời

Cây hồng đất nước, em ơi

Càng sương giá lạnh, càng ngời sắc xuân!

 

Bài thơ số 3: Thăm trại Ba Vì

Đầu năm thăm trại Ba Vì,

Phởn phơ bò giống, xanh rì cỏ non.

Bò to như chú voi con,

Lạ lùng quê mới mắt tròn ngó quanh.

Hồ Suối Hai, nước trong xanh,

Tản Viên núi đẹp như tranh giữa trời.

 

Bâng khuâng bốn biển tình đời,

Càng thương muôn dặm đất người Cu Ba…

 

Bài thơ số 4: Gặp anh Hồ Giáo

Lần trước gặp anh

Chăn bò trên Tam Đảo

Sáng nay lại gặp anh Hồ Giáo

Chăn bò ở Ba Vì

Hỏi anh: Có thú vui gì?

Anh cười: Vui thú đời đi chăn bò…

Cách mạng cần, việc nhỏ việc to

Đánh Mỹ, nuôi bò, việc gì cũng quý.

Đó anh coi… Giống bò này, Hà Lan, Thuỵ Sĩ

Trại mới xây, hiện đại nhất đời.

Cái nghề này cũng không dễ, anh ơi!

Để tôi kể anh nghe chuyện nhỏ:

Chuyện thằng Cu

Tên một con bò đó.

Khi mới về, tính nó rất hung

Đã có lần nó dám hất tung

Mấy y sĩ, kỹ sư suýt chết!

Có gì đâu? Buổi đầu chưa quen nết

Tính con bò không chỉ biết ăn ngon

Những trứng gà, rau giá, cỏ non

Nó còn thích thương yêu, đùa nghịch

Nên rất ghét những mũi giày, dây xích.

 

Sớm chiều tôi với nó chơi thân

Thiệt lòng tôi cũng thương nó nhiều phần

Đất nước mình đang cần thịt sữa

Nó sang ta cũng là ra tuyến lửa

Tôi gãi đầu, tôi vuốt cái chân

Nên thằng Cu cũng ngoan nết dần dần

Ôi cũng chẳng khó gì đâu, anh nhỉ!

Anh làm thơ, chắc có nhiều thú vị?

Hồ Giáo ơi, con mắt đẹp như sao…

Cầm tay anh, lòng những xôn xao

Câu chuyện ngắn, nghĩa tình vô hạn:

Cuộc đời không chỉ thiết miếng ngon

Cần vui có tâm hồn bè bạn

Con người không chỉ biết trí khôn

Còn phải đẹp tấm lòng cộng sản.

 

Bài thơ số 5: Rôm hoàng hôn

Tôi đến thăm anh một buổi chiều

Chân thành Rome của những người yêu

Mừng bạn xa anh nâng chén rượu

Mời xem tranh, không muốn nói nhiều

 

Một bà mẹ Việt Nam nức nở

Tay ôm con, tay đỡ bom rơi

Một David cầm ngang ngọn giáo

Đánh một con thú dữ mặt người.

 

Và tỏa sáng phòng anh yên ả

Gương mặt bác Hồ suy tưởng trầm ngâm

Điếu thuốc trên môi làn khói bay thong thả

Với đóa hoa hồng tươi thắm lương tâm

 

Anh hôn tôi, ôi cái hôn của Ý

Đôi mắt anh chan chứa nhân tình

Biết nói sao hỡi người nghệ sĩ

Tôi ôm anh bằng trái tim mình

 

Italia!

Vệ nữ từ biển xanh hiện hình lên say đắm

Người là tranh là nhạc là thơ

Là cái đẹp những nghìn năm sâu thẳm

Cái đẹp của người mà người cũng ngẩn ngơ

 

Ở Firenze hay ở thành Rome

Tôi đã đi vơ vẫn những chiều hôm

Trong giấc mơ của muôn màu cẩm thạch

Đá hóa thần tiên nhảy múa giữa cung đền thành quách

 

Tôi thương Michealangero mười năm treo mình trên trần vẽ

Bao nét buồn vui hờn giận yêu đương

Của Adam thoát cõi thiên đường

Đến nhắm mắt buông tay người vẫn tác chưa xong nỗi đau trần thế

 

Tôi yêu Leona bạc đầu nghĩ suy sáng tạo

Nụ cười Jocon huyền bí thanh cao

Tôi mê Rafael duyên dáng ngọt ngào

Tôi chờ đợi với Tintore “Buổi cuối cùng phán xét”

 

Con thuyền cong dáng mộng thiên nga

Lặng lẽ trôi giữa nước trời ngọc bích

Đi về đâu! Hỡi Venezia nàng công chúa vàng xõa tóc dài xanh biếc

Cảnh đào nguyên lạc lối vào ra!

 

Day dứt lòng ta nỗi buồn như đấm mạnh

Titien ơi, tôi lại gặp anh

Người họa sĩ nghèo trên bến bán tranh

Ôi cái đẹp bán mình cho miếng bánh!

 

Tôi đã đến Raven cổ kính

Buổi hoàng hôn, nghe tiếng chuông đưa

Bên mộ Dante hỡi người xưa bạc mệnh

Kiếp tài hoa đày đọa đến bao giờ

 

Có phải chăng cùng nỗi xót thương Bairon đến giam mình trong ngục sắt

Để lại cho mai sau những câu thơ ai oán căm thù

Italia!

Người là ai? Là tiên nga hay một thân tù

Mòn mỏi ngày đêm dưới thủy chiều lạnh ngắt.

 

Đức giáo hoàng trên khung vàng cửa sổ

Sáng chúa nhật ban phước lành cho con chiên dưới phố

Ngài có biết bao nhiêu nước mắt chúng sinh

Đã đông thành những lầu cao lóng lánh thủy tinh?

 

Tất cả đồi nho không làm nên một cốc rượu vui

Máu đổ nghìn năm chưa được tự do một buổi

Lẽ nào nhạc cầu kinh mang phép lạ cho đời

Và lũ vua thép, vua hơi không phải một lần rửa tội?

 

Tôi muốn hôn những đôi mắt u buồn

Đẹp hơn những đôi mắt sơn xanh quên màu xanh của da trời nước Ý

Tôi muốn hôn những chàng trai đi làm thuê bên Thụy Sĩ

Tối tối trở về quê, tìm lại linh hồn

 

Lắng nghe, lắng nghe trên Coloseum gạch nát điêu tàn

Spactaquayn lại trở về trong gió

Vùng lên hỡi các nô lệ trên thế giới

Và trước cổng thành Rome vó ngựa của Garibaldi cùng đoàn quân áo đỏ

Tiếng đàn Vivandi muôn lần huyền diệu

Không làm tôi say bằng một giọng trầm hùng

Của Lodi hay Vensenli hát bài ca du kích giữa rừng thông

Và tiếng Bolognarosa tiếng hò đồng điệu Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh, Việt Nam Libero!

 

Tôi đã đến Milan quán ấy

Phòng xưa ghế cũ dạ xôn xao

Hỏi thăm ông quán còn cô cháu

Nhớ bác Hồ qua những độ nào

 

Xin uống cùng anh chén rượu đào

Hoàng hôn đang xuống sáng đêm sao

Ngày mai tôi lại ra tiền tuyến

Tạm biệt anh trong một tiếng “Ciao”!

 

Bài thơ số 6: Việt Nam máu và hoa

Khao khát trăm năm, mãi đợi chờ

Hôm nay vui đến, ngỡ trong mơ

Một trời êm ả, xanh không tưởng

Mặt đất bình yên giấc trẻ thơ

 

Đây cuộc hồi sinh, buổi hoá thân

Mùa đông thế kỷ chuyển sang xuân

Ôi Việt Nam! Từ trong biển máu

Người vươn lên, như một thiên thần!

