Cách chọn bạc hà, cách phân biệt bạc hà và húng lủi

Bạc hà, húng lủi hay húng tây (basil) là những rau gia vị có vẻ ngoài khá giống nhau. Trong đó có bạc hà và húng lủi thường được nhiều người cho rằng là cùng một loại, điều này không hoàn toàn đúng, vì chúng chỉ cùng họ với nhau mà thôi. Hãy cùng tìm hiểu về  loại rau này và cách phân biệt nhé!

Cây bạc hà là gì?

Cây bạc hà là gì?

Bạc hà là một loại cây thân thảo, cao khoảng 60-80cm, có tên khoa học là Mentha Arvensis, tên tiếng Anh là mint. Cây bạc hà thân hình vuông, màu xanh hoặc tím nhạt.

Bạc hà có vị cay, mát và có chứa tinh dầu Menthol, thường được ứng dụng làm hương trong thực phẩm. Trong bạc hà chứa rất nhiều tinh dầu, hầu hết là menthol và menthone. Mỗi loại bạc hà sẽ có mỗi hoạt chất cay khác nhau.

Công dụng của bạc hà?

Bạc hà có rất nhiều công dụng tuyệt vời như: Thải độc cơ thể, làm đẹp da, giảm cân, làm gia vị trong các món ăn, món bánh và thức uống, làm nước detox, chữa đau dạ dày, chữa ho, xua đuổi côn trùng.

Theo trang thaythuocvietnam.vn – trang tin tri thức sức khỏe và cung cấp kiến thức y khoa của Hội Nội khoa Việt Nam, cho biết nhờ hàm lượng tinh dầu chứa từ 1-3% gồm menthol, limonene, pulegon,…. nên có những công dụng dưới đây:

Trên thực nghiệm

Công dụng của bạc hà trên thực nghiệm

Khi sử dụng rau húng bạc hà với liều nhỏ, bạn sẽ cảm thấy hưng phấn, mạch máu được giãn nở, mồ hôi được bài tiết nhiều hơn và thân nhiệt hạ xuống. Nếu sử dụng bạc hà với liều lớn thì bạn sẽ cảm giác tủy được kích thích, phản xạ vận động bị tê liệt.

Bạc hà còn có tác dụng trên đoạn rễ thần kinh bị tê đau, nó còn giúp gây tê cục bộ. Bạc hà ức chế được rất nhiều chủng vi khuẩn như Pseudomonas Aeruginosa, Escherichia Coli, Staphylococcus Aureus,… và ức chế một số loại nấm như: A.Niger, Candida albicans,…

Theo Y học cổ truyền

Công dụng của bạc hà theo Y học cổ truyền

Cây bạc hà có nhiều tác dụng như: Kích thích tuyến mồ hôi hoạt động, giảm đau, kích thích hệ tiêu hóa và giải độc vô cùng hiệu quả. Bạc hà tăng tiết mật, chỉ tả, thúc ban sởi mọc. Bạc hà thường được dùng để trị ho, cảm mạo.

Chữa chứng khó tiêu và đầy hơi

Thông tin từ Trung tâm Y tế Đại học Maryland (UMM) đã nghiên cứu rằng các hoạt chất trong bạc hà có khả năng xoa dịu cơ bụng và làm tăng tốc độ lưu thông của dịch mật giúp tăng cường và đẩy nhanh tốc độ tiêu hóa, cải thiện các triệu chứng cho người bị khó tiêu. Ngoài ra, chúng cũng có tác dụng giúp làm giảm đau và dịu bớt cơn khó chịu do đầy hơi và chướng bụng.

Một ấm trà bạc hà nóng tự làm tại nhà chính là một liều thuốc thiên nhiên hiệu quả để trị chứng đầy hơi đấy!

