Cách điều trị mụn an toàn, hiệu quả bạn nên biết

Mụn là nỗi khiếp sợ của rất nhiều người vì chúng khiến ta cảm thấy tự ti, ngại giao tiếp. Làm thế nào để loại bỏ nỗi sợ này? Hãy cùng Nhà thuốc An Khang tìm hiểu cách trị mụn an toàn, hiệu quả nhé.

Tổng quan về mụn

Mụn là gì?

Mụn là hiện tượng lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, vi khuẩn, tế bào da chết và bụi bẩn. Mặc dù các nốt mụn không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ nhưng chúng gây đau đớn và ảnh hưởng đến thẩm mỹ, có thể để lại sẹo vĩnh viễn.

Mụn là bệnh lý da liễu phổ biến. Mụn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nhiều nhất và nặng nhất là ở tuổi dậy thì do sự thay đổi hormone trong cơ thể. Và mọi nơi trên cơ thể đều có thể mọc mụn nhưng chủ yếu là ở vùng mặt, lưng, ngực, mông, cánh tay trên.

Phân loại mụn

Thông thường, trên da sẽ có sự xuất hiện của nhiều loại mụn cùng lúc thay vì một loại. Mụn đầu đen và mụn đầu trắng là hai loại mụn trứng cá phổ biến nhất.

• Mụn đầu đen, hay mụn trứng cá có nhân trồi lên bề mặt da. Oxy trong không khí (không phải bụi bẩn) làm cho phần đầu của nốt mụn này trở nên thẫm hơn.
• Mụn đầu trắng, hay mụn bọc, hình thành những nốt mụn nhô lên dưới bề mặt da.

Các tổn thương viêm có nhiều khả năng để lại sẹo trên da:

• Các nốt sần: là những mụn nhỏ, đỏ, nổi lên do nang lông bị viêm hoặc nhiễm trùng.
• Mụn mủ: là những mụn nhỏ, đỏ, có mủ ở đầu mụn.
• Nốt: là những cục rắn, thường gây đau này phát triển dưới bề mặt da.
• U nang: là những cục u bên dưới da, có chứa mủ và thường gây đau đớn.

Điều trị mụn

Mụn trứng cá có thể điều trị khỏi hoàn toàn, thời gian điều trị và mức độ để lại sẹo tuỳ thuộc mức độ nghiêm trọng của mụn. Nên điều trị mụn càng sớm thì khả năng gặp phải các vấn đề trên càng ít.

Cần phải xác định được loại mụn và mức độ mụn để tìm các phương pháp điều trị phù hợp.

Thuốc bôi ngoài da

• Retinoids và các loại thuốc giống retinoids: Có tác dụng ngăn chặn sự tắc nghẽn của các nang lông để điều trị mụn trứng cá vừa. Một số chế phẩm trên thị trường: tretinoin (Avita, Retin-A, ..), adapalene (Differin) và tazarotene (Tazorac, Avage, …). Adapalene là hoạt chất có thể được dung nạp tốt nhất. Nên bôi thuốc vào buổi tối 3 lần/ tuần, sau đó khi da đã quen với retinoids có thể sử dụng hằng ngày. Retinoids làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh nắng mặt trời, có thể gây khô da, bong tróc và mẩn đỏ. Không bôi tretinoin cùng benzoyl peroxide.
• Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh là tiêu diệt vi khuẩn P.acnes trên da, giảm sưng đỏ và giảm viêm. Bạn có thể sử dụng cả kháng sinh (vào buổi sáng) và retinoids (vào buổi tối). Thuốc kháng sinh thường được kết hợp với benzoyl peroxide để giảm khả năng kháng kháng sinh như. Thuốc kháng sinh bôi ngoài da không được khuyến khích.
• Axit azelaic và axit salicylic: ​Axit azelaic là một axit tự nhiên được sản xuất ra từ một loại nấm men, có đặc tính kháng khuẩn. Kem hoặc gel axit azelaic 20% có hiệu quả tương đương với các phương pháp điều trị mụn thông thường khi sử dụng 2 lần/ngày. Tác dụng phụ là mẩn đỏ da và kích ứng da nhẹ.
• Dapsone: ​Dapsone (Aczone) gel 5% sử dụng hai lần/ngày, được khuyên dùng cho mụn trứng cá viêm, đặc biệt là ở phụ nữ bị mụn trứng cá. Tác dụng phụ của dapsone là mẩn đỏ và khô da.

