Những công ty trắng tay khi làm xe điện

Chỉ trong ít năm gần đây, doanh số của dòng xe khí thải thấp, gồm cả xe thuần điện và hybrid sạc điện, tăng không ngừng. Năm 2020, doanh số của phân khúc này là 308.000 xe và tăng gần gấp đôi thành 608.000 trong 2021, theo Bộ Năng lượng Mỹ. Còn theo báo cáo từ Kelley Blue Book, trong khi tổng doanh số toàn thị trường tăng 8% trong 2022, thì riêng xe điện tăng 65%. Cox Automotive cũng ước tính doanh số xe điện ở Mỹ sẽ lần đầu đạt mốc 1 triệu xe trong 2023.

Thị trường khả quan cùng sự hỗ trợ từ chính phủ, nhiều startup xe điện ra đời. Tuy nhiên, không ít trong số đó nhanh chóng rơi vào tình trạng thâm hụt ngân sách và nội bộ lục đục cùng những tác động khác dẫn tới phá sản hoặc đang nỗ lực tìm cách sống sót.

Lordstown – thành lập năm 2018

Hôm 27/6, Lordstown nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại một tòa án ở bang Delaware. Hãng xe điện từng được Foxconn đầu tư cũng rao bán mình sau khi không giải quyết được tranh chấp hiện có.

Theo đó, Lordstown cáo buộc Foxconn – đối tác gia công lâu năm của Apple – lừa đảo, không thực hiện hàng loạt lời hứa đầu tư theo thỏa thuận rót tối đa 170 triệu USD vào hãng xe điện này. Khoản tiền này tương đương 19,3% cổ phần.

Sản phẩm duy nhất của Lordstown – mẫu bán tải điện Endurance – từng được giới thiệu năm 2020 và thu hút hơn 40.000 đơn hàng ngay trong năm. Tuy nhiên, thời điểm sản xuất và giao xe sau đó liên tục bị trì hoãn.

ElectraMeccanica – thành lập 2015

Tháng 4 vừa qua, hãng xe có trụ sở ở Burnaby, Canada, cho biết sẽ dừng sản xuất mẫu xe điện Solo 3 bánh và chỉ có một ghế. Đồng thời, hãng cũng mua lại tất cả xe đã bán với giá niêm yết.

Solo – vốn được sản xuất ở Trung Quốc – có giá 18.500 USD và hành trình 160 km mỗi lần sạc. Trước khi công bố dừng sản xuất, ElectraMecanica từng phải triệu hồi 429 chiếc Solo bán tại Mỹ kể từ 2019 do những hư hỏng về hiệu suất khó giải thích, theo Automotive News.

Lúc này, ElectraMecanica cho biết sẽ tập trung vào phát triển dòng xe 4 bánh và có 2 chỗ. Nhưng thời điểm ra mắt sản phẩm mới không được đề cập đến.

Canoo – thành lập 2017

Đầu năm 2020, Canoo cho biết đang sản xuất mẫu xe điện dạng phòng khách hạng sang theo đơn đặt hàng mỗi tháng. Sản phẩm là một chiếc minivan với thiết kế đặc biệt khi phần đầu và đuôi xe rất giống nhau. Điểm khác biệt ở không gian nội thất khi có thể mở rộng linh hoạt. Hàng ghế trước trượt sát lên bảng điều khiển, biến nội thất thành một phòng họp. Hoặc ghế có thể gập lại và dịch sang bên cửa.

Tháng 2 vừa qua, startup có trụ sở ở Los Angeles bán số cổ phiếu trị giá 50 triệu USD để có tiền duy trì hoạt động. Đến lúc này, hãng vẫn phải chật vật tìm cách sống sót và nhờ phần lớn vào sự hỗ trợ từ bên ngoài.

Atlas Technologies BV – thành lập 2016

Startup xe điện Hà Lan nộp đơn xin bảo hộ phá sản hồi đầu năm nay sau khi quá trình sản xuất mẫu xe đầu tiên là Lightyear 0 bị đình lại. Trước đó, mẫu sedan chạy điện có mức giá khởi điểm được công bố là 260.000 USD với hành trình 624 km mỗi lần sạc.

Letin – thành lập 2008

Letin chỉ là một trong số nhiều hãng xe điện phải dừng hoạt động tại Trung Quốc – thị trường cũng có số hãng xe điện nhiều nhất thế giới. Trong những năm 2016-2018, Letin bán được 647.000 xe điện tốc độ thấp (low-speed electric vehicle – LSEV). Trong khi đó, cũng trong 2016, Tesla chỉ bán được 76.000 xe trên toàn cầu, theo CarNewsChina.

Đó cũng là khoảng thời gian hoàng kim của dòng xe LSEV bởi đặc biệt phù hợp với khu vực nông thôn, người cao tuổi có thể điều khiển mà thậm chí không cần bằng lái.

Nhưng trong năm 2018, chính phủ Trung Quốc nói phải dừng LSEV và bắt đầu đưa ra những quy định nghiêm ngặt. Các hãng sản xuất bắt đầu chuyển dịch, trong đó có Letin. Họ mua lại hãng xe Yema Motors năm 2019 giúp có được giấy phép sản xuất cả ôtô động cơ đốt trong và xe điện, và chuyển từ hãng xe chuyên về LSEV thành một hãng sản xuất dòng xe tiêu chuẩn.

Cùng năm, Letin bán ra dòng xe điện chi phí thấp i-series trước khi dừng sản xuất trong 2020 do ế ẩm. Nỗ lực tồn tại bằng một sản phẩm giá rẻ khác và thu được thành công đáng kể, nhưng sự thiếu kinh nghiệm đã đưa Letin tới những rắc rối khó giải quyết, gồm cả vấn đề tài chính.

Mỹ Anh