• Cách trị chứng khó tiêu ở trẻ

Giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (gọi tắt là IBS)

Các nghiên cứu đã nhận thấy rằng dầu bạc hà mang lại hiệu quả điều trị đối với những người thường trải qua các cơn đau hoặc khó chịu ở bụng do hội chứng ruột kích thích gây ra. Trong một thử nghiệm lâm sàng, 75% bệnh nhân mắc hội chứng IBS được cho uống viên nang dầu bạc hà (dạng tan trong ruột) 2 lần mỗi ngày trong vòng 4 tuần. Kết quả cho thấy có sự cải thiện tình trạng bệnh đáng kể – giảm bớt tối thiểu 50% tổng thể các triệu chứng của bệnh IBS.

Cây bạc hà có nhiều công dụng

Ngăn ngừa loét dạ dày

Trong một nghiên cứu ở động vật, menthol đã được chứng minh hiệu quả giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các ảnh hưởng tiêu cực của indomethacin và ethanol. Do đó, nó đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp ngăn ngừa bệnh loét dạ dày do uống nhiều rượu bia hoặc thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau và các tác nhân khác gây ra.

Làm dịu kích ứng, giảm nổi mẩn đỏ ngứa trên da

Tinh dầu chiết xuất từ cây bạc hà được sử dụng rộng rãi để làm dịu kích ứng và khắc phục tình trạng nổi mẩn đỏ ngứa trên da. Tuy nhiên bạn cần pha loãng nó với một số loại tinh dầu nền như dầu dừa hay dầu ô liu trước khi bôi lên da.

Lưu ý: Trước khi áp dụng trên diện rộng, hãy thoa một ít tinh dầu ra cổ tay để chắc chắn rằng bạn không bị dị ứng với tinh dầu bạc hà.

Chữa cảm lạnh, cảm cúm

Cây bạc hà có tác dụng làm co các màng sưng trong mũi, qua đó cải thiện các triệu chứng nghẹt mũi, khó thở do cảm lạnh, cảm cúm gây ra. Bên cạnh đó, methol – thành phần hóa học chính của lá bạc hà còn giúp kháng khuẩn, làm lỏng dịch nhầy trong phổi, giảm ho.

Một số công dụng của bạc hà

Giảm căng thẳng, đau đầu

Một số bằng chứng cho thấy dầu bạc hà có tác dụng giảm đau tương tự như các thuốc Tylenol hoặc Paracetamol. Nó giúp làm giảm triệu chứng đau đầu do stress khi được thoa lên trán kết hợp với massage. Bên cạnh đó, bạn có thể đưa lọ tinh dầu bạc hà lại gần mũi và hít thật sâu để xoa dịu thần kinh.

Bảo vệ sức khỏe răng miệng

Nhờ có đặc tính kháng nấm, diệt khuẩn mà bạc hà có thể hữu ích cho người bị sâu răng, hôi miệng, nhiễm trùng nướu…

Lưu ý: Bạn có thể pha 2 -3 giọt tinh dầu vào trong ly nước ấm. Dùng nước này súc miệng mỗi ngày từ 2 đến 3 lần sẽ giảm các bệnh răng miệng.

Giảm buồn nôn và nôn sau hóa trị ung thư

Buồn nôn và ói mửa là một trong những tác dụng phụ mà hầu hết bệnh nhân được hóa trị phải đối mặt. Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí E-cancer medical science cho thấy việc hít tinh dầu bạc hà có thể giúp người bệnh giảm bớt triệu chứng khó chịu này.

Cây bạc hà thúc đẩy chữa lành vết thương

Tinh dầu trong vị thuốc bạc hà đã được chứng minh là có tác dụng chống lại 4 chủng vi khuẩn khác nhau, trong đó có một loại đã kháng lại kháng sinh. Ngoài ra, nó còn kích thích các nguyên bào sợi phát triển thúc đẩy tổn thương nhanh được chữa lành.

