Số lượng tinh trùng bình thường mỗi lần xuất tinh của nam giới

Làm thế nào để đánh giá về khả năng sinh sản ở một người đàn ông? Có người cho rằng số lượng tinh trùng bình thường sẽ là một trong các tiêu chí phổ biến nhất. Vậy nhận định này có đứng hay không? Hãy cùng nhà thuốc An Khang tìm hiểu nhé!

Số lượng tinh trùng bình thường

Ở một người trưởng thành khỏe mạnh, số lượng tinh trùng mỗi lần xuất tinh thường dao động từ 39 đến 928 triệu trên một mililit (ml) theo tham chiếu của WHO. Các bệnh viện phụ sản ở Việt Nam lấy mốc ≥ 39 triệu trên một mililit (ml).

Quy trình để kiểm tra số lượng tinh trùng của một người:

• Bác sĩ sẽ yêu cầu người đó xuất tinh vào cốc đựng mẫu.
• Gửi mẫu này đến phòng thí nghiệm.
• Các kỹ thuật viên tiến hành xử lý, đánh giá mẫu để biết số lượng tinh trùng ước tính và các yếu tố khác. Kết quả có thể khác nhau tùy thuộc vào phòng thí nghiệm.
• Trả lại kết quả cho bác sĩ thực hiện chẩn đoán.

Ngay cả những người có số lượng tinh trùng ở mức chấp nhận được cũng có khả năng bị vô sinh, vì ngoài số lượng, chất lượng tinh trùng cũng ảnh hưởng đến hiệu quả của tinh trùng khi thụ tinh với trứng.

Do đó, một người có sức khỏe sinh lý ổn định cần có số lượng tinh trùng đạt đến mức độ nhất định và các tinh trùng đều khỏe mạnh bình thường.

Tinh trùng khỏe

Số lượng tinh trùng thấp

Theo tạp chí Resolve, nếu trong mỗi mililit tinh dịch số lượng tinh trùng dưới 10 triệu con thì được xem là thấp.[2]

Mặc dù số lượng tinh trùng thấp có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của một người, nhưng điều đó không có nghĩa là người ấy vô sinh. Trên thực tế chỉ cần một tinh trùng được tiêm trực tiếp vào trứng cũng có thể thụ tinh.

Nếu một người có số lượng tinh trùng ở mức trung bình thấp từ 20 đến 40 triệu trong một mililit tinh dịch, nhưng kết quả các xét nghiệm khác xác định chất lượng của tinh trùng có hình dạng, kích thước và tốc độ bơi tốt, thì số lượng tinh trùng này nằm trong giới hạn bình thường.

Số lượng tinh trùng thấp do nhiều tinh trùng bị chết ngả màu vàng

Số lượng tinh trùng cao

Số lượng tinh trùng cao được định nghĩa là số tinh trùng đạt hơn 300 triệu con trong mỗi mililit tinh dịch.

Lượng tinh trùng nhiều không đồng nghĩa với việc khả năng thụ tinh cao. Cần phải đánh giá thêm các yếu tố khác như chất lượng tinh trùng ở nam giới; khả năng đề kháng tinh trùng, pH âm đạo,… của nữ giới.

Số lượng tinh trùng cao

Bảng kết quả phân tích tinh dịch

Dưới đây là kết quả phân tích tinh dịch bình thường, theo xác định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Kết quả được đưa ra trong một phạm vi nhất định vì mỗi người có một số lượng tinh trùng riêng.

Mẫu tinh dịch dùng cho xét nghiệm

Khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Khi số lượng tinh trùng ít, bạn nên đến thăm khám bác sĩ sớm nhất để có thể thực hiện các bài test chẩn đoán bệnh.

Thăm khám bác sĩ để biết rõ hơn tình trạng sức khỏe

Các xét nghiệm chẩn đoán bệnh

Căn cứ theo tạp chí khoa học được công bố ngày 19/07/2022 [3], bao gồm:

Xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ nhằm đánh giá số lượng, chất lượng tinh trùng một cách tổng quát nhất có thể.

