Bão Freddy ở giữa Mozambique và Madagascar trong ảnh chụp từ vệ tinh NOAA-20. Ảnh: Đài quan sát Trái Đất NASA
Cơn bão siêu mạnh mang tên Freddy nhiều khả năng phá vỡ một số kỷ lục từ khi hình thành vào đầu tháng 2/2023. Bão nhiệt đới này di chuyển qua Ấn Độ Dương và đổ bộ vào đất liền 3 lần riêng biệt. Đây có thể là cơn bão kéo dài và mang năng lượng cao nhất từng được ghi nhận. Freddy được đặt tên lần đầu tiên vào ngày 6/2 sau khi hình thành ngoài khơi phía bắc Australia. Từ sau đó, cơn bão di chuyển hơn 8.000 km qua phía nam Ấn Độ Dương tới đông nam châu Phi, nơi nó có vẻ đang suy yếu dần, theo Hiệp hội Khí tượng học Thế giới (WMA).
Phá hủy cơ sở hạ tầng trên các đảo Mauritius và Réunion, Freddy đổ bộ vào bờ lần đầu tiên hôm 21/2, tàn phá quốc đảo Madagascar. Từ đó, cơn bão tràn vào bờ ở Mozambique hôm 23/2 trước khi rút ra biển. Nó suýt tiến vào Madagascar lần nữa trước khi chuyển hướng và đổ bộ Mozambique lần thứ hai hôm 11/3, cùng với Malawi và Zimbabwe. Ít nhất 148 người thiệt mạng do bão Freddy và 19 người mất tích, số ca tử vong nhiều khả năng tiếp tục gia tăng, theo Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc (OCHA).
Cơn bão trút lượng mưa khổng lồ xuống đất liền, dẫn tới nhiều vụ sạt lở và ngập lụt, khiến hàng chục nghìn người mất nhà ở và dịch tả ở Malawi càng thêm nghiêm trọng. Miền nam Mozambique nhận lượng mưa cao hơn gấp đôi hàng năm trong thời gian bão Freddy đổ bộ. Malawi cũng nhận khoảng 0,5 m mưa chỉ trong 72 giờ, theo WMA. Cơn bão hiện nay đã rút ra biển và dự kiến sẽ tiêu tan.
Dù vẫn cần xác nhận bằng dữ liệu bão, Freddy nhiều khả năng là cơn bão nhiệt đới tồn tại lâu nhất trong lịch sử, kéo dài ít nhất 35 ngày. Kỷ lục trước đó thuộc về bão John, hoạt động trên Thái Bình Dương suốt 31 ngày vào năm 1994.
Freddy cũng giải phóng năng lượng đáng kinh ngạc trong suốt thời gian hoành hành. Các nhà khoa học đo bằng chỉ số năng lượng xoáy thuận tích lũy (ACE), chỉ số theo dõi dữ liệu tốc độ gió theo thời gian. Hôm 23/2, Freddy có chỉ số ACE là 66, biến nó thành cơn bão mạnh nhất từng được ghi nhận ở Nam bán cầu, theo Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA). Vào ngày 12/3 Freddy có chỉ số ACE là 86. Nếu được xác nhận, nó sẽ là bão nhiệt đới có năng lượng cao nhất trên Trái Đất. Kỷ lục hiện nay thuộc về bão Ioke năm 2006, với chỉ số ACE là 85,2.
Freddy kéo dài lâu như vậy là vì nó đã trải qua vài đợt mạnh lên, do thời tiết xung quanh làm tăng tốc độ gió sau khi bão yếu đi. Freddy đã trải qua ít nhất 4 lần mạnh lên, nhiều nhất đối với một cơn bão nhiệt đới, theo NOAA. Các chuyên gia sẽ cần nghiên cứu sâu hơn để xác định tại sao điều này xảy ra.
Những chuyên gia của NOAA cũng cho rằng La Niña, hiện tượng khí quyển làm mát các khu vực rộng lớn trên đại dương, có thể là một nguyên nhân. Hai cơn bão gần nhất cũng có đường đi giống Freddy trên Ấn Độ Dương, diễn ra vào năm 2000, khi có một đợt La Niña kéo dài 3 năm liên tiếp. Đợt La Niña hiện nay cũng đang ở năm thứ 3. Nhóm chuyên gia nghi ngờ biến đổi khí hậu do con người gây ra góp phần tăng cường sức mạnh cơn bão, dù còn quá sớm để giải thích chính xác, theo WMA.
An Khang (Theo Live Science)
Nguồn Bài Viết: https://vnexpress.net/bao-freddy-co-the-lap-ky-luc-keo-dai-nhat-trong-lich-su-4581851.html