 

Thế này chăng? Thuở xưa hoang dã

Chàng Sơn Tinh thắng giặc Thuỷ Tinh

Càng dâng nước, càng cao ngọn núi

Chân Trường Sơn, đạp sóng Thái Bình,

 

Chúng muốn đốt ta thành tro bụi

Ta hoá vàng nhân phẩm, lương tâm

Chúng muốn ta bán mình ô nhục

Ta làm sen thơm ngát giữa đầm.

 

Ta sẵn sàng xé trái tim ta

Cho Tổ quốc, và cho tất cả

Lá cờ này là máu là da

Của ta, của con người, vô giá.

 

Trắng khăn tang, em chẳng khóc đâu

Hỡi em gái mất cha mất mẹ

Nước mắt rơi, làm nhoà mặt quân thù

Em phải bắn, trúng đầu giặc Mỹ.

 

Tình thương lớn, mạnh hơn lửa thép

Trận địa đây xây giữa lòng người

Dầu mưa nắng, trái đất tròn vẫn đẹp

Đời yêu ta, ta phải thắng cho Đời.

Cút sạch đi, bầy sói hôi tanh!

Đã đến buổi cuối cùng phán quyết

Trả về ta đất rộng trời xanh

Cho bay, những hố bom làm huyệt.

 

Lịch sử muốn bay cúi đầu tội lỗi

Dưới gươm thiêng hùng khí Thủ đô

Cả bốn biển hoan hô Hà Nội

Pháo đài bay rụng đỏ mặt hồ.

 

Ngọc Hà em! Lộng lẫy hoa tươi

Xin thơm khắp miền Nam, miền Bắc

Chắc Bác Hồ vui, xin kính dâng Người

Và tặng cả anh em cùng ta đánh giặc.

 

Không nỗi đau nào của riêng ai

Của chung nhân loại chiến công này.

Việt Nam ơi, máu và hoa ấy

Có đủ mai sau, thắm những ngày?

 

Chưa dễ lành đâu, những vết thương

Nửa mình còn nhức, hỡi quê hương!

Song mùa vui đã mang xuân tới

Đã tắt hôm nay lửa chiến trường.

 

Rừng núi đã xanh màu giải phóng

Hãy trào lên, ơi sóng Cửu Long

Quét phăng những rác bùn ứ đọng

Những thép gai ngăn mặt, cắt lòng.

 

Ta lại về ta, những đứa con

Máu hoà trong máu, đỏ như son

Sài Gòn ơi, Huế ơi! Xin đợi

Tái hợp, huy hoàng, cả Nước non!

 

Bài thơ số 7: Nước non ngàn dặm

Ra đi

Cái tình chi…

(Câu ca Nam Bình)

 

Nửa đời tóc ngả màu sương

Nhớ quê, anh lại tìm đường thăm quê

Đường vào như tỉnh như mê

Đường ra phía trước, đường về tuổi xuân

Đã đi muôn dặm xa gần

Nay về Nam cũng bước chân bồi hồi!

 

Sông Bến Hải bên bồi bên lở

Cầu Hiền Lương bên nhớ bên thương

Cách ngăn mười tám năm trường

Khi mô mới được nối đường vô ra?

Bây giờ cầu lại bắc qua

Ván thơm gỗ mới cho ta gặp mình…

 

Anh về Quảng Trị… Gio Linh

Trèo lên dốc Miếu, lặng nhìn Quán Ngang

Bời bời cỏ lút đồng hoang

Chim kêu cành cụt, chang chang nắng cồn

Tả tơi mấy ấp khu khu dồn

Mái tôn, rào kẽm, tháp đồn chơ vơ!

Thương em chín đợi mười chờ

Con thuyền nay đã đỏ cờ sang sông

Em vui em mặc áo hồng

Máy reo máy đẩy, mênh mông biển trời

Thuyền về Cửa Việt ra khơi

Thuyền lên Ái Tử, thuyền bơi Đông Hà…

 

Anh còn lặn lội đường xa

Sông Hương đành nhớ, chưa qua sông Bồ

Phù lai ba bến con đò

Thanh Lương quê ngoại câu hò còn chăng?

Êm dòng Thạch Hãn đêm trăng

Những lo ngược gió Tan Giang nặng chèo!

 

Xe lên đường 9 cheo leo

Hố bom đỏ mắt, trắng đèo bông lau

Cây khô, chết chẳng nghiêng đầu

Nghìn tay than cháy rạch màu trời xanh

Trưa nồng, gà gáy Khe Sanh

Tà Cơn dứa mật, hoa chanh ngát đồi.

 

Chợt nghe… từ tuổi hai mươi

Tiếng xiềng Lao Bảo gọi người bạn xưa

Ngỡ ngàng rẽ lối le thưa

Vông đồng mấy cội, xác xơ lá cành

Hoang tàn hầm đá, đồn canh

Bâng khuâng nhớ bóng các anh những ngày!

Nhìn quanh, núi đứng mây bay

Võng anh giải phóng, rừng lay nắng chiều…

Thương nhau, đừng khóc, em yêu

Tự do, phải trả bao nhiêu máu này!

Có qua những bước đi đày

Càng thêm ấm những bàn tay giữa đời.

 

Sáng hè đẹp lắm, em ơi

Đầu non cỏ lục, mặt trời vừa lên

Da trời xanh ngát, thần tiên

Đỏ au đường lớn mang tên Bác Hồ

Trường Sơn mây núi lô xô

Quân đi, sóng lượn nhấp nhô, bụi hồng…

 

Ai trông, lên đó mà trông

Cha Ki oanh liệt, Bản Đông anh hùng

Mỹ thua, nguỵ chạy đường cùng

Xác tăng như xác bọ hung đen bờ

Mấy chàng lính trẻ măng tơ

Nghêu ngao gõ bát hát chờ cơm sô

 

Xe lao qua dốc qua đồi

Gió tây giội lửa ồi ồi sau lưng

Bụi bay, bụi đỏ lá rừng

Mịt mù lối kín, cát bưng đường hầm

Nóng nung vạt áo ướt đầm

Thương con bướm trắng quạt ngầm suối khô.

 

Con sông Xê Noong ai dò

Mà dòng nước mát hẹn hò cùng ta?

Tới đây, tre nứa là nhà

Giỏ phong lan nở nhành hoa nhuỵ vàng

Trưa nằm đưa võng, thoảng sang

Một làn hương mỏng, mênh mang nghĩa tình.

 

Lán đêm, ghé tạm trạm binh

Giường cây lót lá cho mình đỡ đau

Nghĩ người, thăm thẳm rừng sâu

mười năm bom đạn, măng rau, sốt ngàn.

Xê Công, Xê Nọi, Chà Vàn

Mở đường, bao nỗi gian nan với đường!

 

Trường Sơn, xẻ dọc, rọc ngang.

Xẻng tay mà viết nên trang sử hồng.

Trường Sơn, vượt núi, băng sông

Xe đi trăm ngả, chiến công bốn mùa.

Trường Sơn, đông nắng, tây mưa

Ai chưa đến đó, như chưa rõ mình.

