Bí ẩn công nghệ vũ khí ‘đáng sợ’ giúp Vua Quang Trung ‘diệt vài vạn địch’ trong một trận

Vua Quang Trung được xem là một trong những thiên tài quân sự lỗi lạc trong lịch sử Việt Nam. Ông nổi tiếng với chiến thuật đánh nhanh như vũ bão khiến quân địch không kịp trở tay và là chuyên gia về công nghệ vũ khí.

Trong cuộc đời cầm quân của mình, vua Quang Trung hiếm khi phải chịu thất bại. Trong đó, chiến dịch Đại phá 29 vạn quân Thanh được xem là chiến thằng tiêu biểu nhất của ông. Trong chiến dịch này, vua Quang Trung được cho là đã áp dụng chiến lược tấn công thần tốc kết hợp sức mạnh của công nghệ vũ khí có sức hủy diệt mạnh rất đáng sợ

Theo các tài liệu nghiên cứu, Vua Quang Trung được cho là người tiên phong trong sử dụng hỏa lực thay vì gươm giáo như chiến tranh trung đại. Hỏa cầu và hỏa hổ được cho là hai thứ vũ khí chiến lược giúp vua Quang Trung đánh bại kẻ địch.

Trong một số phân tích khoa học gần đây được đưa ra bởi kỹ sư Vũ Đình Thanh người có kinh nghiệm trong lĩnh vực vũ khí, ông cho rằng, vũ khí của Vua Quang Trung đi trước thời đại rất nhiều nhờ sử dụng phốt pho trắng.

Phốt pho trắng là loại hóa chất không xa lạ trong chiến tranh hiện đại. Nó từng được sử dụng để chế tạo bom Napaln – loại bom cháy tàn nhẫn đã bị cấm sử dụng vì tính vô nhân đạo của nó. Năm 1977, Công ước Geneva về bảo vệ các nạn nhân chiến tranh năm chính thức cấm những vũ khí “gây thương vong hoặc đau đớn không cần thiết”, trong đó có phốt-pho trắng.

Phốt pho trắng có khả năng phản ứng tác dụng trực tiếp với oxy trong không khí ở nhiệt độ 30 độ C. Khi kết hợp với các loại chất cháy khác và đốt có chủ đích, phốt pho trắng có thể cháy và giải phóng nhiệt độ tới 2000 độ C có thể gây ra vết bỏng nặng tới xương. Ngoài ra, khi cháy phốt pho trắng trường gây hiệu ứng hút sạch oxi trên diện rộng và có thể gây ra ngạt khí. 

Theo kỹ sư Vũ Đình Thanh hỏa cầu và hỏa hổ của vua Quang Trung được cho là có thành phần chứa ‘phốt pho trắng’. Khi vào trận quân Tây Sơn sẽ ném hỏa cầu vào phía địch và dùng hỏa hổ phun lửa.

Sách Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ mô tả: “Hỏa đồng còn có tên là hỏa hổ, có bầu lớn dài chừng một thước, khi lâm trận phun lửa, trong ống tống nhựa thông ra, trúng phải đâu, lập tức bốc cháy…”. “vì lửa cháy dữ dội, nên gọi là hỏa hổ”. Sử sách thời Nguyễn thường gọi hỏa hổ là hỏa phún đồng.

Bằng chứng của hai thứ vũ khí phốt pho trắng này có thật là Khi quân Thanh tràn vào nước ta, Tổng chỉ huy là Tôn Sỹ Nghị đã đưa ra quân lệnh số 5 nói rằng. “Một loại vũ khí đặc biệt của người An Nam là hỏa cẩu. Đó là khối kim khí rỗng ruột nhét đầy thuốc súng, miếng sắt cùng lưu huỳnh, trên đầu có ngòi. Lính của chúng sẽ đốt ngòi nổ và ném về phía ta, nếu thấy hỏa cẩu thì chỉ cần né tránh là không việc gì cả”.

Một vấn đề của Phốt pho trắng là nó không thể bảo quản khô và tiếp xúc trực tiếp với không khí. Nó phải được ngâm trong nước mới đảm bảo được sự an toàn. Quân đội của Vua Quang Trung nổi tiếng với hình ảnh khi hành quân, hai chiến sĩ Tây Sơn có gánh một thuyền nhỏ. Đây được cho chính là cách để vận chuyển phốt pho trắng đặt chìm dưới nước để không gây phát nổ.

Mặc dù vậy trên đây chỉ là một giả thuyết về công nghệ vũ khí của vua Quang Trung. Nhưng trong chính sử như sách Hoàng Lê Nhất Thống Chí của Ngô Gia Văn Phái đều khẳng định vua Quang Trung có chiến thuật dùng hỏa lực đột kích rất mạnh mẽ. Điều này chắc chắn cho thấy vua Quang Trung sở hữu công nghệ vũ khí rất mạnh vào thời điểm đó.