4 nguyên nhân ù tai thường gặp và cách phòng ngừa bệnh ù tai

Ù tai là triệu chứng mà rất nhiều người gặp phải. Nguyên nhân là do đâu và phòng ngừa như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc An Khang tìm hiểu về những nguyên nhân gây ù tai và có cách phòng ngừa phù hợp.

Khiếm thính

Khi tai nhận được sóng âm thanh từ môi trường thì những tế bào lông nhỏ, mỏng manh ở tai trong (ốc tai) di chuyển kích thích các tín hiệu thần kinh từ tai đến não của (dây thần kinh thính giác). Bộ não sẽ chuyển những tín hiệu này thành âm thanh.

Ở người cao tuổi hoặc những người thường xuyên tiếp xúc với âm thanh lớn thì những sợi lông ở tai trong bị cong hoặc gãy có thể làm các xung thần kinh ngẫu nhiên, có sai sót truyền đến não, gây ra chứng ù tai.

Nhiễm trùng tai hoặc tắc nghẽn ống tai

Các chất lỏng, ráy tai, bụi bẩn hoặc các vật thể lạ tích tụ trong ống tai có thể làm nhiễm trùng tai gây viêm sưng, làm tắc nghẽn ống tai. Điều này khiến cho áp suất trong tai của bạn thay đổi gây ra chứng ù tai.

Với nguyên nhân này, các bạn cũng hoàn toàn có thể ngăn ngừa bằng cách vệ sinh tai thường xuyên bằng các dung dịch rửa tai chuyên dụng.

Ráy tai hay các dịch lỏng và bụi bẩn có thể làm tắc nghẽn ống tai

Chấn thương đầu hoặc cổ

Những chấn thương ở đầu hoặc cổ có thể gây ra các ảnh hưởng đến tai trong, dây thần kinh thính giác hoặc chức năng não liên quan đến thính giác. Thường chỉ gây ù tai ở một bên.

Khả năng thính giác có thể bị ảnh hưởng sau chấn thương đầu hoặc cổ

Một số loại thuốc gây ù tai

Một số loại thuốc có thể làm xuất hiện hoặc làm trầm trọng chứng ù tai. Nói chung, liều lượng thuốc sử dụng càng cao thì chứng ù tai càng nặng hơn. Chứng ù tai sẽ biến mất khi bạn ngừng sử dụng các loại thuốc này.

Các loại thuốc gây ù tai bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và một số loại thuốc kháng sinh, thuốc nước (thuốc lợi tiểu), thuốc trị sốt rét, thuốc điều trị ung thư và thuốc chống trầm cảm.

Các nguyên nhân ít phổ biến khác

Các nguyên nhân gây ù tai ít phổ biến hơn bao gồm các vấn đề về tai khác, các vấn đề sức khỏe mãn tính và chấn thương ảnh hưởng đến các dây thần kinh trong tai hoặc trung tâm thính giác ở não.

• Bệnh Meniere: Ù tai có thể là dấu hiệu ban đầu của bệnh Meniere – một bệnh lý rối loạn thính lực xảy ra do áp suất chất lỏng tai trong tăng bất thường.
• Rối loạn chức năng ống Eustachian: Ống Eustachian là ống nối tai giữa với cổ họng trên của bạn luôn mở chỉ đóng lại khi nhai, nuốt, cho phép không khí đi vào tai giữa và chất nhầy thoát được ra ngoài. Khi ống Eustachian bị tắc, hoặc niêm mạc ống bị sưng viêm hoặc ống mở không hết có thể làm thính lực suy giảm, có cảm giác ù tai.
• Thay đổi xương tai: Sự phát triển bất thường của xương gây cứng xương trong tai giữa (xơ cứng tai) có thể ảnh hưởng đến thính lực và gây ù tai. Tình trạng này có xu hướng di truyền.
• Co thắt cơ ở tai trong: Các cơ ở tai trong có thể co thắt dẫn đến ù tai, giảm thính lực và cảm giác đầy tai. Điều này đôi khi xảy ra mà không lý giải được, nhưng cũng có thể do các bệnh thần kinh, bao gồm cả bệnh đa xơ cứng gây ra.
• Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ): Các vấn đề với TMJ, khớp ở mỗi bên đầu phía trước tai của bạn, nơi xương hàm dưới tiếp xúc với hộp sọ, có thể gây ra ù tai.
• U thần kinh âm thanh hoặc các khối u khác ở đầu và cổ: U thần kinh âm thanh là một khối u lành tính không phải ung thư, phát triển trên dây thần kinh sọ từ não đến tai trong và kiểm soát sự cân bằng và thính giác. Các khối u ở đầu, cổ hoặc não khác cũng có thể gây ù tai.
• Rối loạn mạch máu: Xơ vữa động mạch, huyết áp cao, mạch máu gấp khúc hoặc dị dạng làm cho máu di chuyển qua các tĩnh mạch và động mạch với nhiều áp lực hơn. Những thay đổi về lưu lượng máu này có thể gây ra ù tai hoặc làm cho chứng ù tai dễ nhận thấy hơn.
• Các bệnh mạn tính khác: Các bệnh tiểu đường, bệnh về tuyến giáp, chứng đau nửa đầu, thiếu máu và các rối loạn tự miễn dịch (viêm khớp dạng thấp, lupus) đều có liên quan đến chứng ù tai.