 

Vui sao buổi bình minh, gặp cháu

Nhớ ngày nào cháu mới lên ba

Gác canh cho chú trong nhà…

Nay giữa Phi Hà, D trưởng công binh

Trên đường lớn Hồ Chí Minh

Gác ba biên giới… mối tình Đông Dương

Tả Ngâu, trong vắt mắt gương

Xốn xang trông lửa chiến trường, mà cay

Xê Xan, tan nát đạn cày

Trống trơ rừng khộp, khô gầy rừng le

Bằng lăng bạc nắng trưa hè

Nghe như cưa xẻ, tiếng ve rít dài.

 

Cỏ vàng lạc bước hươu nai

Sóc buôn thấp thoáng bóng xoài đu đưa

Vườn ai, cháy trụi ngọn dừa

Mái chùa cong, gãy nét xưa diệu huyền

Voi đi lững thững, bình yên

Bỗng ngơ ngác đứng, Bom rền xa xa…

 

Anh vào tuyến lửa, đêm qua

Bất ngờ một trận như là bão rơi

Lại đi… “phấn khởi tơi bời”

Còn non, còn nước, còn người, cứ đi!

Rừng khuya, không ngủ, mơ gì

Sao hôm lấp lánh cũng vì miền Nam…

 

Chào anh du kích đất Cam

Đẹp như pho tượng Đam San thuở nào

Ngực anh đỏ tựa đồng thau

Vui tình đồng chí, trắng phau răng cười

AK nòng thép xanh ngời

Hôn anh một cái, hỡi người bạn thân!

Đường qua biên giới tới gần

Nghe lòng rạo rực, nghe chân bồn chồn.

Đơn xơ một khúc cầu con

Một khe suối nhỏ, cũng hồn quê ta.

Ôi, gò đất mịn son pha

Thắm tươi dòng máu ông cha bao đời…

 

Bình Long, Nam Bộ ta ơi!

Buổi đầu mới gặp mặt Người sáng nay.

Cầm hòn đất đỏ trong tay

Trái tim bỗng nghẹn như say rượu nồng

Ôm anh Giải phóng vào lòng

Đã mơ chạy khắp cánh đồng Cà Mau…

 

Chú lái trước, anh ngồi sau

Rừng cao su mát một màu lá xanh

Xe bay, nghiêng gió dạt cành

Đã quen lối tắt đường quanh hiểm nghèo

Đến đâu, anh cũng bám theo

Áo bà ba, mũ tai bèo chú em!

 

Câu thơ cũ, ai đem tới đó?

“Anh chạy vào đất đỏ làm phu

Bán thân đổi mấy đồng xu

Thịt xương vùi gốc cao su mấy từng!”

Nao nao nhìn mỗi góc rừng

Cuối hàng cây thẳng, sáng bừng trời cao.

Hầm tăng, ụ pháo, chiến hào

Dấu răng vuốt Mỹ cắn cào, còn đau!

Chị em tù những nơi đâu

Côn Lôn, Phú Quốc, dìu nhau trở về

Lá buông trắng vách lều tre

Bài ca hy vọng hát nghe ấm lòng.

 

Lộc Ninh xinh một cụm hồng

Ai hay đất lửa, máu nồng đơm hoa!

Cái vui sinh nở chan hoà

Nghe rừng căng sữa, nhựa ra đầu mùa

Lao xao phố thợ, chợ trưa

Sầu riêng, măng cụt cũng vừa ngọt thanh

 

Lá cờ nửa đỏ nửa xanh

Màu đỏ của đất, màu xanh của trời

Ngôi sao, chân lý của đời

Việt Nam, vàng của lòng người hôm nay.

Càng nhìn ta, lại càng say

Biển Đông lồng lộng gió lay ngọn cờ…

 

Ôi, bà mẹ tóc bạc phơ

Vườn riêng, mẹ hái trái dừa cho con

Má già với trái dừa non

Bởi thơm lòng má, nên ngon lòng dừa

Dẫu còn cay đắng, nắng mưa

Miền Nam mát ngọt, hồn ta vẫn đầy

Trăng còn che nửa bóng mây

Mà rừng lá nón đêm nay ngời ngời

Gặp nhau, đồng chí đây rồi!

Xôn xao hết đứng lại ngồi bên nhau

Chuyện nhà, Nam Bắc, trước sau

Mừng ra nước mắt, nên đau lại cười

 

Phải chi còn Bác vô chơi!

Bỗng nghe cháu nói… đất trời lặng thinh

Trông vời Đồng Tháp mông mênh

Mấy con thuyền ngược dòng kênh, nặng hàng

Sóng Tiền Giang gọi Hậu Giang

Có ai về đó, ta sang cùng về!

 

Hỡi người chị của Bến Tre

Cửu Long đồng khởi bốn bề đó chăng?

Miền Nam gan dạ ai bằng

Đội quân đầu tóc, khăn rằn vắt vai

Khăn rằn ai dệt cho ai

Sợ chi súng đạn, rào gai quân thù!

 

Ánh đèn soi giữa chiến khu

Mái đầu tóc bạc, võng dù hoa râm

Nhà anh lợp mái trung quân

Quan thềm sương nắng, đêm xuân ngày hè

Ngoài vườn reo một tiếng xe

Tiếng reo se sẽ, mà nghe rộn ràng…

Chân nhanh qua ấp qua làng

Đất còn nóng lửa Tràng Bàng, Củ Chi

Dang tay một với, xa gì

Sài Gòn ơi, lại phải đi bao ngày?

Lưới nào vây nổi chim bay

Chắc trong ấy nhớ ngoài này, chẳng yên!

Chia tay lưu luyến mắt nhìn

Sầu riêng bịn rịn nhớ miền Nam xa

Ta về mở rộng đường ta

Cho Nam với Bắc vào ra thêm gần

Hành quân nhẹ bước sang xuân

Chè xanh hoa nở trắng ngần đường xe…

 

Vượt Bù-gia-mập, Cao Lê

Qua Xê-rê-pôk, lại về Tây Nguyên

Tây Nguyên ơi! Bước truân chuyên

Tuổi trai ta đã từng quen chốn này

Ban-mê ngục sắt những ngày

Cũng con đường máu đi đầy năm nao!

 

“Đường lên Đak Sút, Đak Pao…”

Ngẩng trông núi dựng trời cao lạ lùng

Bao la đất mới một vùng

Dọc ngang thế trận, quân hùng là đây!

Thác Gia-ly trắng tầng mây

Ào ào, tưởng máy điện quay tưng bừng…

Gặp anh, mừng thiệt là mừng

Chào anh Núp của núi rừng tự do!

Rằng: Qua gió lớn mưa to

Lòng dân như nước Pa-cô càng đầy

Tây Nguyên gan góc, dạn dày

Như cây lim đứng, chẳng lay giữa ngàn.

 

Hỏi đâu giặc đóng, giặc càn?

– Nó như kiến lửa, kiến đàn chạy quanh

Nó leo lên ngon lên cành

Mình ôm lấy gốc, nó giành thử coi!

Một lời, nghe vút tiếng roi

Nghe sông gọi suối, nghe voi gọi bầy…

 

“Đường lên đỉnh núi Đak Lay

Heo heo gió lạnh, sương dày vắng chim”

Biết ai mà hỏi mà tìm

Con đường xưa của trái tim, đường này

Đường đi từ tuổi thơ ngây

Nửa vòng thế kỷ, hôm nay đường về…

 

Hương đâu thơm lựng rừng hè

Nhặt cành lá quế mà tê tái lòng

Trà My đấy, hỡi Trà Bồng

Có hay cây quế đợi trông tháng ngày?

Nâng cành quế héo trên tay

Càng thương quế ngọt quế cay cùng người!