Cách chọn bạc hà tươi ngon

Cách chọn lá bạc hà tươi

Bạc nên chọn những lá màu xanh tươi, không bị úng, dập. Bạn cần phân biệt lá bạc hà với húng lủi để tránh mua nhầm nhé. Bạn có thể mua lá bạc hà tươi ở các cửa hàng bán đồ nhập khẩu.

Cách chọn lá bạc hà tươi

Cách chọn lá bạc hà sấy khô

Nếu không mua được lá bạc hà tươi, bạn có thể mua bạc hà đã sấy khô. Bạn nên chọn những thương hiệu uy tín, chọn sản phẩm có xuất xứ rõ ràng, còn hạn sử dụng.

Cách chọn lá bạc hà tươi

Bạc hà có những loại nào? Cách phân biệt và tác dụng của chúng như thế nào?

Cây bạc hà có rất nhiều loại với nhiều hình dáng, kích thước, màu sắc và ngay cả mùi hương cũng khác nhau. Một số loại bạc hà phổ biến phải kể đến như:

Peppermint (Mentha Piperita)

Peppermint (Mentha Piperita)

Bạc hà này thường được gọi là bạc hà u, tinh dầu của nó có tên là peppermint oil. Loại này có đặc điểm là có hình răng cưa và mùi thơm cổ điển nên thường được dùng làm sinh tố, kẹo singum, làm thuốc chữa bệnh,…

Pennyroyal mint (Mentha Pulegium)

Pennyroyal mint (Mentha Pulegium)

Bạc hà hăng cho tinh dầu “pennyroyal oil” với mùi thơm nồng, lá hình răng cưa. Loại bạc hà này được dùng trong thuốc bổ giúp tiêu hóa, thuốc chữa đau đầu, các bệnh nhiễm trùng hô hấp,…

Ginger mint (Mentha Gentiles)

Ginger mint (Mentha Gentiles)

Bạc hà gừng lai giữ bạc hà Mentha Arvensis và Mentha Spicata, được sử dụng như loài thảo dược, dùng trong nấu ăn và dùng đuổi côn trùng cực tốt.

Chocolate mint (Mentha x piperita)

Chocolate mint (Mentha x piperita)

Loại này có lá hình trứng, thường được dùng để làm bánh, pha trà, làm sinh tố do có mùi thơm dễ chịu vô cùng.

Catmint (Nepeta Mussinii)

Catmint (Nepeta Mussinii)

Loại này có tinh dầu bạc hà thơm và thư giãn vô cùng. Loài mèo cũng rất thích mùi hương của cây bạc hà này đấy nhé.

Mentha Longifolia

Mentha Longifolia

Loại này có lá màu xanh đậm và hình răng cưa, cao từ 50-100cm và sở hữu mùi hương vô cùng tinh tế.

Ngoài ra còn một số loại bạc hà khác như Apple Mint, Spearmint, Mentha Arvensis, Catnip,…

Một số loại bạc hà khác như Apple Mint, Spearmint, Mentha Arvensis, Catnip,…

Bạc hà và húng lủi có phải là cùng một loại cây?

Bạc hà và húng lủi là hai loại cây khác nhau, nhưng chúng đều thuộc chi Bạc hà (danh pháp Mentha), họ Hoa môi (Lamiaceae).

Cây bạc hà có tên khoa học là Mentha avensis, còn húng lủi có tên khoa học là Mentha Aquatica. Hai loại rau này tuy có đặc điểm bên ngoài khá giống nhau nhưng có công dụng và mùi vị hoàn toàn khác nhau.

Cách phân biệt bạc hà và húng lủi

Nhận biết dựa vào hình dạng cây

Nhận biết dựa vào hình dạng cây

Bạc hà có thân cao 60 – 80 cm, thân thẳng đứng, thân vuông, có lông ngắn mọc quanh thân. Còn húng lủi mọc hoang dã, có sức sống khỏe, có rễ chùm mọc dưới đất hoặc ngang thân.

