Tập làm văn lớp 4: Cốt truyện Giải bài tập trang 42 SGK Tiếng Việt 4 tập 1 – Tuần 4

Tập làm văn lớp 4: Cốt truyện hướng dẫn các em học sinh lớp 4 trả lời toàn bộ câu hỏi phần nhận xét, luyện tập trong SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 1 trang 42, 43. Qua đó, cũng biết cách kể lại truyện Cây khế thật hay, thật sinh động.

Cốt truyện thường có 3 phần: mở đầu, diễn biến, kết thúc. Bên cạnh đó, các em có thể tham khảo thêm 2 bài Tập đọc Một người chính trực, Tre Việt Nam của tuần 4. Chi tiết mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây của Pgdphurieng.edu.vn:

Hướng dẫn giải phần Nhận xét SGK Tiếng Việt 4 tập 1 trang 42

Câu 1

Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.

Trả lời:

Những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu:

• Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá.
• Dế Mèn gạn hỏi. Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn nhện ức hiếp và đòi ăn thịt.
• Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đi đến chỗ mai phục của bọn nhện.
• Gặp bọn nhện, Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá vòng vây hãm Nhà Trò.
• Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do.

Câu 2

Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì?

Trả lời:

Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy, cốt truyện là chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện.

Câu 3

Cốt truyện gồm những phần nào? Nêu tác dụng của từng phần.

Trả lời:

Cốt truyện thường gồm 3 phần:

• Mở đầu: Sự việc khơi nguồn cho các sự việc khác (trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu là sự việc Dế Mèn bắt gặp Nhà Trò đang ngồi khóc bên tảng đá).
• Diễn biến: Các sự việc chính kế tiếp theo nhau nói lên tính cách nhân vật, ý nghĩa của truyện (các sự việc b, c, d)
• Kết thúc: Kết quả của các sự việc ở phần mở đầu và phần diễn biến (sự việc đ).

Hướng dẫn giải phần Luyện tập SGK Tiếng Việt 4 tập 1 trang 43

Câu 1

Truyện cổ tích Cây khế bao gồm các sự việc chính sau đây:

a) Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có.

b) Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế.

c) Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng.

d) Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng.

e) Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng.

g) Người anh bị rơi xuống biển và chết.

Hãy sắp xếp các sự việc trên thành cốt truyện.

Trả lời:

Các sự việc trên được sắp xếp lại cho đúng là b – d – a – c – e – g.

Câu 2

Dựa vào cốt truyện trên, kể lại truyện Cây khế.

Trả lời:

Kể lại câu chuyện Cây khế

Từ rất lâu rồi có hai anh em nghèo, cha mẹ mất sớm hai anh em chung sống cùng nhau. Đến khi người anh lấy vợ thì chia gia tài. Với tư cách người anh lớn hắn chiếm mọi tài sản cha mẹ để lại chỉ đưa cho người em duy nhất túp lều và cây khế.

Với tính cách hiền lành nên người em không phàn nàn mà chấp nhận nhường cho người anh phần lớn tài sản. Khi người anh sống sung sướng thì người em phải làm lụng vất vả.

Đến mùa, cây khế sai quả và cho rất nhiều trái ngon. Người em rất vui khi có thể đổi khế lấy gạo về dùng. Bỗng một ngày người em thấy chim đang ăn khế, người em bằng cất lời:

– Chim ơi, nhà tôi chỉ có một cây khế này, tôi định bán khế lấy tiền đong gạo. Chim ăn hết tôi sống bằng gì?

Con chim kì lạ này bỗng cất lời:

– Ăn một quả, trả một cục vàng. May túi ba gang, mang ra mà đựng.

Với tính cách hiền lành, chàng vẫn để chim ăn khế và nghĩ rằng đây là con chim kì lạ. Những ngày sau chim vẫn đến ăn và nói lại câu cũ, thấy vậy chàng lấy những mảnh vải vụn, may một chiếc túi ba gang. Chìm sà xuống và khi chàng đã trên lưng chim cất cánh bay lên trời.

