Jack Ma sợ Alibaba kết thúc như Nokia

Nguồn tin của SCMP cho biết, vào cuối tháng 5, nhà sáng lập Alibaba Jack Ma đã họp với các giám đốc điều hành, nhắc nhở họ nên tập trung trở lại nền tảng thương mại điện tử Taobao và người tiêu dùng để tồn tại trong bối cảnh suy thoái kinh tế và cạnh tranh khốc liệt.

Cuộc họp diễn ra vài tuần trước khi tập đoàn thông báo người đứng đầu Taobao, Eddie Wu Yongming sẽ tiếp quản vị trí CEO của Alibaba từ 10/9. Trong khi đó, CEO hiện tại Daniel Zhang Yong sẽ từ chức để tập trung vào điều hành Alibaba Cloud. Ông cũng sẽ từ bỏ vai trò chủ tịch và chuyển giao cho Phó chủ tịch điều hành Joe Tsai.

Các lãnh đạo chủ chốt của Taobao, Tmall thuộc Alibaba cho biết dù Jack Ma đã từ bỏ mọi vai trò tại tập đoàn, ông vẫn là người lãnh đạo tinh thần cho đế chế do ông tạo dựng.

Ông nói Alibaba không thể thống lĩnh mãi cả thị trường thương mại điện tử Trung Quốc là điều đương nhiên. Tỷ phú công nghệ 58 tuổi dẫn lại bài học của Nokia – thương hiệu di động từng một thời giữ ngôi vương trên toàn cầu trong nhiều năm nhưng đã mất cảnh giác và gặp rủi ro trong xu hướng smartphone mới.

Lo ngại Alibaba phải kết thúc như Nokia, ông yêu cầu công ty “quay lại với Taobao, quay lại với người dùng và quay lại với Internet”. Tỷ phú cũng nói đến thất bại của gã khổng lồ máy ảnh Kokdak để cho thấy ngay cả những người dẫn đầu cũng có thể bị sa sút nhanh đến mức nào.

“Quay lại với Taobao” theo lời kêu gọi của Jack Ma có nghĩa nền tảng phải chuyển ưu tiên của mình từ việc tăng số lượng người mua sang rót tiền vào tiếp thị, hỗ trợ thương nhân vừa và nhỏ trên sàn giao dịch.

Taobao, ra đời cách đây 20 năm, là nền tảng thương mại điện tử tiêu dùng đầu tiên của Alibaba. Với tham vọng đánh bại các đối thủ khổng lồ của Mỹ như eBay, sàn đã đạt thành công lớn trong việc thu hút các thương gia nhỏ bán hàng trực tuyến. Một số nhân viên Taobao xác nhận yêu cầu của Jack Ma lập tức được thực hiện. Alibaba đã dần giảm trợ cấp cho các mặt hàng có giá trị lớn như iPhone nhưng tăng ưu đãi cho sản phẩm có giá trị nhỏ hơn như ốp lưng, đồ trang trí iPhone vốn được bán bởi doanh nghiệp nhỏ.

Ông cũng lưu ý lãnh đạo công ty rằng Alibaba phải tiếp tục là công ty Internet, tập trung vào trải nghiệm người dùng thay vì biến mình thành công ty bán lẻ, theo đuổi hiệu suất mà đánh mất sự hài lòng của người tiêu dùng. Do đó, trong thời gian tới, Alibaba phải coi trọng các chỉ số liên quan đến số người dùng hàng ngày, thời lượng khách hàng ở lại các kênh mua sắm.

Về nhân sự nội bộ, Jack Ma yêu cầu Alibaba mạnh tay tinh gọn bộ máy, giảm các cấp báo cáo, để nhân viên được chủ động giải quyết vấn đề và có trách nhiệm hơn.

Cuộc họp bất ngờ của Jack Ma diễn ra trong bối cảnh thương mại điện tử Trung Quốc đang thay đổi nhanh chóng. Alibaba đã chia tách mảng kinh doanh thành 6 thực thể riêng biệt. Trong đó, Taobao và Tmall đang đóng góp 70% doanh thu của tập đoàn.

Mặt khác, hoạt động kinh doanh trực tuyến của Alibaba đang đối mặt sự cạnh tranh khốc liệt từ cả các đối thủ từ thị trường truyền thống lẫn hiện đại. JD.com hay Douyin đều đã chuyển sang mua sắm phát trực tiếp và tăng trưởng mạnh.

Tỷ phú Jack Ma dần ít xuất hiện trước công chúng sau bài phát biểu gây tranh cãi năm 2020. Khi đó ông nói các ngân hàng Trung Quốc hoạt động không khác gì tiệm cầm đồ. Từ đó, Ant Group, công ty công nghệ tài chính của Alibaba, bắt đầu gặp vô vàn rắc rối và đã bị hủy niêm yết tại Mỹ vào phút cuối.

Trong thời gian đó, truyền thông thi thoảng bắt gặp Jack Ma đến Nhật Bản, Trung Quốc và châu Âu để tham dự các sự kiện học thuật và nói chuyện về nông nghiệp. Gần đây, ông có buổi giảng dạy đầu tiên tại Đại học Tokyo với tư cách giáo sư thỉnh giảng. Hôm 19/6, ông đến thành phố Hàng Châu phía đông Trung Quốc để trò chuyện với những người vào vòng chung kết cuộc thi toán học toàn cầu do đơn vị nghiên cứu nội bộ của Alibaba tổ chức.

Khương Nha (theo SCMP)