Hội An, Đà Nẵng xa khơi

Ấy nơi mẹ ắm, ấy nơi mẹ nằm

Nhớ cồn cát trắng giăng giăng

Nhớ thuyền Bàn Thạch, nhớ trăng biển Hàn

Hẳn còn sóng gió gian nan

Bên vui rồi lại Đại An. Sơn Trà.

 

Sông Trà, sông Lại, sông Ba

Khu Năm dằng dặc lòng ta mọi miền

Vạn ngày, có buổi nào yên?

Cá ăn phải máu, chim quên lối vườn

Con người, như dãy Trường Sơn

Vững chân bám trụ, chẳng sờn óc gan.

 

Đạn bom, bão lụt, cơ hàn

Chết đi lại sống, hết tàn lại tươi

Thuỷ chung, vẫn đậm tình người

Cắn đôi hạt muối, chung đời cháo rau

Uống cùng viên thuốc chia đau

Quên mình chia lửa, cứu nhau chia hầm.

 

Hỡi em, dũng sĩ mười lăm

Trẻ thơ mà đã ngang tầm nước non

Hỡi ông, tuổi tám mươi tròn

Ngực phanh mĩ súng, tra đòn chẳng nao

Sống hiên ngang, sống thanh cao

Quê hương, biết mấy tự hào lòng ta!

Đường đi, như sự tình cờ

Con sông My, lại bây giờ lần theo

Vượt từ xưa, bước gieo neo

Cùng dòng thác ấy, ngủ treo đầu cành

Đọt lau, rau má vả xanh

Đói lòng, hát khúc quân hành vẫn vui.

 

Nhớ thương bạn, lại bùi ngùi

Nhớ làng Rô, nhớ người nuôi năm nào

Ghé thăm, lòng xót xa sao!

Bến sông lửa cháy, bom đào bãi lau

Hỏi Già, Già mất, còn đâu

Hỏi em, em đã từ lâu chết rồi!

 

Ôi! Làng Rô nhỏ của tôi

Cao cao ngọn núi, chiếc nôi đại bàng

Trăm năm ta nhớ ơn làng

Cánh tay che chở bước đường gian nguy

Thương em, cô gái sông My

Nắm xôi đưa tiễn anh đi qua rừng.

 

Anh đi, làng hỏi thăm chừng

Làng xưa, anh vẫn nhớ từng người xa

Hôm nay như trở lại nhà

Bữa cơm dưa muối cũng là liên hoan

Non cao rực rỡ ánh vàng

Đêm rằm vằng vặc bến Giàng trăng lên…

Con thuyền rời bến sang Hiên

Xuôi dòng sông Cái, ngược triền sông Bung

Chập chùng thác Lửa, thác Chông

Thác Đài, thác Khó, thác Ông, thác Bà

Thác bao nhiêu thác, cũng qua

Thênh thênh là chiếc thuyền ta trên đời.

 

Nỗi niềm chi rứa, Huế ơi!

Mà mưa xối xả trắng trời Thừa Thiên

Mưa từ biển nhớ mưa lên

Hay mưa từ núi vui trên A Sầu?

Nặng lòng xưa giọt mưa đau

Mát lòng nay trận mưa mau quê nhà

Mưa rào cho đất tươi da

Hố bom lấp loáng như là gương soi

Bãi sim, tà áo tím phơi

Con sông A Sá, tóc dài làm duyên

Rộn ràng tiếng hát thanh niên

Mải mê xếp đá mà quên ướt mình…

 

Hỡi anh lái trẻ vô tình

Dừng chân một chút mà nhìn quê tôi!

Có đâu đẹp vậy tuyệt vời

Trường Sơn lượn xuống hàng đồi thông reo

Dòng Hương nước biếc, trong veo

Gió khơi Bạch Mã, sóng đèo Hải Vân

Huế mình đẹp nhất lòng dân

Mùa Thu khởi nghĩa, mùa Xuân dậy thành

Ngày đi tóc hãy còn xanh

Mai về, dù bạc tóc anh cũng về

Nhớ ai khắc khoải chiều hè

Con chim cu gáy dốc Chè, nôn nao

Bàng hoàng… như giữa chiêm bao

Trắng mây Tam Đảo tuôn vào Trường Sơn

Dốc quanh sườn núi mưa trơn

Tưởng miền Nam đó, chập chờn hôm mai.

Đường đi… hay giấc mơ dài?

Nước non ngàn dặm nên bài thơ quê.

 

Bài thơ sô 8: Đường của ta đi

Tôi đã đi

Đường vào Nam

Đường đi đánh giặc

Tôi lại bay

Đường sang Tây

Từ biển Đông lên biển Bắc.

 

Giữa mùa thu

Trắng cánh hải âu, rừng phong vàng lá rụng

Tôi đi… như trong bóng tối, sương mù

Dữ dội chiến trường

Không tiếng súng.

Có gì mới, ở phương Tây ?

Có đêm và có ngày.

Có vàng và gót sắt

Có máu và nước mắt

Có những sói lang và có những anh hùng.

 

Đấu tranh nay là trận cuối cùng

Đoàn kết lại! Rồi ngày mai…

Tiếng hát đưa tôi đi suốt đường dài

Tiếng hát của những người cộng sản.

Tình thương ta mạnh hơn súng đạn

Mặc chúng muốn gì

Tôi đến đây cùng bạn

Đường ta, ta cứ đi!

Tôi đã đến Ham-bua, Đại hội Đảng tưng bừng phố cảng

Hùng vĩ dáng Tan-man, người cầm lái con tàu cách mạng

Tôi đã quen Mun-sen rắn rỏi, dịu dàng

Một “Hạt Dưa” cùng đời sống, hiên ngang.

Qua Fran-fua chói chang những cửa hàng rực điện

Tôi tìm Gớt trong đêm, ngôi nhà không ngọn nến.

Và ở đâu, Bê-tô-ven ơi, tiếng nhạc yêu đời

Cùng nâng tôi trên đôi cánh của Người

Đôi cánh Tự do và Dũng cảm.

 

Vui sao sáng thu nay, chiếc xe chạy như bay, qua sông Ranh xanh xám

Đưa tôi về tới thành Tr’ia

Về với một con người xưa kia

Đã trở thành nhân loại.

Kính chào Mác thân yêu, vĩ đại!

Hơn một thánh thần

Người làm ra ánh sáng

Cho trái đất, bình minh

Cho Việt Nam, chiến thắng

Cho mỗi chúng ta tin ở chính mình

Vì lẽ sống, hy sinh cho cuộc sống.

Đời, với Mác, là tình cao nghĩa rộng.

Xin cho tôi được ngợi ca Người

Dâng một vòng hoa cúc vàng tươi

Muôn lời cảm tạ.

Ôi, ta hiểu Mác còn đau trong dạ

Nỗi đau chung và nỗi đau riêng

Quê người đây còn mang nặng xích xiềng

Như lấy Chúa thiêng liêng chịu đóng đinh tội ác!

Rồi sẽ đến, ngày cuối cùng xử phạt

Tôi vẫn nghe tiếng hát của lương tâm

Tôi vẫn nghe những sức trẻ rì rầm

Như đuổi tuyết, đang nảy mầm hạt lúa.

 

Không muốn là đe, hãy là búa

Anh em ơi! Bất chấp gian nguy

Khoác vai nhau, ta bước lên đi

Đây là cuộc trường kỳ chiến đấu

Giữa chúng và ta. Giữa vàng và máu.