Nhận biết dựa vào hình lá cây

Nhận biết dựa vào hình lá cây

Cây bạc hà có lá mọc đối xứng, hình thon dài, dài 3 – 5 cm, rộng 2 – 3 cm, cuống dài 0,5 – 1 cm, mép lá có răng cưa, trên lá có lông tơ nhỏ. Ngoài ra có hoa mọc từ nách lá, màu trắng, tím hoặc hồng nhạt, cánh hoa hình môi.

Còn húng lủi có lá nhỏ hơn bạc hà, thuôn dài, mép lá có răng cưa.

Nhận biết bằng mùi vị

Bạc hà có mùi thơm mát, vị cay the, mát lạnh, có mùi giống Sing Gum Double Mint mà ta thường ăn. Còn húng lủi có mùi hương nhẹ, vị cay nhẹ chứ không the cay mạnh đặc sắc như bạc hà.

Những lưu ý khi sử dụng bạc hà

• Mặc dù bạc hà rất thơm, rất tốt nhưng bạn chỉ nên sử dụng tối đa 0,4ml/ngày. Nếu dùng nhiều, rất có thể bạn sẽ bị dị ứng phát ban, chóng mặt thậm chí co giật.

• Trẻ sơ sinh không được sử dụng bạc hà vì có thể khó hô hấp.

• Khi bạn có dấu hiệu nổi mụn nước trong miệng và mũi, rất có thể bạn bị dị ứng bạc hà.

• Khi sử dụng thuốc như cyclosporine, thuốc kháng acid thì không nên sử dụng bạc hà vì có thể gây tương tác. Người mắc bệnh tim cũng hạn chế không dùng bạc hà vì có thể chậm nhịp tim. Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng không nên dùng bạc hà.

Những lưu ý khi sử dụng bạc hà

Một số cách chữa bệnh bằng bạc hà

Một số cách chữa bệnh bằng bạc hà

Làm sạch xoang mũi với bạc hà

Vì trong bạc hà có chứa nhiều hợp chất chống viêm rosmarinic acid – có tác dụng hỗ trợ điều trị hen suyễn và các chứng dị ứng do nhiễm trùng nấm. Chỉ cần vài giọt tinh dầu bạc hà hoặc lá bạc hà tươi pha với nước sôi và xông hơi trực tiếp sẽ giúp làm sạch và thông xoang mũi.

Bạc hà chống say xe

Bạc hà giúp chống say xe hiệu quả, bằng cách cho 3 – 4 giọt tinh dầu bạc hà vào khăn tay để hít. Uống một ly trà bạc hà nóng để tránh cảm giác buồn nôn.

Bạc hà giúp xua đuổi côn trùng

Trồng cây bạc hà trong nhà hoặc pha loãng tinh dầu bạc hà với nước để phun cũng giúp xua đuổi côn trùng hiệu quả. Cho vài giọt tinh dầu bạc hà vào máy xông hơi để khử sạch mùi hôi.

Trị hôi miệng bằng bạc hà

Dùng 1 nắm lá bạc hà rửa sạch rồi nhai trực tiếp trong vài phút sau đó nhổ bỏ, sau đó súc miệng lại bằng nước sạch hoặc uống 1 ly trà bạc hà sau khi ăn. Hương bạc hà thơm mát sẽ đọng lại trong khoang miệng giúp sát khuẩn và khử đi mùi hôi miệng hiệu quả.

Bạc hà giúp giảm căng thẳng

Một nghiên cứu cho thấy, tinh dầu bạc hà có mùi cay nồng và hương thơm mạnh mẽ, có thể giúp giảm đau và làm dịu căng thẳng, giảm stress. Do đó, uống một ly trà bạc hà vào ban đêm sẽ làm bạn dễ ngủ và giảm đau đầu do stress.

Bạc hà là một nguyên liệu vô cùng phổ biến mà chúng ta có thể bắt gặp mỗi ngày. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn về cây bạc hà và có thể thường xuyên sử dụng chúng hơn nhé!

Pgdphurieng.edu.vn