Nhiễm Covid-19 ở bệnh nhân xơ gan

Ngoài tấn công đường hô hấp, Covid-19 còn có thể gây tổn thương ở các tế bào gan. Do đó việc nhiễm Covid-19 ở bệnh nhân xơ gan là một vấn đề cần được lưu ý và can thiệp kịp thời. Hãy cùng theo dõi bài viết để tìm hiểu thêm nhé!

Covid-19 gây tổn thương gan như thế nào?

Khi nhiễm covid-19, virus SARS-CoV-2 tấn công vào tế bào gan gây viêm gan. Nếu tổn thương nặng thì có thể phát hiện qua các triệu chứng lâm sàng như: đau vùng hạ sườn phải, chán ăn, buồn nôn, vàng da,…

Tuy nhiên, đa số các trường hợp bệnh được phát hiện qua xét nghiệm chức năng gan. Có khoảng 2/3 bệnh nhân covid-19 nhập viện điều trị có tình trạng tăng men gan.

Hiện tại chưa rõ quá trình cụ thể gây viêm gan do covid-19. Nhưng có một số cơ chế chính được nêu ra như:

• Virus tác động trực tiếp vào tế bào gan: virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào gan thông qua thụ thể ACE2.
• Giải phóng chất cytokin gây nên phản ứng viêm.
• Thiếu máu cục bộ tại gan.
• Nhiễm trùng huyết.

Covid-19 có thể tấn công trực tiếp và gây tổn thương tế bào gan

Covid-19 ở bệnh nhân xơ gan

Đối với người có gan bình thường thì tổn thương trên chỉ là thoáng qua, không gây ảnh hưởng nhiều đến chức năng gan. Khi khỏi covid-19, gan sẽ trở lại hoạt động bình thường và không để lại di chứng gì.

Tuy nhiên ở người có bệnh nền là xơ gan, khi nhiễm covid-19 sẽ làm suy giảm chức năng gan nhanh chóng. Có đến 20% bệnh nhân xơ gan có diễn tiến bệnh nặng hơn do covid-19.[1]

Cụ thể, covid-19 có thể làm bùng phát đợt viêm gan cấp trên nền viêm gan mạn tính. Hoặc cũng có thể chuyển tình trạng xơ gan còn bù sang mất bù khi lượng tế bào gan khỏe mạnh còn ít.

Bệnh nhân xơ gan khi nhiễm covid-19 có thể gây suy giảm chức năng gan nhanh hơn

Các nghiên cứu nói gì?

Hiện nay đã có nhiều nghiên cứu tiến hành để tìm hiểu mối liên quan giữa covid-19 và xơ gan. Dưới đây là một số kết quả rút ra như sau:

• Bệnh nhân xơ gan có khả năng mắc covid-19 cao hơn người bình thường do sự suy giảm miễn dịch. Đồng thời những người này có nguy cơ gặp biến chứng nặng và tử vong cao.[2]
• Huyết khối tĩnh mạch cửa ở gan có thể là một trong những biến chứng tiềm ẩn của bệnh nhân xơ gan mắc covid-19.[3]

Tĩnh mạch cửa là một mạch máu lớn đổ về gan

Bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan có tình trạng suy gan xếp vào nhóm nguy cơ cao

Bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là nhóm đối tượng đã ở trong một trạng thái suy gan trước đó. Khi họ bị nhiễm Covid-19, nguy cơ tổn thương gan và biến chứng nguy hiểm càng tăng cao.

Để theo dõi nguy cơ này, Hiệp hội Nghiên cứu Bệnh gan Hoa Kỳ (AASLD) và Hiệp hội Nghiên cứu về Gan của Châu Âu (EASL) khuyến nghị:

• Kéo dài thời gian theo dõi lâm sàng và siêu âm đối với bệnh nhân xơ gan.
• Tránh để bệnh nhân HCC bị phơi nhiễm, lây lan covid-19 ở những nơi điều trị.
• Trì hoãn điều trị HCC nếu có thể ở những bệnh nhân có bệnh tương đối ổn định.

Bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan khi mắc covid-19 cần được theo dõi kỹ

Covid-19 ở các bệnh nhân được ghép gan

Bệnh nhân được ghép gan phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch để ngăn ngừa nguy cơ thải ghép. Điều này đồng nghĩa với việc hệ thống miễn dịch toàn cơ thể sẽ bị ảnh hưởng. Khi đó bệnh nhân dễ mắc covid-19, triệu chứng trở nên nặng nề hơn và gan được ghép cũng dễ tổn thương hơn.

Tuy nhiên, cho đến nay chưa một nghiên cứu nào cho thấy có sự tăng tỷ lệ tỷ vong ở bệnh nhân ghép gan bị nhiễm covid-19 hơn so với người bình thường.

Bệnh nhân đã ghép gan cần được theo dõi kỹ khi mắc covid-19

Hướng xử trí với tổn thương gan ở bệnh nhân mắc Covid-19

Những dấu hiệu tổn thương gan ở người bị Covid-19

Các triệu chứng tổn thương gan ở người bị covid-19 cũng giống như những triệu chứng của viêm gan khác:

• Đau nhức âm ỉ vùng gan.
• Mệt mỏi, chán ăn.
• Sờ được gan dưới bờ sườn.
• Vàng da, vàng mắt hoặc cũng có thể sạm da.
• Nước tiểu sẫm màu.
• Tăng men gan trong máu bao gồm AST và ALT.

Viêm gan thường đau ở vị trí hạ sườn phải

Điều trị tổn thương gan do Covid-19 gây ra

Đa số các trường hợp bệnh đều không cần phải điều trị vì tổn thương gan này chỉ là tạm thời. Sau khi khỏi covid-19, gan sẽ trở lại bình thường mà không cần dùng thuốc.

Nhưng một số trường hợp bệnh nhân có biểu hiện viêm gan rõ ràng, bác sĩ có thể được cân nhắc để điều trị giảm nhẹ triệu chứng. Một số phương pháp điều trị có thể áp dụng như:

• Chăm sóc hỗ trợ: bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, bổ sung nước và dinh dưỡng đầy đủ.
• Thuốc điều trị giảm nhẹ triệu chứng.
• Đối với bệnh nhân có xơ gan hoặc ghép gan: hạn chế lạm dụng thuốc để không làm tăng gánh nặng thêm cho gan.
• Bệnh nhân covid 19 bị xơ gan có thể được ưu tiên nhập viện để xử lý các biến chứng như cột thắt tĩnh mạch thực quản giãn,…

Bệnh nhân xơ gan nên hạn chế dùng thuốc

Để giảm nguy cơ tổn thương gan và bảo vệ sức khỏe, việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa Covid-19 là rất quan trọng. Đặc biệt là đối với bệnh nhân xơ gan cần được theo dõi sát chức năng gan để có biện pháp xử trí kịp thời. Hãy cùng chia sẻ kiến thức này đến người thân của bạn nhé!

Nguồn: NIH.GOV