 

Đường bay vượt biển. Xuống Luân Đôn

Sương khói mênh mông một nỗi buồn

Không biết từ đâu? Hay vẫn vậy

Mấy trăm năm dằng dặc hoàng hôn…

Tôi bước đi, bàng hoàng trên hè phố

Giữa mùi xăng và những bóng ô đen

Nghe ngạt thở, như thiếu trời thiếu gió

Đường xa, đỏ mấy ngọn đèn.

Quảng trường Tra-fan-ga

Mấy con sư tử già

Vẫn nằm mơ giấc mơ của đá

Trước cổng Hoàng cung, vẫn đứng gác trang nghiêm hai chàng kỵ mã.

Ôi, nếu Sếc-xpia sống lại cùng ta

Có thể khác gì, những bi kịch hôm qua ?

 

Ta muốn viết cho đời ta bài ca Đại hội

Bài ca vui của ngày mai, gió nổi

Tan sương mù

Nước Anh ơi, quay sang trái, lên đường!

Ta muốn viết bài chén rượu đêm nay

Chén rượu thơm nồng, chén rượu cay đắng

Ta uống với anh em ta, những người thợ mỏ

Không muốn làm than, hãy làm lửa đỏ!

Tạm biệt! Đường ta, lại trở về

Tưởng chừng lâu lắm đã xa quê

Ngoảnh trông muôn dặm đường sương tuyết

Nhìn lại ta, xuân dậy bốn bề

Gióng đã gieo cho mùa gặt mới

Cái vui cứ nở tự lòng đời

Trường Sơn đã mở đường đi tới

Đường của ta đi, đến mọi người…

 

Bài thơ số 9: Toàn thắng về ta

Ôi, nỗi mừng dâng mọi nỗi mừng

Trào vui nước mắt cứ rưng rưng

Cả Việt Nam tiến công, cả miền Nam nổi dậy

Dồn dập tim ta, trăm trận thắng bừng bừng

 

Không, không phải thiên thần

Bước chân hài bảy dặm

Vẫn là Anh, anh Giải phóng quân

Vẫn đôi dép cao su, đánh giặc suốt ba mươi năm, lội khắp sông sâu rừng thẳm.

 

Thuở Anh đi, sắc nhọn ngọn tầm vông

Giản dị như chàng trai làng Gióng

Vũ khí, chính là Anh, lòng yêu thương mênh mông.

Vũ khí, chính là Anh, lửa căm hờn nóng bỏng.

 

Tổ quốc cho Anh dòng sữa tự hào

Thời đại cho Anh ánh sao trí tuệ

Không có gì quý hơn Độc lập tự do.

Khí phách Anh là Trường Sơn thanh cao.

Rất mãnh liệt và cũng rất dịu dàng,

tâm hồn Anh là muôn trùng sóng bể.

Giặc Mỹ kiêu căng, tưởng có thể ngủ yên trên giường vàng, đầu gối lên bom.

Nghe chúng ngáy đủ run – đã có dã man làm luật

Bông choàng dậy, bàng hoàng… Sắp tắt hoàng hôn

Người chôn chúng là Anh, anh Giải phóng quân Việt Nam, mũ tai bèo, chân đất

Xử phạt chúng là anh nhân danh tình thương và lẽ phải.

Có lẽ nào cuộc sống hết tuổi xanh ?

Hãy cứu những em thơ đang quằn quại ngày đêm trong sợ hãi.

Hãy cứu tiếng chim ca và trái chín trên cành.

 

Lịch sử sang xuân. Anh vào trận cuối cùng

Đại lộ Hồ Chí Minh, thác réo, quân đi cuồn cuộn.

Anh đánh như sét nổ, trời rung

Anh chuyển như lũ dông, bão cuốn.

 

Chặt Buôn Mê Thuật, rụng cả Tây Nguyên

Quét Huế – Thùa Thiên, đổ nhào Đà Nẵng.

Và Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên

Và Phan Thiết, Phan Rang, Đà Lạt, Nha Trang, lũ ngụy cuống cuồng, rũ rượi một màu tang cờ trắng.

Đường tiến quân ào ào chiến thắng.

Phía trước chờ Anh, người mẹ mong con.

Pháo hãy gầm lên, đỏ nòng bắn thẳng

Rộn rực xe tăng chồm tới Sài Gòn!

 

Ôi, buổi trưa nay, tuyệt trần nắng đẹp

Bác Hồ ơi! Toàn thắng về ta

Chúng con đến, xanh ngời ánh thép

Thành phố tên Người lộng lẫy cờ hoa

 

Cho chúng con giữa vui này được khóc

Hôn mỗi đứa em, ôm mỗi mẹ già

Như lòng Bác, mỗi khi Bác đọc

Đồng bào miền Nam, mắt kính bỗng nhoà.

Chúng con sẽ gấp trăm lần mạnh

Đứng gác biển trời tươi mát màu lam.

Bởi có Bác, từ nơi đây ra đi tìm đường kách mệnh.

Cho chúng con nay được trở về, vĩnh viễn Việt Nam!

 

Bài thơ số 8: Vui thế hôm nay

Ba mươi năm, trường kỳ kháng chiến

Ta đã đi. Và ta đã đến.

Thật đây rồi, hạnh phúc cầm tay

Độc lập-Tự do, từ nay vĩnh viễn.

 

Tôi nhìn lại, như đôi mắt trẻ thơ

Tổ quốc tôi, Chưa đẹp thế bao giờ!

Xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh biển

Xanh trời, xanh của những giấc mơ…

 

Tôi bay giữa màu xanh giải phóng

Tầng thấp, tầng cao, chiều dài, chiều rộng

Ôi Việt Nam! Yêu suốt một đời

Nay mới đước ôm Người trọn vẹn, Người ơi!

 

Hùng vĩ thay toàn thân đất nước

Tựa Trường Sơn, vươn tới Trường Sa

Từ Trà Cổ rừng dương đến Cà Mau rừng đước.

Đỏ bình minh mặt sóng khơi xa.

 

Đã qua, thuở âm u bóng giặc

Trắng khăn tang, tàn lụi cỏ cây

Đã qua, nỗi đêm Nam ngày Bắc

Giữa quê hương mà như kiếp đi đày!

 

Ta đã thắng. Hãy thẳng đường đi tới

Lấp những hố bom, xoá mọi đau buồn

Từ tro bụi, ta lại xây dựng mới

Phố làng ta, và cả những linh hồn

 

Tôi lại mơ… Trên Thái Bình Dương

Tổ quốc ta như một thiên đường

Của muôn triệu anh hùng làm nên cuộc sống

Của tự do, hy vọng, tình thương…

Vui thế, hôm nay ngày mở hội

Bốn phương đưa bạn tới cùng ta

Tự hào thay, trái tim Hà Nội

Phải đây đường lịch sử ghé qua?

 

Xin dâng lên Bác một mùa hoa

Cả nước, anh em đẹp một nhà

Như khối hoa cương và cẩm thạch

Ngàn năm quanh Bác, bản hoà ca…

 

Bài thơ số 9: Bài ca quê hương

Ba mươi năm, trường kỳ kháng chiến

Ta đã đi. Và ta đã đến.

Thật đây rồi, hạnh phúc cầm tay

Độc lập-Tự do, từ nay vĩnh viễn.

Tôi nhìn lại, như đôi mắt trẻ thơ

Tổ quốc tôi, Chưa đẹp thế bao giờ!

Xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh biển

Xanh trời, xanh của những giấc mơ…

 

Tôi bay giữa màu xanh giải phóng

Tầng thấp, tầng cao, chiều dài, chiều rộng

Ôi Việt Nam! Yêu suốt một đời

Nay mới đước ôm Người trọn vẹn, Người ơi!

