Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị khi cơ thể thiếu vitamin B3

Thiếu hụt vitamin B3 (niacin) là tình trạng cần phải điều trị bởi nó gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của cơ thể. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị khi cơ thể thiếu vitamin B3 ra sao? Hãy theo dõi bài viết này để nắm rõ hơn.

Thiếu vitamin B3 là tình trạng xảy ra khi một người không nhận đủ loại vitamin này từ chế độ ăn uống; hoặc cơ thể không thể hấp thụ tryptophan – tiền chất axit amin của vitamin B3. Ở Hoa Kỳ, tình trạng thiếu hụt vitamin B3 cực kỳ hiếm. Tuy nhiên, đã có những đợn bùng phát tình trạng vitamin B3 ở những khu vực lương thực khan hiếm trên thế giới.

Giống như những loại vitamin B khác, vitamin B3 đóng vài trò quan trọng trong việc chuyển hóa năng lượng của cơ thể, cũng như giúp giữ cho hệ thống thần kinh hoạt động bình thường. Do đó, việc điều trị thiếu vitamin B3 là vô cùng quan trọng. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị khi cơ thể thiếu vitamin B3 như thế nào?

Nguyên nhân dẫn đến thiếu vitamin B3

Cơ thể thiếu vitamin B3 trầm trọng là kết quả của sự thiếu hụt vitamin B3 và tryptophan, khi cơ thể bị thiếu sẽ gây ra chứng rối loạn được gọi là pellagra; chứng rối loạn này thường ảnh hưởng đến da, đường tiêu hóa và não. Bệnh Pellagra xảy ra khi chế độ ăn uống thiếu niacin và tryptophan, bình thường cơ thể có thể chuyển đổi tryptophan thành vitamin B3.

Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến bệnh pellagra – tình trạng thiếu vitamin B3 và trytophan:

Chế độ ăn uống

Những người sống ở những khu vực mà ngô (bắp) là lương thực chính có nguy cơ mắc bệnh pellagra hơn, bởi ngô chứa ít vitamin B3 và tryptophan. Hơn nữa, vitamin B3 từ ngô không thể được hấp thụ trong ruột, trừ khi ngô được xử lý bằng kiềm.

Bệnh Hartnup

Đối với bệnh Hartnup, việc vận chuyển các axit amin trong ruột và thận bị rối loạn. Người mắc bệnh Hartnup không thể hấp thụ các axit amin đúng cách từ ruột và không thể tái hấp thu chúng đúng cách từ các ống trong thận.

Các axit min, chẳng hạn như tryptophan sẽ bị giảm hấp thu ở đường tiêu hóa và sẽ được bài tiết qua nước tiểu. Chính vì vậy mà cơ thể không đủ lượng axit amin. Khi trong máu quá ít tryptophan, cơ thể không thể tạo đủ lượng vitamin B3. Từ đó dẫn đến tình trạng cơ thể bị thiếu hụt vitamin B3 nghiêm trọng.

Hội chứng carcinoid

Các khối u carcinoid có thể tạo ra dư thừa các chất giống như hormone, chẳng hạn như bradykinin, serotonin, prostaglandin và histamine. Khi các chất này dư thừa quá nhiều có thể dẫn đến một loạt triệu chứng được gọi là hội chứng carcinoid.

Các khối u carcinoid sử dụng axit amin tryptophan để tạo ra serotonin dư thừa. Trong khi đó, cơ thể cũng cần tryptophan để tạo ra vitamin B3. Đó là lý do khiến cơ thể thiếu vitamin B3 và gây ra bệnh pellagra.

Nghiện rượu

Nghiện rượu mãn tính có thể gây ra tình trạng thiếu vitamin B3 vì theo thời gian, uống rượu thường xuyên có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ và sử dụng vitamin B3 của cơ thể.

Ngoài ra, uống quá nhiều rượu sẽ làm giảm cảm giác thèm ăn, vì vậy, những người nghiện rượu mãn tính không ăn đủ thức ăn để duy trì mức vitamin B3 cần thiết.

Dùng kháng sinh isoniazid trong thời gian dài

Dùng một số loại kháng sinh trong thời gian dài, chẳng hạn như dùngisoniazid để chữa bệnh truyền nhiễm ở phổi có thể gây thiếu hụt vitamin B3.