Các chỉ tiêu đánh giá dấu hiệu về sức khỏe tinh trùng, bao gồm:

• Số lượng tinh trùng trong 1 mililit (ml) tinh dịch. Theo hướng dẫn của tổ chức Y tế thế giới (WHO), số lượng tinh trùng bình thường ít nhất là 15 triệu mỗi mililit hoặc không ít hơn 39 triệu tinh trùng trên mỗi mẫu.
• Kích thước và hình dạng của tinh trùng.
• Khả năng di chuyển chính xác của tinh trùng.
• Thể tích mẫu tinh dịch mà một người cung cấp khi thực hiện xét nghiệm. Thông thường, mẫu được định lượng ít nhất là nửa thìa cà phê. Nếu ít hơn có thể cho thấy rằng có sự tắc nghẽn trong lòng ống dẫn tinh mà tinh trùng di chuyển qua đó.
• Sự hóa lỏng: Tinh dịch mỗi khi xuất khỏi cơ thể ở trạng thái đặc. Thời gian hóa lỏng đánh giá thời gian mất bao lâu để tinh dịch trở thành chất lỏng. Tinh dịch có vấn đề khi không hóa lỏng hoặc hóa lỏng chậm.
• Độ pH: Độ pH quá cao (môi trường kiềm) hoặc quá thấp (môi trường acid) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của tinh trùng và khả năng di chuyển qua đường sinh sản của nữ giới.
• Chỉ dấu fructose: Dùng để đánh giá xem tinh dịch trong mỗi lần xuất có tinh trùng trong đó hay không do các mẫu thử chỉ chứa tinh dịch thường có lượng đường fructose thấp. Có thể khoanh vùng chẩn đoán tại vị trí các tuyến tinh.

Xét nghiệm tinh dịch đồ

Siêu âm bìu

Các kết quả hình ảnh siêu âm có thể tiết lộ các vấn đề như tắc nghẽn ống dẫn tinh hoặc xuất tinh ngược.

Y lệnh thực hiện xét nghiệm này dùng để xác định chẩn đoán các bệnh lý như u nang ống dẫn tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh, không có ống dẫn tinh khi khám sức khỏe, hoặc phát hiện có khối u tinh hoàn.

Siêu âm bìu đã được báo cáo đã xác định được các bất thường ở 38% nam giới vô sinh. Trong số này, 30% bị giãn tĩnh mạch thừng tinh và 0,5% bị ung thư tinh hoàn.

Siêu âm bìu định kỳ an toàn, không đau, ít tốn kém, cho phép đo kích thước chính xác của tinh hoàn và giúp xác định các bệnh lý không thể phát hiện được trên lâm sàng, chẳng hạn như ống sinh tinh nhỏ, giãn tĩnh mạch thừng tinh, và ung thư tinh hoàn.

Kiểm tra nội tiết tố

Được chỉ định nếu số lượng tinh trùng thấp, các phát hiện lâm sàng cho thấy nồng độ các nội tiết tố có nguy cơ rối loạn hoặc suy giảm chức năng tình dục.

Các kiểm tra nội tiết tố chủ yếu được thực hiện đối với các hormone như testosterone, FSH, LH và prolactin.

Phân tích nước tiểu sau xuất tinh

Được khuyến nghị chỉ định khi lượng tinh dịch mỗi lần xuất dưới 1,0ml, nhằm phân tích tổng quát số lượng và chất lượng tinh trùng sau khi xuất tinh để xác nhận có tình trạng xuất tinh ngược hay không.

Các xét nghiệm di truyền

Nhằm đánh giá mức độ phân mảnh DNA ở tinh trùng. Thử nghiệm nên được thực hiện ở những cặp vợ chồng mà người vợ bị sảy thai liên tiếp.

Sàng lọc di truyền và xét nghiệm nhiễm sắc thể có thể được chỉ định với chứng bế tinh hoặc tắc tinh nặng vì các khuyết tật trên nhiễm sắc thể thường gặp ở nam giới vô sinh (lên đến 15%) so với nam giới bình thường (khoảng 0,6%).

Sinh thiết tinh hoàn

Là tiến hành phẫu thuật lấy một mẫu nhỏ tế bào tinh hoàn, đem nuôi cấy và xem xét tế bào nuôi cấy có phát triển ổn định không. Phương pháp này được chỉ định trong một số trường hợp để loại trừ khả năng cơ thể bệnh nhân không thể sinh ra tinh trùng.

Sinh thiết tinh hoàn thường được thực hiện lúc bạn nghi ngờ bị tắc nghẽn ống dẫn tinh, có biểu hiện bế tinh trong khi các xét nghiệm sàng lọc nội tiết tố bình thường và tinh hoàn có kích thước bình thường.