 

Hùng vĩ thay toàn thân đất nước

Tựa Trường Sơn, vươn tới Trường Sa

Từ Trà Cổ rừng dương đến Cà Mau rừng đước.

Đỏ bình minh mặt sóng khơi xa.

 

Đã qua, thuở âm u bóng giặc

Trắng khăn tang, tàn lụi cỏ cây

Đã qua, nỗi đêm Nam ngày Bắc

Giữa quê hương mà như kiếp đi đày!

 

Ta đã thắng. Hãy thẳng đường đi tới

Lấp những hố bom, xoá mọi đau buồn

Từ tro bụi, ta lại xây dựng mới

Phố làng ta, và cả những linh hồn

 

Tôi lại mơ… Trên Thái Bình Dương

Tổ quốc ta như một thiên đường

Của muôn triệu anh hùng làm nên cuộc sống

Của tự do, hy vọng, tình thương…

Vui thế, hôm nay ngày mở hội

Bốn phương đưa bạn tới cùng ta

Tự hào thay, trái tim Hà Nội

Phải đây đường lịch sử ghé qua?

 

Xin dâng lên Bác một mùa hoa

Cả nước, anh em đẹp một nhà

Như khối hoa cương và cẩm thạch

Ngàn năm quanh Bác, bản hoà ca…

 

Bài thơ số 10: Với Đảng, mùa xuân

Thơ ơi thơ sẽ hát bài ca gì

Tôi muốn dắt thơ đi

Tôi muốn cùng thơ bay

Mùa xuân nay

Đến tận cùng đất nước.

Ôi! Mùa xuân bốn nghìn năm mơ ước

Hơn nửa đường đi, tôi đã biết đâu

Tổ quốc tôi rất đẹp, rất giàu

đẹp từ mái tóc xanh đầu nguồn Pắc Bó

Đẹp đến gót chân hồng đất mũi Cà Mau.

 

Xưa quê cha mà tôi nào được biết

Có Trường Sơn cao, có biển Đông sâu

Tuổi thơ ùa trong mưa dầm da diết

Cát truông dài nắng bỏng lưng trâu…

 

Đảng dạy tôi biết ngẩng đầu, đứng dậy

Vững hai chân, đứng thẳng, làm người

Tôi đi tới, với bạn đời, từ ấy

Đến hôm nay, mới thấy trọn vùng trời!

 

Đâu phải đường xanh. Đường qua máu chảy

Năm mươi năm, máu đỏ thành hoa

Cuộc sinh nở nào đau đớn vậy ?

Rất tự hào, mà xót tận trong da.

 

Giặc đã diệt. Còn ta, vĩnh viễn

Cả những người vắng bóng hôm nay

Ôi, nếu Bác…

Không, Bác vẫn đời đời hiển hiện

Người vẫn hằng dìu dắt chúng con đây!

 

Vĩnh viễn cùng ta, những gì còn, mất

Những yêu thương, căm giận. buồn lo

Những tiếng hát và những dòng nước mắt

Cho núi sông này độc lập, tự do.

 

Việt Nam!

Người là ta, mà ta chưa bao giờ hiểu hết

Người là ai ? Mà sức mạnh thần kỳ

Giữa cái chết, không phút nào chịu chết

Lửa quanh mình, một tấc cũng không đi!

 

Sống cho ta, sống cả cho người

Là trái tim, cũng là lẽ phải.

Việt Nam ơi!

Người là ai ? Mà trở thành nhân loại.

Không chỉ hôm qua

Hôm nay, mãi mãi

Đất nước này vạn đại tươi xanh

Như rừng đước, cháy rồi, lại mọc

Tràm lại ra hoa cho ong mật đu cành.

Ngút mắt trông

Biển lúa mênh mông

Sông nước Cửu Long dào dạt

Dừa nghiêng bóng mát

Thơm ngọt xoài ngon.

Tươi rói đất son

Rừng cao su xanh thẳng tắp

Bắp mẩy, mía giòn.

Bát ngát Tây Nguyên vẫy gọi

Nào trai tài gái giỏi

Lại đây!

Khai phá, dựng xây

Trên trận địa năm xưa, rạch những đường cày mới

 

Thời gian không đợi

Cả trời đất vào xuân, cùng ta đồng khởi

Cho những mùa gặt lớn mai sau

Phải nhanh chân từ những bước đầu.

Tổ quốc ta phải giàu, phải mạnh

Ta sẽ đi, như lao vào trận đánh.

Đường Hồ Chí Minh rộng mở, thênh thang

Ta phải thắng thiên nhiên, và thắng cả chính mình

Cho chủ nghĩa xã hội hoàn toàn thắng lợi.

 

Hãy bước tới.

Từ đỉnh cao này vời vợi

Đến những chân trời xa…

Hạnh phúc ở mỗi bàn tay vun xới

Mỗi nụ mầm nở tự lòng ta.

Xứ sở mình có đủ nắng quanh năm

Cuộc sống ấm ân tình, với Đảng

Lớn khôn chung, một sẽ hoá thành trăm

Đời rạng rỡ, mỗi con người tự sáng.

 

Phải thế chăng, hỡi mùa xuân hùng tráng

Mà tuyến đường Thống Nhất nổi còi vang

Mà Nam Bắc hoà sắc màu duyên dáng

Đầu mạ non xanh, đầu lúa chín vàng.

Lịch sử sang trang.

Đại hội Đảng mở mùa vui. Phơi phới

Từ chiến trường ra, ta xốc tới công trường

Người chiến thắng là người xây dựng mới

Anh em ơi

Tất cả lên đường.

Một tiếng đờn

 

Bài thơ số 1: Một khúc ca

Có đêm mãi chập chờn mơ ước

Lại buâng khuâng… Tự hỏi, mình sau trước

Cho cuộc đời, cho Tổ quốc thương yêu

Ta đã làm gì? Và được bao nhiêu?

 

Nước độc lập, tự do, dân no ấm học hành

Một đời Bác, chỉ lòng ham muốn ấy

Có lẽ hôm nay, giữa giấc yên lành

Người vẫn nghĩ… Như Người hằng sống vậy.

 

Nhớ buổi sáng Sài Gòn giải phóng

Người anh xuống sân bay, giang hai tay ôm cả miền Nam

Mắt cười tươi mà giọng trầm nóng bỏng:

Chớ say sưa… Nhiều việc phải làm!

 

Trưa tháng Năm, vừa nắng vừa mưa

Đường phố hát, nửa mừng nửa tủi

Một ngày vui đổi bao nỗi đau xưa

Hỡi em bé lang thang tóc vàng gió bụi!

 

Nhớ buổi chiều về thăm quê đồng khởi

Sông rạch Mỏ Cày, xúm xít thuyền ghe

Các má già Bến Tre cứ cầm tay, hờn dỗi:

Tưởng tụi bay quên lối xóm, không về!…

 

Đêm Vĩnh Kim, anh tìm em, Hồng Gấm

Đường vào thôn, cỏ lấp bom mìn

Người cha kể chuyện con, bữa cơm đèn đầm ấm

Tấm ảnh em đây, hai con mắt đang nhìn…

 

Vâng, anh hiểu, đang nói gì, đôi mắt

Mắt những người đã nhắm, vì ta

Cả bàn tay của những mẹ già

Bàn tay đã cho ta, tất cả.

Nếu là con chim, chiếc lá,

Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.

Lẽ nào vay mà không có trả

Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?

 

Tôi lại đi, như buổi đầu, tươi trẻ

Sức căng đầy máu thịt Việt Nam

Như có cánh bay, lên rừng, xuống bể

A! Biết bao công việc phải làm!

