Hội chứng De Quervain là gì? Nguyên nhân, Điều trị và Cách phòng ngừa

Hội chứng De Quervain là một bệnh lý thường gặp, gây cảm giác đau khó chịu, tùy theo mức độ nặng nhẹ mà có phương pháp điều trị khác nhau. Hãy cùng Nhà thuốc An khang tìm hiểu về bệnh này nhé!

Hội chứng De Quervain là gì?

Hội chứng De Quervain là bệnh ảnh hưởng đến các gân ở phía ngón tay cái của cổ tay. Bệnh do nhà phẫu thuật người Thụy Sỹ De Quervain phát hiện vào năm 1985. Bệnh thường gặp ở nữ giới từ 30 đến 50 tuổi. Nếu bạn bị viêm bao gân De Quervain, bạn có thể sẽ cảm thấy đau khi xoay cổ tay, nắm lấy bất cứ thứ gì hoặc khi nắm tay lại.

Hội chứng De Quervain ảnh hưởng đến hai gân chi phối vận động ngón cái, đó là gân cơ duỗi ngắn ngón cái và gân cơ dạng dài ngón cái. Hai gân này chi phối hai động tác rất quan trọng của ngón cái là duỗi và dạng. Khi thực hiện động tác, hai gân này trượt đi trượt lại dọc theo bờ ngoài của khớp cổ tay.

Ở vùng cổ tay, cả hai gân trượt trong một đường hầm nằm sát đầu dưới của xương quay (xương quay là xương nằm ở chi trên được kéo dài từ mặt bên khớp khuỷu đến cạnh ngón cái của cổ tay). Đường hầm này có tác dụng giữ gân và chuyển hướng lực thực hiện động tác.

Hai gân trượt trong đường hầm được bao bọc bởi bao hoạt dịch gân, có tác dụng làm trơn để hai gân trượt được dễ dàng. Tình trạng viêm của bao hoạt dịch gân và viêm gân dẫn đến hạn chế vận động của gân trong đường hầm gọi là hội chứng De Quervain.

Hai gân trượt trong đường hầm gân duỗi.

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng De Quervain

Do vận động cổ tay quá nhiều và hững động tác lặp lại nhiều lần như cầm, nắm, xoay, vặn của cổ tay và ngón cái sẽ là điều kiện thuận lợi dẫn đến tổn thương này. Tình trạng viêm của bao hoạt dịch gân trong đường hầm sẽ dẫn đến sưng nề, cản trở vận động của gân.

Các tình trạng tổn thương khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp sẽ ảnh hưởng đến tình trạng viêm của bao gân và gân ngón cái.

Một số yếu tố khác như chấn thương dẫn đến hình thành các sẹo cũng ảnh hưởng đến sự trượt của gân này.

Những người sau đây sẽ có nguy cơ mắc hội chứng Quervain nhiều hơn những người khác:

• Người có độ tuổi từ 30 đến 50.
• Phụ nữ ở tuổi trung niên.
• Người đang mang thai.
• Thường xuyên chăm sóc trẻ nhỏ vì khi bế trẻ em, việc nâng liên tục gây áp lực lên ngón tay cái.
• Có công việc hoặc sở thích phải chuyển động tay và cổ tay lặp đi lặp lại: giáo viên, bác sĩ phẫu thuật, cắt tóc, nội trợ.

Dấu hiệu của hội chứng De Quervain

Khi có một trong các triệu chứng sau, có thể bạn đã mắc hội chứng De Quervain:

• Đau vùng mỏm trâm quay, vị trí gần gốc ngón tay cái, đau liên tục nhất là về đêm.
• Sưng gần gốc ngón tay cái.
• Sờ thấy bao gân dày lên, đôi khi nóng đỏ, ấn vào bao gân bệnh nhân kêu đau.
• Khó cử động ngón tay cái và cổ tay khi làm việc gì đó liên quan đến nắm hoặc véo.
• Cảm giác “dính” hoặc “dừng lại” ở ngón tay cái khi di chuyển.

Nếu tình trạng này kéo dài, cơn đau có thể lan rộng hơn vào ngón tay cái hoặc cẳng tay hoặc cả hai. Cơn đau sẽ nặng hơn khi bạn di chuyển ngón tay cái và cổ tay.

Vị trí đau trong hội chứng De Quervain.

Biến chứng nguy hiểm

Hội chứng Quervain không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của bạn.

Cử động cầm nắm sẽ trở nên khó khăn, cổ tay có thể mất một số chuyển động thường ngày.

Cách chẩn đoán bệnh

Dựa vào triệu chứng lâm sàng tại chỗ

Finkelstein test: thực hiện gấp ngón cái vào trong lòng bàn tay, sau đó nắm các ngón tay trùm lên ngón cái, uốn cổ tay về phía xương trụ. Nếu bệnh nhân thấy đau nhói vùng gân dạng dài và gân duỗi ngắn ngón cái hoặc vị trí gốc ngón cái là nghiệm pháp Finkelstein dương tính.