Thuốc uống

• Thuốc kháng sinh: ​Dùng cho mụn trứng cá mức độ trung bình đến nặng. Thông thường, lựa chọn phổ biến để điều trị mụn trứng cá là tetracycline (minocycline, doxycycline) hoặc macrolide (erythromycin, azithromycin). Sử dụng trong thời gian ngắn nhất có thể để hạn chế kháng kháng sinh, nên kết hợp với các loại thuốc khác như benzoyl peroxide.
• Thuốc tránh thai phối hợp: Là những sản phẩm kết hợp progestin và estrogen, có bốn loại được FDA chấp thuận để điều trị mụn trứng cá ở những phụ nữ: Ortho Tri-Cyclen 21, Yaz, … . Cần sử dụng thêm các loại thuốc trị mụn khác để có thể đạt hiệu quả tốt nhất. Các tác dụng phụ là tăng cân, căng tức ngực và buồn nôn. Và khả năng tăng nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư cổ tử cung.
• Các tác nhân chống androgen: ​Cơ chế hoạt động là ngăn chặn tác động của nội tiết tố androgen lên các tuyến sản xuất dầu.Tác dụng phụ có thể gặp là căng ngực và đau bụng kinh.
• Isotretinoin: ​Isotretinoin (Amnesteem, Claravis, …) là một dẫn xuất của vitamin A, được kê đơn cho trường hợp mụn trứng cá mức độ vừa hoặc nặng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Các tác dụng phụ tiềm ẩn: bệnh viêm ruột, trầm cảm và dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Cần có sự theo dõi của các bác sĩ để tránh tác dụng phụ nghiêm trọng.

Sử dụng thuốc để trị mụn

Các liệu pháp trị mụn

Đối với một số người, các liệu pháp trị mụn có thể rất hữu ích. Các liệu pháp này có thể dùng riêng biệt hoặc kết hợp với dùng thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất trong quá trình điều trị.

• Liệu pháp ánh sáng: Là sử dụng thuốc và ánh sáng đặc biệt hoặc tia laser để giảm sản xuất dầu và vi khuẩn. Các phương pháp điều trị bằng laser khác cũng có thể giúp cải thiện mụn và sẹo.
• Liệu pháp hóa học: Phương pháp điều trị này sẽ sử dụng các chất hóa học như axit salycilic, axit glycolic hoặc axit retinoic để loại bỏ các tế bào biểu bì trên cùng của da đã tổn thương. Lột da bằng chất hoá học có thể cải thiện tình trạng sẹo mụn nhẹ.
• Nặn mụn: Sử dụng các công cụ chuyên dụng loại bỏ mụn đầu trắng và mụn đầu đen (mụn trứng cá) hoặc mụn nang chưa được loại bỏ bằng thuốc bôi ngoài da. Làn da của bạn sẽ được cải thiện tạm thời, nhưng nó cũng có thể gây ra sẹo.
• Tiêm steroid: Cortisone thường được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị mụn trứng cá khác, đặc biệt đối với mụn trứng cá có u nang lớn. Có thể gặp các tác dụng phụ như mỏng da và đổi màu ở vùng da được điều trị.

Phòng ngừa mụn

Không phải trong giai đoạn nào cũng có thể ngăn ngừa hoàn toàn được mụn trứng cá, nhưng có thể giảm được nguy cơ nổi mụn một cách từ từ.

Bạn có thể dùng các cách sau để ngăn ngừa mụn:

• Rửa mặt hằng ngày bằng sữa rửa mặt không chứa dầu.
• Sử dụng các sản phẩm gốc nước hoặc các sản phẩm có nhãn “không gây dị ứng” – giảm khả năng làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Không nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc da và trang điểm có chứa dầu.
• Luôn tẩy trang và làm sạch da trước khi ngủ.
• Tránh đội mũ, băng đô bó sát đầu và quần áo bó ở những khu vực dễ nổi mụn.
• Thay vỏ ga gối thường xuyên.
• Ăn uống đầy đủ, cân bằng và luôn uống đủ nước.
• Duy trì lối sống tích cực, giảm thiểu căng thẳng.

Trị mụn trứng cá cần thời gian để da phục hồi và chữa lành, xác định đúng tình trạng da để lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp với da để đạt hiệu quả mong muốn, giảm thời gian điều trị, và tránh để lại sẹo. Hãy quan tâm và hiểu làn da nhiều hơn nhé!

Nguồn: Healthline, Mayoclinic, Journal of the American Academy of Dermatology