 

Nổi trống lên! Ta hát bài ca Kẻ Gỗ.

Cho nước hồ dâng, đẹp nước Hồng Lam

Tội nghiệp ông cha truyền kiếp hãi hùng những quyền ma, oai hổ

Con cháu lớn rồi, sắp xếp lại giang san!

 

Chặn sông Đà, ta làm ra thác điện

Cho sáng núi rừng, sáng đến mai sau.

Sắt Thái Nguyên, hãy làm ra thép luyện

Cho tay ta vươn tới mạnh giàu!

 

Lại hành quân như năm nào đánh Mỹ

Những sư đoàn, không súng, lại xung phong

Ta sẽ thắng, như những chàng dũng sĩ

Biến hoang vu thành cơm áo, hoa hồng,

 

Và biển gọi… Đã bao giờ biển gọi?

Thương Nguyễn Du xưa mỏi mắt buồn trông

Ta sẽ ra giữa đại dương, đường đường bờ cõi

Cho con cá, con tôm được trở về với sóng biển Đông!

 

Ta sẽ xây, phải không nhà kiến trúc

Đất nước ta rất to đẹp, đàng hoàng.

Làng phố sáng như gương. Mặt trời soi hạnh phúc

Soi cả tâm hồn ta trong trẻo, nhẹ nhàng.

 

Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn?

Bữa cơm dù dưa muối đầy vơi

Chân lý chẳng bao giờ đổi bán

Tình thương vô hạn để cho đời.

 

Mẹ Suốt ơi!

Giữa bom rơi, đạn nổ

Giữa sóng lớn, gió to

Ngực huân chương, mẹ vẫn chèo đò

Không chịu nghỉ. Ai ngăn cứ nói:

Tui già rồi, có chết khỏi lo

Bọn trẻ sống, còn tay bắn giỏi!

Và mẹ ngã

Bên bờ sông khói lửa.

 

Và em nữa

Lưng đèo Mụ Giạ.

Ai biết tên em?

Chỉ biết cô gái nhỏ anh hùng

Sống chết từng đêm

Mà lòng thanh thản lạ:

Đâu phải hy sinh. Em vinh dự vô cùng!

Tổ quốc ta!

Muôn nghìn sức mạnh,

Như hôm qua lao vào trận đánh

Ta sẽ đi.

Đi tới những ngày mai

 

Như một đoàn quân

Bước thẳng, bước dai.

 

Như một khúc ca xuân

Của một mùa xuân lớn.

 

Bài thơ số 2: Phút giây

Tưởng đâu quên mất Thơ rồi

Tạm yên chút việc, lại ngồi với Thơ…

Mùa đông hết tự bao giờ

Mải mê ngày tháng, ai ngờ đã xuân!

 

Đường dài chưa lúc dừng chân

Ba mươi năm lẻ, gian truân dạn dày

Dập dồn gió bắc, gió tây

Sóng to biển cả, một tay chống chèo.

 

Mười lăm năm ấy, thân Kiều

Lênh đênh mệnh bạc, tình yêu khôn đầy.

Nghĩ mình phận rủi duyên may

Qua phong trần, lại càng say lòng người.

 

Nước non càng đẹp, càng tươi

Sức xuân như tuổi hai mươi mặn nồng.

Dù ai quay hướng đổi dòng

Con thuyền ta, với cờ hông, cứ đi!

 

Vẫn là ta đó, những khi

Đầu voi ra trận, cứu nguy giống nòi

Vẫn là ta đó, giữa đời

Long lanh một chiếc gương soi nhân tình.

 

Bốn nghìn năm, bước trường chinh

Vẫn ung dung cuộc hành trình hôm nay

Mặc ai lòng dạ đổi thay

Việt Nam, vẫn trái tim này nguyên trinh.

 

Phút giây… Thơ chuyện với mình

Trông ra mây nước bồng bền Hồ Tây

Nắng bừng xanh lộc hàng cây

Ám sao, rạo rực chim bay… Lên đường!

 

Bài thơ số 3: Mừng bạn mừng ta

Chưa phải tết. Mà hoa đào rộ nở

Ào ào Xuân. Hớn hở từng giờ

Xứ sở mình lạ thật. Cứ như mơ

Đã biết trước, vẫn bất ngờ vui tới.

 

Lụt bắc lụt nam. Máu đầm biên giới

Tay chống trời. Tay giữ nước. Căng gân

Chẳng hề chi. Cách mạng đâu cần

Lòng sẵn mở. Và chân sẵn bước

Cho ngày mai nay, rộn ràng cả Nước

Mở hội mừng Xuân. Mừng bạn. Mừng ta.

Quên hết cực rồi. Trời đất đầy hoa

Bữa rau muối, mà mặt người rạng rỡ.

 

Chúng con lại đến nơi Người ở

Bác Hồ ơi! 79 xuân này

Như Người hằng sống vậy, đâu đây

Thế là tốt. Người vui, bảo thế.

 

Ba khúc sông, chung một dòng

Tựa lưng nhau, cùng cội rễ

Tổ ba người, dời non lấp bể

Chào ngày mai, nam bắc tây đông!

 

Bài thơ số 4: Mừng thọ bác Nguyễn Phan Chánh

Tám mươi mà vẫn xuân xanh

Nâu sồng mà lại nên tranh yêu đời

Trăm năm đẹp mãi tinh người

Trăng lu trăng tỏ, càng tươi bút thần.

Phải chăng lòng sạch bụi trần

Mát trong làn nước, trắng ngần làn da…

Mừng ông, chén rượu gọi là!

 

Bài thơ số 5: Một nhành xuân

Vâng, xin kể cùng Xuân đồng chí

Chuyện riêng chung, một cuộc đời bình dị

 

Năm 20 của thế kỷ 20

Tôi sinh ra. Nhưng chưa được làm người

Nước đã mất. Cha đã làm nô lệ.

Ôi những ngày xưa… Mưa xứ Huế

Mưa sao buồn vậy, quê hương ơi!

Ngẩng đầu lên, không thấy mặt trời

Đất lai láng những là nước mắt…

 

Có lẽ vậy thôi… Tôi đã trôi như con thuyền lay lắt

Trên dòng sông mù sương

Tôi đã khô như cây sậy bên đường

Đâu dám ước làm hoa thơm trái ngọt

Tôi đã chết, lặng im, như con chim không bao giờ được hót

Một tiếng ca lảnh lót cho đời

Nếu chậm mùa xuân ấy, em ơi!

 

Từ vô vọng, mênh mông đêm tối

Người đã đến. Chói chang nắng dội

Trong lòng tôi. Ôi Đảng thân yêu

Sống lại rồi. Hạnh phúc biết bao nhiêu!

Xóm thợ đói nghèo cùng tôi kết bạn

Leo lét đèn khuya. Sáng từng chữ Tuyên ngôn Cộng sản

Bàng hoàng nghe Mác gọi xung thiên

Sang sảng Lê-nin… Giành lấy chính quyền!

Tưng bừng trái đất hồi sinh

Mở bình minh

Dáng Liên Xô lồng lộng.

Và nhân loại dần dần chuyển động

Tất cả đòi giải phóng

Việt Nam ơi!