Triệu chứng thiếu vitamin B3

Với chế độ ăn đa dạng, hầu như mọi người không bị thiếu hụt vitamin B3. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nếu cơ thể thiếu vitamin B3 nghiêm trọng sẽ gây ra bệnh pellagra, biểu hiện qua một số triệu chứng liên quan đến da, hệ tiêu hóa và hệ thần kinh, bao gồm:

Các triệu chứng trên da

Khi bị bệnh pellagra thường gây ra một số tổn thương trên da, thường bị đối xứng hai bên. Vùng da chịu tổn thương thường thuộc các bộ phận trên cơ thể mà thường xuyên bị tì đè hoặc vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: mặt, cổ, mu của tay và chân.

Tổn thương có thể phát triển theo kiểu phân bố giống hình “găng tay” trên bàn tay và phân bố hình “đi ủng” trên chân và bàn chân.

Ngoài ra, ánh nắng mặt trời gây ra vết thương trên mặt, thường là các tổn thương đối xứng và vòng cổ Casal.

Các triệu chứng màng nhầy

Các triệu chứng màng nhầy ở bệnh nhân thiếu vitamin B3 thường ảnh hưởng tập trung chủ yếu ở miệng, đôi khi ảnh hưởng đến âm đạo và niệu đạo.

Viêm miệng là đặc trưng cho sự thiếu hụt vitamin B3 và tryptophan cấp tính. Khi tình trạng thiếu hụt tiến triển, lưỡi và niêm mạc miệng trở nên đỏ. Sau đó là đau miệng, tăng tiết nước bọt và phù nề lưỡi. Ngoài ra, các vết loét có thể xuất hiện, đặc biệt là dưới lưỡi, trên niêm mạc môi dưới và đối diện răng hàm.

Các triệu chứng tiêu hóa

Các triệu chứng tiêu hóa ở người bị bệnh pellagra thường bao gồm cảm giác nóng rát ở hầu và thực quản; khó chịu và chướng bụng.

Ngoài ra, tình trạng táo bón cũng khá phổ biến. Tiếp sau đó là triệu chứng nôn ói và tiêu chảy cũng có thể xảy ra. Đặc biệt, tiêu chảy thường có máu vì ruột loét kèm xung huyết.

Các triệu chứng của hệ thần kinh trung ương

Các triệu chứng của hệ thần kinh trung ương do thiếu hụt vitamin B3 và tryptophan nghiêm trọng thường bao gồm rối loạn tâm thần; bệnh não với đặc trưng là suy giảm ý thức; suy giảm nhận thức. Các triệu chứng rối loạn tâm thần thường gây hưng phấn, trầm cảm, mê sảng, hưng cảm hoặc hoang tưởng.

Điều trị khi thiếu vitamin B3

Nếu bạn gặp các triệu chứng trên và nghi ngờ mình bị thiếu vitamin B3, hãy liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn phù hợp.

Bạn có thể bổ sung bằng cách ăn các thực phẩm chứa nhiều vitamin B3 hoặc nếu có các tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến sự hấp thụ vitamin B3 hoặc trytophan, bạn có thể bổ sung bằng viên uống nhưng hãy trao đổi với bác sĩ trước để có hướng bổ sung phù hợp.

Chất bổ sung vitamin B3 hoặc bổ sung đa vitamin thường chứa ít nhất 20 mg vitamin B3, có thể giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu vitamin B3. Các chất bổ sung như axit nicotinic hoặc nicotinamide được FDA Hoa Kỳ chấp thuận để điều trị thiếu vitamin B3.

Ngoài ra, dùng quá nhiều axit nicotinic hoặc niacin có thể gây hại. Do đó, việc dùng chất bổ sung vitamin B3 cần đảm bảo theo đúng kê đơn của bác sĩ hoặc khuyến nghị được hướng dẫn trên bao bì sản phẩm.

Nếu bạn có tiền sự bị bệnh gút, hãy cẩn thận khi bổ sung vitamin B3 vì nó có thể làm tăng nồng độ axit uric trong huyết thanh. Tốt nhất, nên trao đổi với bác sĩ trước khi quyết định bổ sung vitamin B3.

Bài viết trên đã cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị khi cơ thể thiếu vitamin B3. Nếu gặp phải các triệu chứng kể trên, hãy gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán cũng như có phương án điều trị chính xác nhất!

Nguồn:WebMD, Healthgrades, Msdmanuals

Có thể bạn quan tâm

>>>>> Vitamin B3 (Niacin) là gì? Công dụng đối với sức khỏe và làm đẹp

>>>>> Uống vitamin B3 đúng cách, an toàn