Ngồi trên lưng, chàng thấy nhiều cảnh vật thật hùng vĩ mà chưa bao giờ thấy trong đời. Chim đưa chàng đi rất lâu rồi dừng lại tại một hòn đảo có rất nhiều vàng bạc, châu báu. Người em ngạc nhiên vì thấy rất nhiều của cải quý giá mà chưa bao giờ thấy trong đời. Chàng lấy vàng bỏ vừa đủ túi ba gang chim cất cánh đưa về nhà. Từ khi trở về cuộc sống chàng bỗng thay đổi, từ người nghèo chàng trai bỗng trở nên giàu có và thường giúp đỡ người nghèo.

Thấy người em bỗng nhiên giàu có, người anh sang hỏi han và biết được câu chuyện chìm ăn khế trả vàng. Lúc này người anh bèn đổi của cải để đổi lấy cây khế. Cuối cùng thì mùa khế cũng đến và chim lại đến ăn khế, người anh khóc lóc nỉ năn chim đừng ăn khế. Cũng như bao lần trước chim nói: Ăn một quả, trả một cục vàng, may túi ba gang, mang ra mà đựng.

Chỉ đợi có vậy, người anh nói với vợ may túi mười hai gang để đựng thật nhiều châu báu, vàng bạc. Chim đưa người anh đến vùng đất có nhiều của cải, người anh vốn tính tham lam nên vơ vét đầy túi mười hai gang. Chim cố gắng bay nhưng vì vàng bạc quá nặng suýt rơi xuống biển, chim đề nghị người anh bỏ bớt vàng bạc nhưng vì tính tham lam nên nhất quyết không nghe lời. Tức giận chim hất người anh cùng với của cải xuống biển.

Chỉ vì bản tính tham lam của cải mà người anh phải bỏ mạng ở biển cả. Đây là bài học đắt giá cho mỗi chúng ta đó là: “không nên tham lam của cải”.

Hai anh em với cây khế

Ngày xưa, có hai anh em nhà kia, cha mẹ đều chết cả. Họ ở với nhau. Được ít lâu, người anh lấy vợ. Không muốn cho em ở chung với mình, hai vợ chồng người anh bèn chia gia tài. Khi chia của do cha mẹ để lại, hai vợ chồng người anh chiếm hết mọi tài sản quý giá, chỉ để lại cho em một mảnh vườn trong đó có một cây khế ngọt.

Người em không phàn nàn, chỉ lo làm thuê làm mướn và chăm bón cho cây khế. Đến mùa khế ra quả, một hôm bỗng có con chim phượng hoàng đến đậu, ăn hết quả này sang quả khác. Anh than với chim rằng:

– Cơ nghiệp tôi chỉ có mỗi một cây khế đi chim ăn hết tôi biết trông cậy vào đâu?

Chim phượng hoàng bảo:

Ăn một quả, trả một cục vàng May túi ba gang, mang đi mà đựng!

Rồi đó, chim đưa anh đến một hòn đảo biển xa đầy vàng bạc châu báu. Theo lời chim dặn, anh chỉ lấy vừa đáy túi ba gang và được chim đưa trở về vườn cũ.

Từ đó, người em trở nên giàu có.

Thấy em giàu có, người anh hỏi biết sự tình, liền năn nỉ xin đổi tất cả gia sản của mình lấy cây khế. Chiều lòng anh, người em cho đổi. Đến mùa khế ra quả, chim phượng hoàng lại đến ăn. Người anh xua đuổi ầm ĩ. Chim cũng nói như trước:

Ăn một quả, trả cục vàng May túi ba gang, mang đi mà đựng!

Vốn tính tham lam, hắn may giấu một cái túi sáu gang. Chim cũng chở hắn tới hòn đảo nọ ngoài biển xa đầy vàng bạc châu báu. Hoa mắt lên khi thấy nhiều của quý, hắn loay hoay mãi không biết lấy thứ gì, bỏ thứ gì. Chim giục trở về, hắn vội nhét vàng ngọc đầy túi sáu gang, lại giắt thèm khắp người. Khi hắn leo lên lưng chim, chim phải đập cánh ba lần mới cất nổi mình lên. Chim cố sức bay qua biển rộng, nhưng vì nặng quá, chim lảo đảo chao cánh, thế là người anh rơi xuống biển sâu, cùng với túi vàng ngọc.

>> Tham khảo: Kể lại câu chuyện Cây khế