Có thể sử dụng phương pháp sinh thiết kim nhỏ hoặc sinh thiết mở để lấy mô tinh hoàn làm xét nghiệm. Tinh trùng và mô tinh hoàn cũng có thể được lấy ra và đông lạnh tại thời điểm này, nhưng phải cẩn thận để tránh giết chết tinh trùng bằng chất bảo quản.

Sinh thiết tinh hoàn giúp phát hiện bệnh chính xác

Các xét nghiệm kháng thể chống tinh trùng

Các kháng thể chống tinh trùng có khả năng bắt dính tinh trùng yếu tạo thành kết tủa trong ống nghiệm. Tổng lượng tinh trùng ban đầu trừ đi lượng tinh trùng yếu bị kết tủa ta sẽ đánh giá được tỷ lệ số lượng tinh trùng khỏe mạnh trên tổng số tinh trùng bình thường.

Những kháng thể này có thể hình thành ở nam giới sau khi phẫu thuật tinh hoàn hoặc thắt ống dẫn tinh, hoặc bất cứ lúc nào tinh trùng tiếp xúc với máu. Ở phụ nữ, luôn tồn tại các kháng nguyên chống lại sự xâm nhập của tinh trùng.

Các xét nghiệm chức năng tinh trùng chuyên biệt

Chụp X-quang lồng ống dẫn được sử dụng để đánh giá sự thông thoáng của ống dẫn tinh và xác định vị trí chính xác xảy ra tắc nghẽn.

Hiệu quả của xét nghiệm này ưu thế đối với tình trạng bế tinh hoặc tắc tinh ở những người có tinh trùng vừa được biệt hóa hoặc tinh trùng đã biệt hóa hoàn toàn từ tế bào gốc, và có ít nhất một ống dẫn tinh phù hợp với phương pháp này (ảnh chụp phải hiển thị lên phim, không mẫn cảm với tia X).

Test sau khi giao hợp

Được đề nghị trong trường hợp tinh dịch có độ nhớt cao, mật độ tinh trùng bình thường với lượng tinh dịch tăng hoặc giảm và trong trường hợp vô sinh nguyên phát.

Xét nghiệm được thực hiện bằng cách kiểm tra chất nhầy cổ tử cung để tìm tinh trùng còn sống 8 giờ sau khi giao hợp. Việc tìm thấy bất kỳ tinh trùng nào còn khả năng di chuyển, cho thấy sự tương tác giữa tinh trùng và chất nhầy âm đạo đang bình thường.

Các xét nghiệm cụ thể bao gồm:

• Xét nghiệm về khả năng hấp thụ, phản ứng tế bào tử cung với sự thâm nhập của tinh trùng.
• Thử nghiệm trương phình: Tinh trùng sống sẽ có xu hướng trương lên khi tiếp xúc với dung dịch nhược trương, nhưng tinh trùng chết thì không.
• Nồng độ chất ức chế B: Mức độ ức chế B cao có thể do rối loạn ống dẫn trứng hoặc tắc nghẽn ống dẫn trứng và có thể dẫn đến sự tự hủy của tinh trùng.
• Nhuộm tinh trùng: Chỉ những tinh trùng sống mới có thể tránh bị nhuộm bởi thuốc nhuộm.

Siêu âm qua trực tràng

Xét nghiệm này có thể xác định vị trí tắc nghẽn ống dẫn tinh nơi mà ống dẫn tinh và túi tinh tăng trưởng đột ngột về kích thước. Tránh nhầm lẫn giữa khối u hoặc bóng khí trong siêu âm, cần xem xét cùng với phân tích nước tiểu sau khi xuất tinh.

Nếu lượng khi lượng tinh dịch thấp, có nghĩa ống dẫn tinh bị tắc nghẽn. Nhưng nếu kết quả ngược lại thì cần các biện pháp xử lý khác.

Siêu âm trực tràng

Tham khảo địa chỉ khám và điều trị bệnh

Nếu có nhu cầu đến bệnh viện để làm các xét nghiệm kiểm tra số lượng tinh trùng, bạn nên tham khảo các bệnh viện lớn như:

• Tại thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Bình Dân, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện nhân dân 115, Bệnh viện FV,…
• Tại thành phố Hà Nội: Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt Bỉ, Trung tâm Nam học – Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh,…

Hi vọng rằng các thông tin trên sẽ giúp bạn phong phú hơn kiến thức của bản thân về sức khỏe sinh lý. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè cùng đọc nhé!

Nguồn: Mayo Clinic; Medicalnewstoday; PubMed; Healthline; WHO.