 

Đến cùng tôi, rọi sáng chân trời

Những anh chị rất hiền, giản dị

Ôm hôn tôi, và gọi tôi “đồng chí”

Cái hôn say hơn mọi tình yêu

Nâng hồn tôi như gió nâng diều

Tên gọi mới của con người đứng thẳng

Tiếng chào mới của con người quyết thắng

Hết nỗi buồn cay đắng, từ đây…

 

Mẹ của con! Hơi ấm những ngày

Thuở bé thơ, mẹ hằng chăm chút

Con sẽ đem cho những em côi cút

Cho những ai khao khát tình thương

Cho những ai vất vưởng, thiếu quê hương

Cùng ngọn lửa của niềm tin, hy vọng.

 

A! Cuộc sống thật là đáng sống

Đời yêu tôi. Tôi lại yêu đời

Tất cả cùng tôi. Tôi với muôn người

Chỉ là một. Nên cũng là vô số!

 

Dậy lên, hỡi đồng bào đau khổ!

Đất nước này phải thơm lúa thơm hoa

Dân tộc này sẽ là một bài ca

Của nhân nghĩa bốn nghìn năm toả rộng.

 

Tôi hát lớn. Và trái tim sôi nóng

Đẩy tôi đi cùng sóng người đi

Cờ đỏ bay cao. Sức mạnh thần kỳ

Qua lửa máu. Không thể gì ngăn nổi.

 

Nhớ làm sao bao nhiêu đèo suối

Kể làm chi, mấy tuổi đường đời

Có ai đo được sức trẻ hai mươi

Có ai tính được lòng người đầu bạc?

Chỉ biết vậy, từ khi ta có Bác

Đảng cùng ta, như cội liền cành

 

Là mùa xuân vô tận, lá tươi xanh

Một lá rụng, lại trăm mầm lộc mới

Trong bão táp, vẫn hiên ngang, phơi phới

Chúng ta đi. Nhìn tới tương lai…

 

Đến hôm nay. Trời rộng biển dài

Ta lại ngắm núi sông ta hùng vĩ

Rũ sạch máu và bùn dơ giặc Mỹ

Dáng thanh xuân hồng nắng Thái Bình Dương

Mà rưng rưng muôn nhớ ngàn thương…

Ôi Tổ Quốc!

Tự hào thay ngọn đuốc

Của lương tâm

Đời đời cháy sáng.

Xin dâng tấm lòng ta ơn Đảng

50 năm

Đêm hoá trăng rằm

Tỏ mặt người, mặt đất.

 

Mặc chúng nó, lũ sói beo bầm gan tím mật

Nanh vuốt bay sẽ đào huyệt chôn bay

Chắc tay cày và chắc súng trong tay

Thép xây dựng cũng là gươm giữ nước.

Vững thế trận, ta lên phía trước

50 triệu nhân dân

50 triệu anh hùng

Như hôm nào, dáng Bác vẫn ung dung

Đường hoàng, tiến bước!

 

Lạ lùng chưa

Ta sống thật đây, gian khổ đêm ngày

Mà cứ tưởng bay trong mơ ước.

Bữa cơm khoai, ít cá nhiều rau

Mà ngăn sông làm điện, khoan biển làm dầu

Chân dép lố

Mà lên tàu vũ trụ.

 

Đời vui thế khi ta làm chủ

Anh em ơi, đồng chí mình ơi!

Trẻ lại rồi thế kỷ 20

Và trẻ mãi, mỗi người

Một nhành xuân, của Đảng.

 

Bài thơ số 6: Bài thơ đang viết

Bài thơ chưa kịp viết. Mùa xuân

Đã đến quanh ta khác mọi lần

Như tự lòng người, xanh lộc mới

Đất trời phơi phới nét thanh tân.

 

Có gì hớn hở ở bàn tay

Vun xới vồng khoai, khóm lúa này

Sương giá đã thơm mùa gặt hái

Riêng chung cùng một, trái tràn đầy.

 

Có gì bay bổng ở chân đi

Tới những ngày mai, thoát sức ỳ

Xông sáo dọc ngang vào trận lớn

Một thành trăm, sức mạnh thần kỳ.

 

Có gì như bản nhạc hân hoan

Mỗi phím dây rung một tiếng đàn

Có gì như mở tung đôi cánh

Vượt không gian, vượt cả thời gian!

 

Ôi! phải chi đâu những lá vàng

Còn rơi, mà nghẽn lối xuân sang ?

Xôn xao mây động vang rừng núi

Rẽ sóng tàu ra nắng đại dương…

 

Bài thơ đang viết… Biết chưa xong

Cuộc sống đang dâng tràn mênh mông

Bài thơ của mọi người đang viết

Cho những mùa xuân sáng Lạc Hồng!

 

Bài thơ số 7: Đêm cuối năm

Đêm cuối năm. Riêng một ngọn đèn

Dở hay, khôn dại những chê khen

Làm ăn, hai chữ, quen mà lạ

Thế cuộc, nhân tình, rõ trắng đen.

 

Gỡ lối “bao” xưa, người mọc cánh

Được mùa “khoán” mới, đất lên men.

Tự cường mới biết ai gan góc

Luồn lọt hay chi phận yếu hèn.

 

Cách mạng, mừng thêm vai gánh vác

Hư danh, chừng bớt kẻ đua chen?

Dòng đời cứ chảy, tan bèo bọt

Thế trận lòng dân dậy tiếng kèn!

 

Bài thơ số 8: Sáng đầu năm

Sáng đầu năm. Cao hứng làm thơ

Mênh mông trời nắng trắng phơ phơ

Như tờ giấy mới… Xuân đang vẽ

Những nụ mầm non, những dáng tơ

Dược mạ rờn xanh, nhanh kịp cấy

Nghé mê mùi cỏ, ọ đầu bờ

Vườn ai lối xóm, cam vàng rộm

Thơm tận lòng ta, trái ước mơ…

 

Bài thơ số 9: Màu tôi yêu

Nếu là hoạ sĩ

Màu tôi yêu là những màu xanh

Của núi sông, trời biển trong lành

Đằm thắm màu xanh nghìn năm đất nước

Lửa chiến tranh không thể nào đốt được

Bão đại dương vần vụ, chẳng làm tan.

Máu có rơi, nước mắt có tràn

Màu xanh lại càng tười, càng mát

Màu xanh bình yên, màu xanh bát ngát

Ôi! Màu xanh thăm thẳm của hồn ta

Việt Nam! Việt Nam, màu xanh hát ca…

 

Bài thơ số 10: Làng Thượng

Nhớ đường, chạy xuống Nga Sơn

Về thăm làng Thượng, vừa hơn nửa đời

Ngày xưa ấy, tuổi đôi mươi

Như chim bạt gió tìm nơi náu mình.

Đồng chua ruộng trũng lầy sình

Mà lòng người lại ơn tình ngọt thơm

Dành cho củ sắn miếng cơm

Dành cho tấm chiếu ổ rơm ấm cùng.

 

Hôm nay vui sướng lạ lùng

Chiều xanh bát ngát một vùng lúa xuân

Trở về xóm cũ quen thân

Mái đầu ngả bạc mà chân bồn chồn

 

Bạn già ra đón đầu thôn

Bốn mươi năm… biết mấy hôn cho vừa!

Cười khà… Vẫn vậy, như xưa

Thương dân thương nước nên chưa thấy già.

Mừng nhau không rượu không hoa

Cùng nhau chén nước vườn nhà chè tươi

Tạm chia tay, chẳng muốn rời

Buâng khuâng trông lại bạn đời, chiều sương…

Hy vọng rằng với những bài thơ Pgdphurieng.edu.vn.vn đã tổng hợp được sẽ giúp các bạn độc giả thư giãn và cảm thấy thoái mái sau những bận rộn của công việc và đừng quên để lại bình luận bên dưới để chúng tôi biết bạn đã đọc bài viết nhé.