Mù màu

Bệnh mù màu là gì?

Mù màu còn được gọi là bệnh rối loạn sắc giác là tình trạng mắt không có khả năng phân biệt được màu sắc của vật như màu đỏ, màu xanh lá, xanh biển hoặc khi pha trộn giữa các màu này với nhau

Người bệnh mù màu vẫn có thể nhìn rõ vật chỉ là khả năng nhận biết màu sắc của họ bị giảm, hiếm gặp trường hợp không thể nhìn thấy bất kì màu nào. Bệnh không ảnh hưởng đến khả năng sống sót cũng như sinh sản của người mắc bệnh, tuy nhiên gen bệnh có thể di truyền cho thế hệ sau.

Sự phân tích màu sắc chủ yếu do các tế bào nón đảm nhận, đây là những tế bào tập trung ở hố trung tâm của võng mạc. Khi các tế bào nón này mất khả năng phân biệt màu sắc sẽ gây ra rối loạn sắc giác hay bệnh mù màu.

Triệu chứng của bệnh mù màu

Những dấu hiệu cũng như triệu chứng của một người bị mù màu thường là:

– Họ không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định, những màu khác thì vẫn có thể phân biệt được.

– Ở mức độ nhẹ, người mù màu thường khó khăn trong việc phân biệt được các màu như xanh lá – đỏ, xanh dương – vàng. Mức độ nặng thì không phân biệt được các loại màu sắc với nhau.

– Người bệnh có vấn đề về thị lực nhưng không phát hiện ra.

– Khi người bình thường có thể nhận biết được rất nhiều loại sắc thái khác nhau thì người mù màu chỉ có thể nhận biết được một số sắc thái xác định.

– Trường hợp hiếm gặp khi chỉ thấy được màu trắng, đen, xanh.

Nếu bạn gặp phải tình trạng nghi ngờ bị mù màu như là không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định hãy đến bệnh viện kiểm tra và tham khảo ý kiến của chuyên gia. Trẻ em trước khi bắt đầu đi học cần có một cuộc kiểm tra toàn diện về mặt bao gồm thị lực và khả năng phân biệt màu sắc.

Nguyên nhân mắc bệnh mù màu

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ cũng như là nguyên nhân gây ra bệnh mù màu. Những nguyên nhân sau là những nguyên nhân thường được biết đến nhất:

– Rối loạn di truyền: mù màu do bẩm sinh là tình trạng thường gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới. Họ sẽ mất khả năng nhìn thấy màu xanh (thường gặp) hoặc màu vàng (hiếm gặp hơn). Tùy vào mức độ mà chia bệnh thành bệnh nhẹ, nặng hoặc trung bình. Mức độ nghiêm trọng thường không thay đổi và có thể ảnh hưởng đến cả 2 mắt.

– Do biến chứng của một số thuốc: một số loại thuốc có khả năng làm ảnh hưởng đến khả năng phân biệt màu sắc của mắt như thuốc tim mạch, huyết áp, rối loạn cương dương, nhiễm trùng, rối loạn thần kinh…

– Biến chứng của bệnh khác: tiểu đường, tim mạch, tăng nhãn áp, Alzheimer, parkinson, bạch cầu và thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm có thể làm ảnh hưởng đến thị giác của bạn gây mù màu. Thường là đối với một bên mắt, đôi khi cả hai mắt. Sau khi điều thị chứng mù màu có thể thuyên giảm và phục hồi.

– Tình trạng lão hóa: thị lực và khả năng phân biệt màu sắc cũng giảm dần khi độ tuổi tăng.

Điều trị mù màu

Không thể chữa khỏi mù màu do di truyền, một bệnh nhân bị mù màu do thuốc hoặc biến chứng từ bệnh khác có thể chữa trị được. Điều trị căn bệnh gây ra mù màu có thể làm thuyên giảm chứng mù màu.

Bên cạnh việc chữa trị, ngày nay các nhà khoa học đã phát minh ra kính lọc màu sắc nhằm hỗ trợ khả năng phân biệt màu sắc cho người bị mù màu, loại kính này tuy không thể chữa dứt điểm được bệnh nhưng giúp người bệnh có thể phân biệt được màu sắc và làm giảm độ chói sáng giúp phân biệt màu sắc dễ dàng hơn.

Đeo kính áp tròng có màu sắc cũng có thể giúp phân biệt được màu, tuy nhiên màu sắc không tự nhiên và có thể làm méo mó hình ảnh nhìn thấy.

Ngoài ra có thể khắc phục tình trạng mù màu bằng cách ghi nhớ vị trí quy ước của màu như đối với đèn giao thông, điều này có thể giúp ích được phần nào cho người bị mù màu khi tham gia giao thông trên đường, việc này rất quan trọng vì gần như ai cũng phải tham gia giao thông mỗi ngày.

Phòng ngừa bệnh mù màu

Ngày nay, chưa có cách điều trị bệnh mù màu do di truyền, tuy nhiên chuẩn đoán trước sinh có thể xác định được bệnh.

Để phòng tránh phần nào bệnh mù màu cần phải:

– Điều trị các bệnh nội khoa có thể dẫn đến mù màu như tiểu đường, tim mạch, tăng nhãn áp…

– Kiểm tra sức khỏe, bộ nhiễm sắc thể trước khi lập gia đình để xem có ai bị không, tránh con cái sau này mắc bệnh.

– Khi tiếp xúc hóa chất cần phải có đồ bảo hộ cho mắt.

– Tránh các chấn thương vùng mắt và vùng đầu, dễ gây tổn thương thị giác.

– Không được tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

– Tham khảo ý kiến của bác sĩ khi thấy những vấn đề bất thường về thị lực.

(Hình ảnh tổng hợp từ brightside.me, dailymail.co.uk, google,…)

Bác sĩ chuyên khoa 1 Mai Thị Hương Thảo
Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh (Cơ sở 2)