Ù tai – dấu hiệu không thể coi thường

Phòng ngừa bệnh ù tai

Trong nhiều trường hợp, ù tai là một triệu chứng bệnh không thể ngăn chặn được. Tuy nhiên, một số biện pháp bảo vệ sức khỏe thính giác có thể giúp ngăn ngừa ù tai có thể được kể đến như:

• Sử dụng thiết bị bảo vệ thính giác: Hãy hạn chế tiếp xúc với âm thanh có tần số lớn vì việc tiếp xúc với âm thanh lớn trong thời gian dài có thể làm tổn thương các dây thần kinh trong tai, làm suy giảm thính lực và ù tai. Trong trường hợp không thể tránh được âm thanh lớn, hãy sử dụng thiết bị bảo vệ thính giác.
• Giảm âm lượng: Tiếp xúc lâu với âm thanh khuếch đại mà không có thiết bị bảo vệ tai hoặc nghe nhạc với âm lượng quá lớn qua tai nghe có thể gây giảm thính lực và ù tai.
• Chăm sóc sức khỏe tim mạch: Tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh tim mạch có thể giúp ngăn ngừa chứng ù tai.
• Hạn chế rượu, caffeine và nicotine: Khi sử dụng quá mức có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu và góp phần gây ra chứng ù tai.

Sử dụng các thiết bị bảo vệ thính giác trong môi trường có âm thanh lớn

Khi nào gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Đối với một số người, ù tai chỉ xảy ra trong thời gian ngắn và không tái lại. Nhưng với một số người khác, ù tai khiến cho những công việc, cuộc sống hằng ngày của họ bị gián đoạn. Đến khám bác sĩ nếu:

• Bạn bị ù tai khi nhiễm trùng đường hô hấp trên và tình trạng ù tai không có sự cải thiện trong một tuần sau đó.
• Đặc biệt trong các trường hợp: Giảm thính lực hoặc ù tai kèm theo chóng mặt, lo lắng hoặc trầm cảm do chứng ù tai.

Đến gặp bác sĩ nếu ù tai gây cho bạn khó chịu

Chẩn đoán bệnh ù tai

Thông thường, để chẩn đoán chứng ù tai các bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng của bạn. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng sẽ xác định xem liệu chứng ù tai của bạn có phải là do một tình trạng tiềm ẩn khác gây ra hay không. Trong một vài trường hợp không thể xác định rõ nguyên nhân gây ù tai.

Để giúp xác định nguyên nhân của chứng ù tai, bác sĩ có thể sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh và kiểm tra tai, đầu và cổ. Các bài kiểm tra thông thường bao gồm:

• Kiểm tra thính giác (thính học): Trong quá trình thử nghiệm, bạn sẽ ngồi trong phòng cách âm với tai nghe truyền âm thanh cụ thể vào từng tai một. Những âm thanh mà bạn nghe được và kết quả sẽ được so sánh với kết quả tiêu chuẩn ở độ tuổi của bạn. Từ đó có thể loại trừ hoặc xác định các nguyên nhân có thể dẫn đến ù tai.
• Sự chuyển động: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn cử động mắt, siết chặt hàm hoặc cử động cổ, cánh tay và chân. Nếu các cử động làm chứng ù tai của bạn thay đổi hoặc trầm trọng hơn, đó có thể là chứng rối loạn tiềm ẩn cần điều trị.
• Các xét nghiệm hình ảnh: Tùy vào từng nguyên nhân nghi ngờ gây ra chứng ù tai, bác sĩ có thể chỉ định làm các xét nghiệm hình ảnh như chụp CT hoặc MRI.
• Xét nghiệm: Kiểm tra tình trạng thiếu máu, các vấn đề về tuyến giáp, tim hoặc thiếu hụt vitamin.

Cố gắng hết sức để mô tả cho bác sĩ loại tiếng ồn ù tai mà bạn nghe thấy. Những âm thanh bạn nghe có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân tiềm ẩn.

• Nhấp chuột: Loại âm thanh này cho thấy rằng các cơn co thắt cơ trong và xung quanh tai có thể là nguyên nhân khiến bạn bị ù tai.
• Nhịp đập, dồn dập hoặc vo ve: Những âm thanh này thường xuất phát từ nguyên nhân mạch máu, chẳng hạn như huyết áp cao và bạn có thể nhận thấy chúng khi tập thể dục hoặc thay đổi tư thế, chẳng hạn như khi bạn nằm xuống hoặc đứng lên.
• Tiếng chuông nhỏ: Loại âm thanh này có thể chỉ ra tắc nghẽn ống tai, bệnh Meniere hoặc cứng xương tai trong (xơ cứng tai).
• Tiếng chuông the thé: Đây là âm thanh ù tai thường nghe nhất. Các nguyên nhân có thể do tiếp xúc với tiếng ồn lớn, giảm thính lực hoặc dùng thuốc.

Các bệnh viện điều trị ù tai uy tín:

• Tại thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM, Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn, Phòng khám Bệnh viện Đại học Y Dược 1,…
• Hà Nội: Bệnh viện Tai Mũi họng Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện trung ương Quân đội 108,…

Ù tai gây ra nhiều khó chịu và làm giảm chất lượng cuộc sống. Nhưng hoàn toàn có thể làm giảm thời gian bị ù tai khi tìm ra nguyên nhân và cách điều trị. Bên cạnh đó, nên tìm hiểu về các phương pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe thính giác cho chính bản thân và những người xung quanh.

Nguồn: Mayoclinic, NHS, NYU Langone Health