Nguy kịch do uống rượu, bỏ thuốc tiểu đường

Sau 10 ngày điều trị, ông Đặng Hùng Nam (53 tuổi, quận 7) hồi phục sức khỏe, xuất viện vào sáng 4/4. BS.CKI Trương Trọng Tuấn (khoa Cấp cứu, Bệnh viện Tâm Anh), cho biết lúc nhập viện, người bệnh có nguy cơ ngưng tim, tử vong do không kiểm soát đường huyết khiến axit ứ đọng trong máu quá nhiều.

Ông Nam kể mắc bệnh tiểu đường 15 năm, hạn chế ăn tinh bột, món ngọt; ăn nhiều đạm và rau xanh. Gần đây, ông kiểm tra đường huyết thấy ổn định nên uống 5-7 ly rượu mỗi ngày, không uống thuốc thường xuyên trong một tháng. Dù vợ can ngăn nhưng ông vẫn bỏ ngoài tai.

Hai ngày trước khi nhập viện, ông ăn vào thì ói ra, họng khô trắng. Gia đình tưởng bệnh cúm nên mua thuốc về uống. Tuy nhiên tình trạng nặng thêm, suốt đêm đói, khát nước liên tục. Đỉnh điểm ông uống 1,5 lít nước rồi đi vệ sinh, song vẫn khát nên tiếp tục uống. Đến 14h, người nhà phát hiện mắt ông trợn ngược, sùi bọt mép, khó thở nên gọi cấp cứu.

Bác sĩ Tuấn kiểm tra đường huyết thấy tăng cao 780 mg/dl, gấp 4-5 lần bình thường (bình thường trước ăn 130 mg/dl, sau ăn dưới 180 mg/dl); định lượng ceton (axit trong máu) là 4,5 (bình thường dưới 0,03), chỉ số PH máu giảm. Bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị toan chuyển hóa nặng và truyền dịch, nước điện giải, insulin liên tục. Sau 4 giờ, đường huyết xuống mức 500 mg/dl, người bệnh được tiếp tục theo dõi.

Bác sĩ Tuấn cho biết, cơ thể của người bệnh tiểu đường không phản ứng với insulin hoặc thiếu insulin. Do đó, uống rượu gây khó kiểm soát lượng đường trong máu, dẫn đến hạ đường huyết (dưới 70 mg/dl) hoặc tăng đường huyết nguy kịch tính mạng. Uống rượu còn làm giảm hoặc thay đổi tác dụng của thuốc điều trị tiểu đường gây hạ đường huyết.

Khi hạ đường huyết, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng: đau đầu, run tay, buồn nôn, mờ mắt, khó tập trung, suy nghĩ lẫn lộn, nói lắp, gây co giật, hôn mê… thậ̣m chí tử vong. Tình trạng tăng đường huyết dễ dẫn đến các biến chứng cấp tính như: tăng áp lực thẩm thấu máu, nhiễm toan ceton (máu chứa nhiều axit) gây buồn nôn, nôn mửa, hôn mê, tử vong… Uống rượu thường xuyên còn khiến đường huyết tăng cao xuống thấp liên tục, lâu dần dẫn đến các bệnh mạn tính và biến chứng như: suy thận, mờ mắt, bàn chân tiểu đường…

Bác sĩ Tuấn khuyên, người bệnh tiểu đường không nên uống rượu, bia và các thức uống chứa cồn. Trường hợp người bệnh ổn định, đường huyết trong vòng 3 tháng (HbA1C) đạt mục tiêu điều trị (6,5-7%) thỉnh thoảng mới uống không quá 2 ly trong một ngày (với nam) và không quá một ly (với nữ). Một ly tương đương 50 ml. Lưu ý không uống khi bụng đói hoặc lượng đường trong máu thấp.

Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ khoa nội tiết, đái tháo đường, luyện tập thể dục, điều chỉnh chế độ ăn uống (nhiều rau xanh, giảm tinh bột, chất béo…)… giúp kiểm soát đường huyết. Khi có các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, nôn ói…, người bệnh nên đến bệnh viện kiểm tra, không nên tự ý uống thuốc vì dễ làm bệnh nặng hơn, dẫn đến nguy kịch.

Nguyễn Trăm

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.