Ngoài ra, có thể sử dụng siêu âm, thường cho kết quả gân dạng dài và duỗi ngắn dày lên, bao gân dày, có dịch quanh gân.

Các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang thường không có giá trị trong chẩn đoán hội chứng De Quervain, nên thường không được chỉ định.

Lưu ý: làm thêm các xét nghiệm đường máu, chức năng gan thận trước khi dùng thuốc hoặc tiêm corticoid trong bao gân.

Chẩn đoán phân biệt

• Viêm màng hoạt dịch khớp cổ tay
• Chèn ép nhánh nông thần kinh quay
• Viêm bao hoạt dịch gân cơ duỗi cổ tay quay ngắn và dài
• Thoái hóa khớp vùng cổ tay – mỏm trâm quay.

Test Finkelstein giúp chẩn đoán hội chứng De Quervain.

khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Hãy đến gặp bác sĩ khi bạn có một trong có dấu hiệu sau:

• Đau và nhức dọc theo bên cổ tay ở bên ngón tay cái.
• Đau lan vào ngón tay cái hoặc từ cổ tay đến cánh tay dưới (cẳng tay).
• Đau hoặc khó cử động ngón tay cái, đặc biệt là khi nắm hoặc kẹp đồ vật.

Nơi khám bệnh:

• Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM,…
• Khu vực Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Hà Nội,…

Các phương pháp chữa bệnh

Điều trị không dùng thuốc

Cần có thời gian nghỉ ngắn nếu bạn phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại của cổ tay liên tục trong công việc.

Tránh những động tác phải sử dụng cổ tay lặp đi lặp lại như nắm, duỗi, cầm, xoắn… tránh các động tác gây ra đau.

Mang nẹp để bất động cổ tay và ngón cái trong 3-6 tuần ở tư thế cổ tay để nguyên, ngón cái dạng 45 độ so với trục xương quay và gấp 10 độ. Nẹp này cho phép ngón cái nghỉ ngơi, tạo thuận lợi để cải thiện các triệu chứng viêm.

Điều trị dùng thuốc

Thuốc giảm đau acetaminophen

Thuốc kháng viêm không steroid ( NSAIDs) bôi tại chỗ hoặc đường uống : diclofenac, meloxicam, celecoxib, ibuprofen..

Tiêm corticoid tại chỗ vào đường hầm cổ tay khi các biện pháp trên không hiệu quả. Thuốc này có tác dụng giảm viêm tại chỗ và có thể cải thiện triệu chứng ngay lập tức. Tránh tiêm vào mạch máu hoặc vào gân gây đứt gân. Thao tác cần vô trùng, được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa.

Tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng.

Tiêm Corticoid vào bao gân trong điều trị hội chứng De Quervain.

Phương pháp phẫu thuật

Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả, bạn có thể cần đến can thiệp phẫu thuật. Phẫu thuật sẽ giúp người bệnh loại bỏ cơn đau và sưng tấy, đồng thời phục hồi phạm vi cử động cho ngón tay cái và cổ tay.

Bệnh nhân sẽ được gây tê tại chỗ trước khi thực hiện phẫu thuật. Can thiệp phẫu thuật tạo ra nhiều không gian hơn cho gân hoạt động để không cọ xát vào đường hầm nữa.

Các bác sĩ sẽ gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân nếu cần. Một vết cắt nhỏ được tạo ra trong vỏ bọc mà các dây chằng đi qua. Việc cắt vỏ bọc sẽ tạo nhiều chỗ hơn cho các gân trượt dễ dàng hơn.

Tùy vào mức độ bệnh và độ tuổi mà thời gian hồi phục ở mỗi người sẽ khác nhau. Sau phẫu thuật bác sĩ sẽ đưa ra các bài tập tăng cường sức mạnh cho ngón tay cái và cổ tay của người bệnh.

Phẫu thuật giúp phục hồi phạm vi hoạt động của cổ tay và ngón tay cái.

Phòng ngừa hội chứng De Quervain

Tránh các hoạt động bàn tay, cổ tay lặp đi lặp lại trong thời gian dài, đặc biệt các động tác phải thường xuyên gồng ngón tay cái.

Nghỉ ngơi hợp lý.

Thực hiện các bài tập cho gân khớp vùng cổ tay.

Không nên xoa bóp rượu thuốc, dầu nóng vì dễ làm tình trạng viêm nặng thêm.

Không nên nắn bẻ khớp vì sẽ làm tổn thương thêm gân khớp.

Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nhất là phụ nữ khi mang thai, sau sinh.

Bổ sung canxi, dùng sữa và các chế phẩm từ sữa.

Hiện nay, có nhiều ngành nghề đòi hỏi cổ tay hoạt động liên tục nên số người mắc hội chứng De Quervain có xu hướng gia tăng. Hy vọng bài viết sẽ mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn, hãy chia sẻ đến người thân và bạn bè nhé!